Rau muống là một loài thực vật nhiệt đới bán thủy sinh thuộc họ Bìm bìm (Convolvulaceae), là một loại rau ăn lá. Phân bố tự nhiên chính xác của loài này hiện chưa rõ do được trồng phổ biến khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới. Tại Việt Nam, nó là một loại rau rất phổ thông và rất được ưa chuộng.
Tổng quan về rau muống
Mô tả
Cây mọc bò, ở mặt nước hoặc trên cạn. Thân rỗng, dày, có rễ mắt, thường không có lông vào mùa nóng, và có lông vào mùa lạnh. Lá hình ba cạnh, đầu nhọn, đôi khi hẹp và dài.
Hoa to, có màu trắng hay hồng tím, ống hoa tím nhạt, mọc từng 1-2 hoa trên một cuống. Quả nang tròn, đường kính 7-9 mm, chứa 4 hạt có lông màu hung, đường kính mỗi hạt khoảng 4 mm.
Phân loại
Rau muống có tên khoa học là Ipomoea, là giống cây thân thảo, thường mọc bò trên mặt nước hoặc trên đất bùn. Chúng có thân dài, rỗng, mỗi khớp thân cách nhau khoảng 5 cm. Đối với giống rau muống mọc bò dưới nước, tại mỗi khớp trên thân sẽ có rễ ngắn xung quanh.
Ở Việt Nam, loại rau này được chia thành hai loại phổ biến là rau muống trắng và rau muống tía. Rau muống trắng thường được trồng trên cạn, gieo trồng theo luống. Rau muống tía thường mọc hoang dưới nước, có thân đỏ nên còn được gọi là rau muống đồng, rau muống ruộng hay rau muống đỏ.
Thành phần hóa học
Loại rau này có 92% nước, 3,2% protit, 2,5% gluxit, 1% xenluloza, 1,3% tro. Hàm lượng muối khoáng rất cao: trong đó có khoảng 100 mg% calci, 37 mg% phosphor, 1,4 mg% sắt. Các vitamin gồm có 2,9% caroten, 23 mg% vitamin C, 0,10 mg% vitamin B1, 0,7% vitamin PP, 0,09 mg% vitamin B2. Ngoài ra còn chứa nhiều chất nhầy.
Các giá trị dinh dưỡng có trong rau muống
Rau muống là loại giống cây thân thảo, mọc bò trên mặt nước hoặc trên đất bùn. Loại rau này có thân dài, rỗng. Với giống rau mọc bò dưới nước, tại mỗi khớp sẽ có rễ ngắn bám xung quanh thân cây.
Giá trị dinh dưỡng có trong loại rau này gồm có vitamin A, B, C, canxi, phospho, các chất dinh dưỡng và đặc biệt là hàm lượng chất sắt dồi dào, phù hợp với những người có thể trạng thiếu sắt, muốn bổ sung thêm sắt.
Ăn rau muống có tác dụng gì?
Với những giá trị dinh dưỡng của loại rau này thì việc sử dụng một cách hợp lý sẽ đem lại tác dụng như sau:
Giảm cholesterol
Rau muống là một loại thực phẩm để những ai đang muốn giảm cân và giảm nồng độ cholesterol trong máu lựa chọn đúng đắn. Từ đó giảm gây xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ…
Hỗ trợ điều trị thiếu máu
Loại rau này có hàm lượng chất sắt dồi dào. Ăn rau muống đúng cách và hợp lý sẽ giúp hỗ trợ điều trị bệnh thiếu máu, giúp phụ nữ mang thai bổ sung đầy đủ chất sắt.
Phòng chống tiểu đường
Những người bị tiểu đường ăn loại rau này có khả năng giảm lượng đường huyết trong máu. Vì vậy, ăn loại rau này có tác dụng phòng chống tiểu đường.
Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Rau muống chứa nhiều chất dinh dưỡng, giàu vitamin A, C và beta-carotene, những chất chống oxy hóa này giúp giảm mức cholesterol toàn phần, tránh hình thành các mảng lipid lắng đọng gây xơ vữa động mạch vành, từ đó giảm nguy cơ hình thành các cơn đau tim, đột quỵ. Bên cạnh đó, trong rau muống có chứa Magie, giúp giảm huyết áp và bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Điều trị bệnh vàng da và các vấn đề về gan
Trong y học, loại rau này được dùng để điều trị bệnh vàng da và các vấn đề về gan. Ngoài ra, các chiết xuất dịch của loại rau này sẽ có công dụng hỗ trợ bảo vệ gan khỏi các tổn thương do hóa chất gây ra.
Ngăn ngừa ung thư
Nếu con người sử dụng loại rau này một cách hợp lý sẽ giúp cơ thể hấp thụ đến 13 chất chống oxy hóa, từ đó ngăn ngừa các yếu tố gây ung thư trực tràng, ung thư dạ dày hoặc ung thư da và ung thư vú…
Điều trị chứng khó tiêu và táo bón
Rau muống rất giàu chất xơ nên có công dụng hỗ trợ tiêu hóa. Vì vậy, các triệu chứng rối loạn tiêu hóa sẽ được cải thiện, giúp con người nhuận tràng, có lợi cho những người bị khó tiêu, táo bón. Bên cạnh đó, nước ép từ rau muống được dùng để điều trị nhiễm giun sán, chiết xuất dịch rau muống tẩy giun hiệu quả.
Giúp mắt sáng khỏe
Trong loại rau này có chứa hàm lượng vitamin A và lutein, là những dưỡng chất có lợi cho mắt, ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể.
Điều trị bệnh về da
Ngọn rau muống có thể dùng làm thuốc đắp để điều trị một số bệnh về da, trị mụn trứng cá, bệnh chàm và bệnh vẩy nến hiệu quả. Bên cạnh đó, rau muống còn giúp giảm cảm giác đau, châm chích khi bị ngứa da do phát ban hoặc côn trùng cắn.
Chống lão hóa và trẻ hóa da
Loại rau này giàu chất chống oxy hóa, do vậy nó có tác dụng giúp ngăn chặn tổn thương tế bào do các gốc tự do gây ra. Từ đó, tăng cường khả năng chống lại các tác hại ảnh hưởng đến da, ngăn ngừa và đẩy lùi dấu hiệu lão hóa cho da.
Bên cạnh những công dụng như trên, ăn loại rau này hợp lý có thể giúp cho mái tóc chắc khỏe, nước ép rau muống còn kích thích cho quá trình mọc tóc, khắc phục tình trạng rụng tóc.
Các món ăn từ rau muống
Rau muống xào tỏi
Nguyên liệu
- 500 gram rau muống
- 1 củ tỏi, dầu ăn, muối, đường
- Hạt nêm, dầu hào, tiêu xay, nước mắm
Cách làm
- Rau muống mua về bỏ phần rễ, đoạn già, lá hư, ngắt thành khúc nhỏ vừa nhỏ. Ngâm với nước muối pha loãng vài phút để loại bỏ chất hóa học rồi rửa sạch 2-3 lần nước và để ráo.
- Tỏi bóc vỏ, 1/2 xay nhuyễn còn lại xắt lát
- Bắc nồi nước cho vào 1 muỗng cafe muối, nước sôi cho rau vào trụng. Thực hiện nhanh tay rồi vớt ra ngâm trong thau nước lạnh 10 phút rồi vớt ra rổ. Bước này sẽ giúp rau muống giòn và giữ được màu xanh bắt mắt.
- Cho chảo lên bếp, đun nóng chảo, cho 2 muỗng canh dầu ăn vào, dầu nóng cho tỏi xay và tỏi lát vào. Khi tỏi vàng cho rau muống vào xào ở lửa lớn, cho 2 muỗng cafe hạt nêm, 1 muỗng cafe đường vào đảo đều tay. Tiếp tục thêm 2 muỗng cafe nước mắm cùng 1 muỗng canh dầu hào vào trộn đều rồi tắt bếp
- Cho rau muống xào tỏi ra dĩa, rắc tiêu xay lên dùng nóng với cơm trắng.
Canh chua rau muống tôm tươi
Nguyên liệu
- Rau muống 300 gram
- Tôm tươi 200 gram
- Me chín 1 vắt (khoảng 30 gram)
- Tỏi băm, ngò gai, rau om, ớt sừng, dầu ăn, bột nêm, đường, bột ngọt, nước mắm
Cách làm
- Rau muống rửa sạch, lặt lấy phần cọng non.
- Tôm làm sạch, cắt chân và đầu. Các bạn có thể cắt bỏ đuôi hoặc giữ đuôi tôm lại cho đẹp.
- Rau om và ngò gai xắt nhuyễn, ớt sừng xắt khoanh xéo (hoặc xắt sợi).
- Me giằm với nước sôi, lọc bỏ xác, chỉ lấy nước me.
- Cho 1 muỗng dầu ăn vào nồi, dầu sôi cho tỏi vào phi thơm rồi cho tôm vào xào săn.
- Tiếp đến, châm một lượng nước vừa phải vào nồi, đợi sôi thì cho nước me vào, sau đó đến rau muống.
- Rau muống vừa chín thì nêm 2 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng cà phê đường, 1/2 muỗng cà phê bột ngọt, một muỗng súp nước mắm. Thêm ớt xắt khoanh vào.
- Nêm nếm lại vừa ăn thì tắt bếp, múc ra tô, rắc rau om và ngò gai xắt nhuyễn lên mặt canh.
Gỏi rau muống tôm thịt
Nguyên liệu
- 100 g thịt nạc
- Rau thơm
- Hành tây
- 1 thìa cà phê đường
- 2 thìa cà phê giấm
- Chanh, tỏi, ớt, nước mắm
- 50 g đậu phộng hay lạc rang giã nhỏ
Cách làm
- Rau muống đem nhặt bỏ lá và cọng già, cắt khúc 15 cm, dùng dao chẻ dọc và nhỏ rồi ngâm ngay vào nước có cho thêm ít muối và giấm vào ngâm trong 15 phút. Làm như vậy để rau muống ra hết mủ và giòn hơn. Sau đó, vớt ra rổ cho ráo nước.
- Tiếp đến, rửa sạch phần thịt, tôm. Sau đó, cho thịt vào luộc chín. Cho ít muối vào nước luộc thịt để thịt được ngon hơn. Khi chín thì vớt ra để nguội rồi thái mỏng.
- Tôm cũng luộc chín rồi bóc vỏ và chẻ đôi theo chiều dọc con tôm. Ngâm tất cả tôm, thịt vào nước mắm pha sẵn chanh, tỏi, ớt cho thấm gia vị.
- Còn hành tây bóc vỏ ngoài, rồi bào mỏng, ngâm với giấm cho hành bớt cay. Tỏi cũng bóc vỏ, giã nhuyễn cùng với vài quả ớt, nếu thích ăn cay thì thêm ớt nhé. Rau thơm nhặt lá rồi rửa sạch sau đó thái nhỏ.
- Bây giờ, đến cách pha nước trộn, phần quyết định độ ngon của món gỏi. Cho nước cốt chanh + tỏi + ớt + đường + giấm cào chung rồi khuấy đều, chế nước mắm từ từ vào.
- Cho rau muống vào thau cho dễ trộn, sau đó đổ từ từ hỗn hợp nước trộn gỏi vào cho ngấm dần. Sau đó, cho phần thịt, tôm vào và trộn đều với nhau. Với cách làm gỏi rau muống thịt bò bạn cũng thực hiện tương tự. Để trong khoảng 5-10 phút là có thể ăn rồi. Khi ăn cho thêm lạc rang lên trên để đẹp mắt và ngon hơn.
Rau muống ngâm chua ngọt
Nguyên liệu
- 500gr rau muống
- 250ml nước
- ½ chén giấm
- Hành tím, tỏi, ớt
- 50gr muối
- 20gr đường
Cách làm
- Rau muống lặt bỏ lá, ngắt cọng, cắt khúc vừa ăn, rửa lại cho thật sạch. Cà rốt gọt vỏ, tỉa hoa, thái lát mỏng, rồi đem ngâm với 1/2 muỗng cà phê muối, sau đó rửa lại nước. Ớt chẻ đôi. Hành tím bóc vỏ, cắt đôi. Tỏi bóc vỏ.
- Đun nồi nước sôi với ít muối, thả rau muống vào chần sơ khoảng từ 3-5 phút. Sau đó vớt ra ngâm vào nước đá lạnh để giữ cho rau muống được giòn lâu. Tiếp theo vớt rau muống ra rổ cho ráo nước.
- Đun sôi nước, thêm ít muối, đường vào nấu cho tan, sau đó tắt bếp, để nguội rồi cho giấm vào hòa tan.
- Bạn có thể tùy chỉnh tỷ lệ giấm, đường phù hợp.
- Xếp rau muống vào lọ thủy tinh, thêm cà rốt, ớt, hành tím, tỏi vào rồi đổ hỗn hợp giấm đường đã nguội vào lọ thủy tinh, đậy kín để một ngày là dùng được.
- Rau muống ngâm chua ngọt có thể được dọn dùng với món kho, hay ăn cùng các món nướng cũng rất ngon.
- Có thể bảo quản trong tủ lạnh để dành dùng dần trong 7-10 ngày
Nghêu xào rau muống
Nguyên liệu
- Nghêu tươi sống: 500g,
- Rau muống cọng: 300g,
- Sả cây,
- Tỏi ớt, chanh, dầu ăn,
- Gia vị: đường, muối, nước mắm, hạt nêm
Cách làm
- Nghêu vào thau, cho 3 muỗng canh muối, cắt 2 trái ớt, đổ nước sâm sấm nghêu và ngâm trong 2 tiếng để nghêu nhả sạch cát. Sau đó, vớt nghêu ra, rửa sạch.
- Rau muống rửa sạch, cắt khúc.
- Tỏi ớt băm nhỏ.
- Sả cắt khúc, cho vào nồi cùng nghêu để luộc. Luộc đến khi toàn bộ số ngao trong nồi đã mở miệng thì tắt bếp.
- Cho ngao ra tô, để nguội và gỡ lấy phần thịt nghêu.
- Pha nước mắm tỏi ớt chua ngọt: cho 4 mỗng cafe đường + 5 muỗng cafe nước mắm + 6 muỗng cafe nước lọc + 1 muỗng cafe nước cốt chanh, + tỏi ớt bằm. Trộn đều lên.
- Bắc chảo, cho dầu ăn vào, phi tỏi thơm rồi cho rau muống vào xào. Rau vừa xanh tới, cho tiếp thịt nghêu vào xào đều tay, cho 1 muỗng cafe hạt nêm và nêm 1 ít nước mắm đã pha sẵn cho vừa miệng. Tắt bếp, cho rau xào ra dĩa và dùng nóng với cơm.
Ốc giác xào rau muống
Nguyên liệu
- Ốc giác 1kg
- Rau muống 0,5kg chọn rau muống cộng.
- Hành tím băm, tỏi băm.
- Gia vị: muối, bột ngọt, hạt nêm, tiêu, ớt cắt. dầu.
Cách làm
- Cho ốc giác ngâm với nước cho ốc nhả đất, tiếp tục cho ốc lên luộc, tách lấy ruột bỏ vỏ. Cắt óc ra vừa ăn ướt với tí tiêu, dầu, muối, bột ngọt, hạt nêm, ớt cắt để khoảng 5 phút.
- Rau muốn nhặt rữa sạch cắt ngắn 3-4 cm.
- Phi hành, tỏi thơm, cho rau muống vào xào khi rau muốn chín, các bạn cho ốc giác vào xào tí nữa cho rau muốn thấm là được.
Gỏi rau muống thịt bò
Nguyên liệu
- Rau muống: 1 mớ to
- Thịt bò phần vai: 200g
- Giá đỗ, muối, mắm, đường, nửa quả chanh, tỏi, ớt, lạc rang.
Cách làm
- Rau muống ngắt ngọn non (nếu ngọn rau to quá bạn có thể chẻ đôi hoặc 3), rửa sạch, luộc sơ qua, vớt ra tô nước lạnh có thêm vài viên đá cho rau muống xanh và giòn khi làm nộm. Giá đỗ rửa sạch để ráo nước.
- Thịt bò cắt thành những lát thật mỏng, đem xào sơ qua trên chảo lửa lớn với hành phi thơm. Khi thấy thịt hơi săn lại thì tắt bếp.
- Cho rau muống và giá đỗ vào bát to, cho thêm lượng muối vừa đủ vào cho ngấm rau khoảng 3-4 phút, tiếp theo cho thịt bò vào cùng, rưới phần nước mắm chua ngọt (theo công thức: 2 thìa canh mắm + 2 thìa cà phê nước sôi + 1 thìa canh đường + nước cốt nửa quả chanh + tỏi, ớt băm rồi đem trộn đều hỗn hợp cho hòa quyện).
- Cuối cùng bạn rắc lạc rang và cũng trộn đều lên để lạc làm dậy mùi thơm của nộm
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC