Củ dền thơm ngon bổ dưỡng

củ dền

Củ dền đỏ (red beet) là một trong nhiều loại củ cải ngọt (Beta vulgaris) và là loại củ được trồng nhiều nhất tại Bắc Mỹ, Trung Mỹ và Anh Quốc.

Tổng quan

Mô tả

Củ dền có hai màu: tím than và đỏ thẫm, vỏ đen xù xì. Trong tự nhiên cũng có hai dạng củ: củ dền dài và củ dền tròn.

Khi cắt ngang củ thấy ruột củ có nhiều khoang đậm nhạt khác nhau tạo thành các vòng tròn đồng tâm.

Sở dĩ dền có màu đỏ là nhờ hợp chất hỗn hợp tự nhiên betacyanin (đỏ) và betasanthin (tím) cấu thành từ hóa tính thực vật.

Phân bố

Củ dền hay còn gọi là củ cải đường vốn có nguồn gốc ở vùng Địa Trung Hải, đã được nhập nội vào Việt Nam nhưng không rõ cụ thể từ bao giờ.

Theo Võ Văn Chi, 1997 thì trước kia đã từng trồng thử ở Ninh Bình nhưng kết quả không khả quan, sau đó họ nhập một giống khác (Beta vulgaris L. var. rubra (L.) Moq.) trồng ở Đà Lạt – Lâm Đồng đã cho thu hoạch.

Củ dền là cây ưa sáng, ưa ẩm. Cây trồng ở Đà Lạt đã tỏ ra thích nghi với điều kiện khí hậu nhiệt đới vùng núi cao hoặc cận nhiệt đới. Cây trồng bằng hạt có thể ra hoa ngày cuối năm thứ nhất hoặc ở năm thứ hai. Cây sẽ cho thu hoạch củ sau.

Thành phần dinh dưỡng

Trong củ chứa 12 – 20% đường. Để sản xuất đường người ta chỉ cần thái củ thành lát, đem ngâm với nước nóng, khi để nguội dịch chiết, đường đã kết tinh

Gần đây, trong một nghiên cứu để chứng minh nhóm hoạt chất có tác dụng hạ tiểu đường, Masayuki Yoshikawa et al. ở trường Đại học Dược Kyoto (M. Yoshikawa, 1996) đã phân lập, xác định cấu trúc và chứng minh tác dụng hạ đường huyết của các saponin betavulgarosid I, II, III và IV.

Các tác giả Trung Quốc (Trung được đại từ điển, 1975) lại ghi nhận trong củ dền chứa các chất betain, cholin, vulgaxanthin, acid ferulic, cateol và men transglutaminase.

Ngoài ra, còn tìm thấy trong củ dền còn chứa các hormon sinh dục nữ, phytosterol, chất béo và các acid amin [Cây thuốc Đông Nam Á, 1980].

Công dụng của củ dền

Giảm huyết áp

Cao huyết áp một bệnh biểu hiện bởi huyết áp cao bất thường, có thể gây tổn thương mạch máu và tim. Cao huyết áp là một trong những nguy cơ lớn nhất gây bệnh tim, đột quỵ and và tử vong sớm trên toàn thế giới.

Ăn trái cây và rau quả giàu nitrate vô cơ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách giúp làm giảm huyết áp và tăng sự hình thành oxit nitric.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng củ dền nguyên hay làm nước ép, có thể làm giảm huyết áp lên đến 3-10mm/Hg trong khoảng thời gian vài giờ.

Những hiệu ứng hạ huyết áp này có thể là do lượng oxit nitric tăng lên, một phân tử làm cho mạch máu của chúng ta thư giãn và giãn nở.

Ngăn ngừa ung thư

Ung thư là một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm và có thể gây tử vong bởi sự tăng trưởng không kiểm soát của các tế bào ung thư.

Rau dền có đặc tính chống ung thư do các hợp chất chống oxy hóa như vitamin E, C, sắt, magiê, phốt pho hay lysine có trong nó. Các chất chống oxy hóa này giúp chống lại các gốc tự do có hại và ngăn chặn sự hình thành của các tế bào ác tính gây ra ung thư.

Một nghiên cứu bằng ống nghiệm sử dụng các tế bào ở người cho thấy rằng chiết xuất củ dền có hàm lượng chất betalain cao, làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú.

Cải thiện chức năng não

Oxit Nitric làm giãn các mạch máu, từ đó tăng lưu lượng máu tới não giúp não thực hiện chức năng của mình tốt hơn.

Điều này là đặc biệt quan trọng đối với người cao tuổi, vì các nghiên cứu cho thấy khả năng tạo ra oxit nitric sẽ giảm khi chúng ta già đi, cùng với sự chuyển hóa năng lượng và hoạt động của các nơron trong não.

Trong một nghiên cứu ở 14 người đàn ông và phụ nữ lớn tuổi (trung bình là 74 tuổi) tiêu thụ một chế độ ăn giàu chất nitrate, bao gồm nước ép củ dền. Trong vòng 2 ngày đã có nhiều dòng máu chảy vào thùy trán của não hơn khi họ ăn một chế độ ăn uống có ít chất nitrate.

Ngừa xơ vữa động mạch

Nước ép củ dền có màu đỏ thẫm cũng có tác dụng rất tốt trong việc hòa tan những chất kết tụ canxi vô cơ mà các chất kết tụ này gây xơ cứng các động mạch.

Loại củ giúp giảm cân hiệu quả

Củ dền có ít calo và hàm lượng nước cao giúp tăng lượng thức ăn có hàm lượng calo thấp như trái cây và rau quả liên quan đến việc giảm cân.

Hơn nữa, mặc dù chứa hàm lượng calo thấp, củ dền lại chứa lượng protein và chất xơ vừa phải. Đây là hai chất dinh dưỡng quan trọng để duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Chất xơ trong củ dền cũng có thể giúp giảm cân bằng cách giảm bớt sự thèm ăn và tăng cường cảm giác sảng khoái, do đó làm giảm tổng lượng calo.

Có ích cho gan

Sắc tố màu beta cyanin trong củ dền đỏ có thể ngăn ngừa chứng mệt mỏi, giúp gan giải độc, tạo hiệu ứng dây chuyền đến mạch máu bằng việc loại bỏ các độc tố trong gan và chống sự hình thành các lớp mỡ.

Cả lá và củ của cây rau dền là những chất tẩy sạch rất hiệu quả và có tác dụng bổ máu. Ngoài ra, củ dền được sử dụng chung với một số bài thuốc để điều trị bệnh gan và gan nhiễm mỡ.

Tăng hiệu suất hoạt động của cơ thể

Nhiều nghiên cứu cho thấy nitrate có thể tăng cường hiệu suất hoạt động thể chất, đặc biệt là trong thời gian tập luyện với cường độ cao.

Nitrate thực vật đã được chứng minh là giảm lượng oxy trong quá trình tập thể dục bằng cách tác động đến ti thể – cơ quan tế bào chịu trách nhiệm sản xuất năng lượng.

Nước ép củ dền thường được sử dụng cho mục đích trên vì chứa hàm lượng cao nitrate vô cơ. Ăn loại củ này có thể cải thiện hiệu suất hoạt động thể dục như chạy và đạp xe, tăng sức chịu đựng, cải thiện việc sử dụng oxy và năng cao hiệu suất hoạt động tập thể dục tốt hơn.

củ dền

Những lưu ý khi sử dụng củ dền

Khi sử dụng củ dền đỏ bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:

Hạn chế ăn củ dền hoặc uống nước ép củ dền với những người có tiền sử sỏi thận.

Nước ép củ dền đỏ pha sữa có thể gây hại; do vậy không được dùng nước củ dền để pha sữa.

Không nên sử dụng nước ép củ dền cho trẻ nhỏ, đặc biệt là với trẻ dưới 4,5 tháng tuổi. Nhiều người cho rằng nước ép củ dền bổ cho máu nên pha chung với sữa cho trẻ uống.

Tuy nhiên, do hàm lượng chất nitrat trong củ dền khá cao nên khi pha chung củ dền với sữa có thể gây ngộ độc Các bà mẹ cũng cần lưu ý dấu hiệu ngộ độc nitrat ở trẻ như biểu hiện xanh tím để cấp cứu kịp thời.

Vì vậy, để đảm bảo sức khỏe và phòng tránh ngộ độc cho trẻ nhỏ, các bậc cha mẹ cần lưu ý, tuyệt đối không nấu hay pha nước ép củ dền đỏ cho trẻ nhỏ.

Các món ngon từ củ dền

Nước ép

Nước ép là một cách chế biến rau củ tốt nhất để giữ nguyên các vitamin thiết yếu và giá trị của rau củ.

Nước ép củ dền là một loại nước ép giàu dinh dưỡng tốt cho sức khỏe nhưng cực kì dễ pha chế để các nàng thực hiện, thưởng thức trước 30 phút mỗi bữa ăn sáng để hấp thụ hiệu quả nhất các vitamin cần thiết cho việc giữ dáng và làm đẹp da.

Hương vị của món nước ép này lại vô cùng dễ uống thanh mát, ngọt dịu, không quá gắt.

Nguyên liệu

Củ dền

Đường vàng

Đá viên

Cách làm

Củ dền mua về bạn rửa sơ qua với nước để loại sạch lớp đất cát ngoài vỏ, sau đó dùng dao bào gọt sạch vỏ rồi cắt bỏ phần cuống trên đầu.

Tiếp đến, đem củ dền rửa sạch với nước từ 2 – 3 lần, sau đó vớt ra để ráo nước rồi cắt củ dền thành các lát mỏng cho dễ xay.

Cho củ dền đã sơ chế vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn ở mức vừa trong khoảng 3 – 5 phút cho đến khi thấy củ dền nhuyễn mịn thì tắt máy và cho hỗn hợp ra rây lọc ép lấy nước cốt.

Cho nước củ dền vừa thu được ra ly, thêm vào 1 muỗng canh đường vàng và 1 ít đá viên là có thể thưởng thức ngay.

Xôi củ dền

Nguyên liệu

Nếp

Đậu xanh

Dền đỏ

Dầu ăn

Muối

Cách làm

Gạo nếp sau khi mua về đem đi vo với nước để loại bỏ bụi bẩn, rồi ngâm trong nước qua đêm cho mềm. Sau đó, đổ nếp qua ray, xả lại với nước sạch vài lần và để ráo nước.

Ngâm đậu xanh đã bóc vỏ với nước qua đêm cho đậu nở mềm. Kế tiếp, đổ đậu ra ray, xả lại với nước sạch vài ba lần và để ráo nước.

Củ dền rửa sạch với nước, gọt vỏ, cắt thành từng khúc nhỏ.

Kế tiếp, đem củ dền đã cắt đi xay nhuyễn bằng máy xay sinh tố cùng với 50ml nước. Bật máy xay ở tốc độ cao, xay củ dền đến khi nhuyễn và sánh mịn thì tắt máy.

Đổ hỗn hợp vừa mới xay ra rây và lọc lấy nước.

Cho 1/4 muỗng cà phê muối vào 500gr gạo nếp đã ráo nước và xóc đều, làm tương tự với 150gr đậu xanh.

Đổ nước vào nồi hấp, khi nước đã sôi thì cho đậu xanh vào hấp ở tầng dưới và hấp gạo nếp ở tầng trên từ 30 – 40 phút.

Sau khi hấp được 35 phút thì kiểm tra xem xôi đã chín chưa bằng cách dùng tay bóp nhẹ. Nếu thấy hạt xôi mềm dẻo chứng tỏ xôi đã chín, nếu chưa mềm thì tiếp tục hấp.

Làm tương tự với đậu xanh.

Khi xôi đã chín mềm thì tưới phần nước củ dền đã xay khắp bề mặt của xôi, dùng đũa xới đều để màu thấm hết vào xôi rồi tiếp tục hấp từ 3 – 5 phút.

Cho vào máy xay sinh tố 150gr đậu xanh hấp chín và một ít nước rồi xay nhuyễn.

Làm nóng chảo bằng một ít dầu ăn, khi dầu đã nóng cho tiếp đậu xanh xay nhuyễn vào sên đến khi đậu xanh vón thành khối và không dính trên bề mặt chảo thì tắt bếp.

Quét một lớp mỏng dầu ăn lên khuôn, cho trước một lớp xôi ở dưới cùng, dùng vá ép để định hình xôi, tiếp theo cho thêm 1 lớp đậu xanh và 1 lớp xôi nữa ở trên cùng.

Dùng một chiếc dĩa úp lên trên miệng khuôn, sau đó lật khuôn bánh lại rồi lấy khuôn ra.

Một màu đỏ bắt mắt cùng với mùi thơm và độ mềm dẻo của gạo nếp, vị bùi bùi của đậu xanh sẽ đem đến cho bạn một cảm giác ngon miệng ngay từ miếng đầu tiên. Món xôi củ dền nhân đậu xanh này cũng rất ngon khi ăn kèm với chả lụa đấy.

Củ dền hầm xương

Nguyên liệu

 Thịt bằm, Nước, Khoai tây, Củ dền, Cà rốt, Hành lá, Ngò, Hạt nêm, Bột ngọt, Đường, Muối, Dầu ăn

Cách làm

Bạn gọt vỏ, cắt bỏ đầu, cuống cà rốt. Tiếp theo, gọt vỏ củ dền và khoai tây rồi rửa sạch cả 3 nguyên liệu rồi để ráo. Khi các nguyên liệu đã ráo nước, bạn cắt thành từng khúc nhỏ vừa ăn.

Hành lá, ngò gai cắt bỏ cuống, rửa sạch và cắt nhuyễn. Hành tím lột vỏ, băm nhuyễn.

Bạn cho 20ml dầu ăn vào nồi, khi dầu sôi, cho hành tím vào phi thơm. Khi hành chuyển vàng, cho thịt băm vào xào và nêm nếm với 5gr hạt nêm, 5gr bột ngọt, 5gr đường trong 3 phút để thịt săn lại.

Khi thịt đã được xào xong, bạn cho nước sôi từ từ vào nồi rồi đậy nắp lại và ninh trong 5 phút. Sau đó, bạn mở nắp, hớt phần bọt bên trên để nước canh được trong.

Tiếp theo, bạn cho củ dền vào nồi, đậy nắp và nấu trong 5 phút vì củ dền có độ cứng, lâu chín. Khi củ dền đã mềm, bạn cho cà rốt, khoai tây vào và nấu thêm 10 phút nữa trên lửa vừa rồi nêm nếp với 10gr hạt nêm, 5gr bột ngọt, 5gr đường, 10gr muối là được.

Múc canh củ dền thịt bằm ra tô, cho thêm hành lá, ngò rí lên trên rồi thưởng thức vị ngon, ngọt của canh cùng các loại rau củ.

củ dền

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.


PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMClogo

Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC

Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC

Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC