Bào ngư (ốc cửu khổng) là tên gọi chung cho các loài thân mềm chân bụng trong chi Haliotis – chi duy nhất của họ Haliotidae, liên họ Haliotoidea.
Loại hải sản này vốn là một trong những món ăn quý hiếm, món ăn này vẫn được nhiều người săn lùng vì giá trị dinh dưỡng cao và có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe lẫn sắc đẹp.
Tổng quan về bào ngư
Mô tả
Nó có vỏ tầng thân phát triển lấn tầng xoắn ốc, khiến toàn thân bào ngư nom như một khối dẹt. Từ mép vỏ gần miệng có khoảng 7-9 gờ, xoắn tạo thành các lỗ (lý do tên gọi ốc cửu khổng) để thở với sự thoát nước từ mang.
Vỏ phía ngoài có nhiều vân tím, nâu, xanh xen kẽ nhau, phụ thuộc vào từng loài thích nghi với môi trường sống riêng có; mặt trong có lớp xà cừ óng ánh.
Vỏ rất cứng làm chủ yếu từ calci cacbonat gồm nhiều lớp xếp chồng lên nhau, có tác dụng phân tán lực khi nó bị tấn công.
Chân loại hải sản này rộng, có cơ bám chắc vào đá đáy biển, giúp cho nó có thể sống được ở các vùng nước chảy mạnh.
Đặc điểm
Chúng bám vào đá ở vùng nước biển có độ mặn cao 2.5-3%, hay có sóng gió, xa cửa sông, nước trong. Thức ăn của nó gồm các loài rong tảo biên, mùn bã hữu cơ.
Loại hải sản này sinh sản hữu tính, thụ tinh ngoài, đẻ trứng vào mùa nóng, nghỉ hoạt động sinh dục mùa lạnh.
Giá trị dinh dưỡng của bào ngư
Loại hải sản này bổ dưỡng với hàm lượng giàu protein, dồi dào các vitamin và khoáng chất cần thiết. Chúng bao gồm canxi, sắt, kali, kẽm,beta-carotene. Hàm lượng chất béo của loại hài sản này rất thấp và hầu như không có cholesterol.
Bào ngư tươi có thể được ăn sống như một loại sashimi. Bên cạnh đó, loại hải sản này cũng có thể chế biến thành những món đa dạng khác. Trong 100g đã hấp chín chứa khoảng 189kcal, có giá trị dinh dưỡng như sau:
Protein: 19.6g
Tổng chất béo: 6.78g
Carbohydrate: 11g
Canxi: 37mg
Sắt: 3.8mg
Magie: 56mg
Phốt pho: 217mg
Kali: 284mg
Vitamin C: 1.8mg
Folate: 14 µg
Retinol: 2µg
Vitamin A, RAE: 2µg
Công dụng đối với sức khỏe
Ngăn ngừa ung thư
Cụ thể, uống chiết xuất nội tạng của chúng làm giảm sự phát triển của khối u (xét về cả khối lượng và trọng lượng khối u).
Ngoài ra, chiết xuất này cũng giảm khả năng di căn ung thư. Hơn nữa, chiết xuất này còn có đặc tính chống ung thư bằng cách phá hủy các tế bào mang mầm bệnh ung thư.
Tăng cường chức năng gan
Một trong những tác dụng của loại hải sản này là giúp hỗ trợ chức năng trao đổi chất của gan, ngăn ngừa tổn thương gan do bia rượu gây ra. Ngoài ra, ăn loại hải sản này cũng giúp tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa, cải thiện sức khỏe tổng thể.
Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Thành phần omega-3, axit eicosapentaenoic (EPA) hay axit docosahexaenoic (DHA) trong loại hải sản này đều có tác dụng tốt trong việc làm giảm nguy cơ các bệnh lý về tim mạch, đồng thời giúp giữ cho trái tim luôn khỏe mạnh.
Tốt cho xương khớp
Sức khỏe xương, khớp quyết định khả năng vận động và di chuyển của bạn. Viêm khớp hoặc những chấn thương ở hệ xương, khớp là tình trạng phổ biến gây ra nhiều khiếm khuyết nghiêm trọng cho sức khỏe nhiều người.
Trong khi đó, loại hải sản này rất giàu glycosaminoglycans tự nhiên. Đây là dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe xương, khớp và các mô liên kết. Nó hỗ trợ chức năng vận động của khớp và giảm đau do bệnh viêm khớp.
Không những thế, mỗi con còn chứa nhiều phốt pho và canxi có lợi cho sức khỏe hệ xương. Hai loại dưỡng chất này phối hợp với nhau để cải thiện mật độ xương và giữ cho xương khỏe mạnh.
Quản lý cân nặng
Loại hải sản này có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm. Tính chất này giúp cơ thể duy trì trạng thái cân bằng trao đổi chất, ngăn ngừa sự tích tụ chất béo.
Nó được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích sử dụng trong hầu hết chế độ ăn kiêng, thải độc cơ thể vì khả năng hỗ trợ quá trình trao đổi chất theo nhiều cách khác nhau.
Các loại dầu có trong loại hải sản này rất tốt cho sức khỏe, đồng thời chúng cũng chứa nồng độ cholesterol khá thấp, cho nên thường xuyên tiêu thụ nó sẽ giúp cơ thể được cung cấp nguồn năng lượng thiết yếu để duy trì hoạt động.
Đồng thời, thành phần phosphorus trong loại hải sản này cũng giúp tiêu hóa chất béo và carbohydrate, giúp cơ thể chuyển hóa protein để phát triển tốt mà không cần “nạp” nhiều thức ăn liên tục.
Ngoài ra, do có thành phần chất chống oxy hóa và đặc tính chống viêm nên loại hải sản này cũng giúp duy trì trạng thái cân bằng, ngăn ngừa sự tích tụ chất béo.
Cải thiện miễn dịch
Vì trong loại hải sản này có chứa axit béo omega-3 nên chúng có nhiều lợi ích cho hệ thống miễn dịch của cơ thể. Khi cơ thể được cung cấp đầy đủ omega-3 sẽ giúp tăng cường hoạt động của các tế bào bạch cầu, từ đó giúp làm tăng phản ứng miễn dịch cho cơ thể
Giảm nguy cơ chuột rút
Giảm thiểu nguy cơ bị chuột rút là một trong những tác dụng của loại hải sản này. Lý do là vì, nó có thể giúp hỗ trợ quá trình lưu thông máu, bổ sung năng lượng cho các cơ, làm giảm tình trạng mệt mỏi, chuột rút….
Cải thiện thị lực
Ăn loại hải sản này có tác dụng tăng cường thị lực bởi chúng có chứa nguồn vitamin A dồi dào. Bổ sung vitamin A cho cơ thể sẽ giúp bạn duy trì đôi mắt sáng, khỏe, đồng thời cũng giúp ngăn ngừa một số chứng như mờ mắt, quáng gà, đục thủy tinh thể…
Điều hòa chức năng tuyến giáp
Một tác dụng khác là có thể điều hòa chức năng tuyến giáp. Lý do là vì trong bào ngư có một lượng i-ốt dồi dào, giúp kích thích chức năng hoạt động của tuyến giáp bằng cách tăng cường hormone cũng như cải thiện quá trình trao đổi chất trong cơ thể.
Các món ăn bổ dưỡng từ bào ngư
Bào ngư sốt dầu hào
Nguyên liệu
Bào ngư: 2 con
Cải thìa: 100g
Nấm đông cô khô: 3 tai nấm
Dầu hào, dầu ăn, nước tương, bột năng, tỏi
Gia vị: đường, muối, bột ngọt
Cách làm
Nấm đông cô ngâm nở. Cải thìa rửa sạch. Bắt một nồi nước lên bếp, nước sôi, cho cải thìa vào luộc trong 3 phút.
Bạn hãy cho 1 chút muối vào nước luộc để cải thìa xanh và ngọt hơn. Sau 3 phút, vớt cải thìa ra, cho vào 1 tô nước lạnh. Bước này giúp cải thìa giòn, ngọt hơn.
Kế đến bạn lấy tỏi lột vỏ, băm nhỏ.
Bắt chảo lên bếp, cho vào 1 muỗng canh dầu ăn, dầu nóng, cho tỏi vào phi thơm.
Kế đến bạn cho nấm đông cô vào xào sơ khoảng 1 phút, sau đó cho tiếp bào ngư đã làm sạch vào xào chung.
Đậy nắp lại nấu tiếp khoảng 3 phút
Cho 2 muỗng canh dầu hào, 1 muỗng canh nước tương, ¼ muỗng cà phê bột ngọt, 1 muỗng cà phê đường.
Sau đó bạn cho thêm ½ chén nước lọc, 1 muỗng cà phê bột năng. Khuấy đều hỗn hợp sớm.
Bắt một cái nồi lên bếp. Cho hỗn hợp sốt đã trộn vào nồi, đun lửa to cho nước sốt sánh lại. Nhớ khuấy đều cho nước sốt hòa quyện và không bị khét.
Ở bước này, bạn có thể cho thêm gừng cắt nhỏ nếu thích.
Cho bào ngư, nấm đông cô đã xào, cải thìa vào đĩa. Rưới nước sốt dầu hào lên trên. Vậy là bạn đã có món bào ngư sốt dầu hào ngon lành rồi lấy.
Bào ngư sốt dầu hào không chỉ là một món ăn ngon miệng, mà còn rất bổ dưỡng
Bào ngư sốt bơ tỏi
Nguyên liệu
Bào ngư đông lạnh: 5 con nhỏ
Tỏi: 4 tép
Bơ: 1,5 muỗng canh
Dầu ăn, hành lá
Gia vị: muối, tiêu
Cách làm
Bạn rửa bào ngư dưới vòi nước cho sạch nhớt, để ráo.
Kế đến, bạn đun sôi 1 nồi nước, thả bào ngư đã rửa vào, trụng sơ 30 giây.
Sau đó, vớt bào ngư bỏ vào thau nước lạnh, loại bỏ phần ruột. Dùng bàn chải đánh răng chà sạch vết đen bám trên bào ngư
Bào ngư sau khi đã rửa sạch, bạn khứa vài đường chéo lên từng con bào ngư
Bắt một cái chảo lên bếp, cho dầu ăn vào. Dầu nóng, bạn cho bào ngư vào chiên sơ khoảng 2 phút.
Kế đến bạn cho bơ vào, sau khi bơ chảy, bạn cho tiếp tỏi băm nhuyễn vào.
Chiên đến khi tỏi thơm. Bạn tắt bếp, cho hành lá cắt nhỏ vào
Bạn trình bày bào ngư ra đĩa, rưới nước sốt lên trên
Bào ngư sốt bơ tỏi rất dễ làm. Mùi bơ với tỏi kết hợp với nhau như một cặp bài trùng số một. Miếng bào ngư vừa dai vừa giòn thấm đẫm nước sốt bơ thơm lừng, ăn rất thích miệng
Bào ngư hấp
Nguyên liệu
Bào ngư: 2 – 3 con
Hành lá, rau cải, nấm, ngò gai … tùy thích.
Gia vị: đường, ớt hạt tiêu,…
Rượu gạo
Cách làm
Sơ chế bào ngư, các nguyên liệu khác như: hành lá, tỏi bóc vỏ, gừng bỏ vỏ, thái sợi.
Đặt nồi lên bếp và hấp bào ngư ở lửa lớn trong vòng 8 – 10 phút.
Làm nước chấm bào ngư. Trộn 1 thìa dầu hào, 1 thìa ớt bột, 1/2 thìa hạt tiêu, 1 thìa đường, 2 thìa dầu ăn, 2 thìa rượu gạo, 1 thìa dầu mè, gừng băm và hành tím băm.
Bào ngư sau khi hấp chín bạn bày ra đĩa, có thể trang trí thêm với vài cọng hành khô băm nhỏ cho hấp dẫn hơn
Lẩu bào ngư
Nguyên liệu
Bào ngư
Thịt gà, thịt heo,..
Viên thả lẩu
Rau sống ăn cùng,…
Tôm,…
Cách làm
Bào ngư rửa thật sạch để loại bỏ mùi khó chịu giúp món ăn thơm ngon hơn.
Bạn sơ chế xương, gà, chân giò trước rồi chặt thành khối vuông.
Cà rốt rửa sạch, cắt măng tươi thành từng đoạn rồi để ráo nước, chuẩn bị một ít bắp cải thái nhỏ, bắp cải, hoặc các nguyên liệu tùy theo khẩu vị của từng gia đình.
Cho xương vào nồi ninh nhừ rồi nêm gia vị vừa ăn.
Xếp tất cả măng hộp, hải sản, thịt gà, chân giò, bào ngư vào khoanh tròn xung quanh nồi lẩu.
Khi tất cả các công việc chuẩn bị đã hoàn thành là bạn đã có thể thưởng thức món lẩu bào ngư thơm ngon, bổ dưỡng này rồi.
Bào ngư sốt dầu hào
Bào ngư tươi: khoảng 4 con tùy theo số lượng người ăn.
Thịt gà: khoảng 200 gram (tùy thích).
Nấm hương: 100 gam.
Súp lơ trắng: 100 gam.
Danh sách nguyên liệu: gừng, rượu trắng, xì dầu, dầu hào, bột ngọt, hạt nêm, tinh bột ngô,…
Cách làm
Rửa sạch súp lơ rồi ngâm với nước muối nhạt cho hết bùn đất. Tiếp theo, bạn rửa sạch gà và bào ngư.
Cho bào ngư, thịt gà, nấm đông cô vào hấp khoảng 30 – 45 phút. Sau đó vớt ra, kho lấy nước, làm nước sốt sau này
Đặt chảo lên bếp, đợi chảo khô thì cho dầu ăn vào rồi cho bào ngư và súp lơ vào xào cùng. Lúc này có thể cho thêm chút gừng sẽ ngon hơn.
Cho 1 chén nước dùng vào nồi, đun sôi. Tiếp theo cho đường, rượu, xì dầu và bột bắp vào trộn đều. Tiếp tục nấu như vậy cho đến khi hỗn hợp bào ngư và dầu hào đặc lại.
Dùng thìa cho bào ngư ra đĩa, sau đó cho súp lơ và nấm đông cô vào, rưới sốt lên là có thể bắt đầu thưởng thức món ăn.
Súp bào ngư
Bào ngư
Xương heo
Chân gà
Gia vị: nước mắm, tiêu,…
Nấm,…
Cách làm
Sơ chế bào ngư sạch sẽ. Sau đó, sơ chế thành các nguyên liệu khác. Theo khẩu vị của mỗi người sẽ có những nguyên liệu nấu khác nhau.
Sau khi chuẩn bị xong nguyên liệu, tiếp theo bạn tiến hành nấu nước dùng. Cho xương và chân gà vào nồi đun nhỏ lửa khoảng 3 tiếng.
Trong quá trình hầm xương, bạn nhớ khuấy thường xuyên và dùng thìa vớt hết bọt nổi trên bề mặt để nước canh được trong và không có mùi khét.
Sau khi hầm, bạn lọc bỏ xương và chân gà. Để món canh thơm ngon hơn, bạn có thể cho thêm khoảng 1 thìa nhỏ nước gừng và rượu trắng.
Cho bào ngư vào nồi nấu khoảng 3 phút, nêm gia vị vừa ăn.
Trộn đều bột bí đỏ và một chút nước trong một chiếc bát nhỏ rồi đổ từ từ vào nồi súp. Tiếp theo, đập trứng và từ từ đổ vào nồi súp đang sôi.
Sau khi múc súp bào ngư ra bát và thưởng thức, thêm một chút rau mùi để trang trí cho món ăn thêm ngon
Bào ngư hấp gừng hành
Nguyên liệu
Bào ngư 2 kg
Tỏi 4 tép
Hành lá 10 gr
Gừng 1 củ
Ớt bột, rượu gạo, dầu ăn, dầu hào, dầu mè
Gia vị: đường, tiêu
Cách làm
Bào ngư ngâm trong nước ấm, sau đó dùng bàn chải chà sạch chất bẩn bám trên bào ngư dưới vòi nước, sau đó dùng muỗng tách bào ngư ra khỏi vỏ, bỏ phần ruột cũng như răng bào ngư rồi rửa sạch lại qua 2 – 3 lần nước, để ráo
Tỏi băm nhuyễn. Hành lá bạn cắt phần gốc trắng để riêng, cắt nhỏ phần lá xanh.
Gừng cạo vỏ cắt sợi. Phần gốc hành bạn cắt thành sợi mỏng.
Các bạn cho lần lượt 1 muỗng canh dầu hào, 1 muỗng cà phê ớt bột, 1/2 muỗng cà phê tiêu, 2 muỗng canh dầu ăn, 2 muỗng canh rượu gạo, 1 muỗng canh đường, 1 muỗng canh dầu mè, sợi gừng và hành lá thái nhuyễn. Khuấy đều hỗn hợp sốt
Bạn cho hỗn hợp sốt lên từng con bào ngư.
Cho bào ngư phủ sốt lên xửng, hấp 8 phút
Sau đó, bạn lấy bào ngư ra đĩa, xếp thêm gừng, hành thái sợi lên trên
Mùi thơm của gừng, hành quyện vào trong bào ngư vừa thơm, vừa ngọt. Vị cay cay của gừng rất kích thích vị giác.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC