Sơ ri tốt cho sức khỏe cỡ nào? (1)

sơ ri

Sơ ri hay còn gọi là kim đồng nam, acelora, sơ ri Barbados,sơ ri Tây Ấn hay xơ ri vuông là một loài cây bụi hay cây thân gỗ nhỏ có quả nằm trong họ Sơ ri (Malpighiaceae), có nguồn gốc ở Tây Ấn và miền bắc Nam Mỹ.

Tổng quan về sơ ri

Mô tả

Nó có thể cao tới 3 m, với tán lá dày, có gai. Lá thường xanh, dạng đơn hình trứng-hình mác, dài 5–10 cm, với mép lá nhẵn. Các hoa mọc thành tán với 2-5 hoa cùng nhau, mỗi hoa có đường kính 1-1,5 cm, với 5 cánh hoa màu hồng hay đỏ.

Quả chín có màu đỏ tươi, đường kính 1 cm, chứa 2-3 hạt cứng. Nó là loại quả mọng và có vị ngọt, chứa nhiều vitamin C và các chất dinh dưỡng khác.

Mặc dù nó tương tự như quả anh đào, nhưng loài cây này không có quan hệ họ hàng gì với anh đào thực thụ (chi Prunus). Quả tương tự như quả chùm ruột, ăn được.

Kỹ thuật trồng

Kỹ thuật trồng cây sơ ri nghe có vẻ hơi phức tạp bởi thực tế cây trồng này chưa được nhiều gia đình áp dụng. Nhưng nếu nắm vững các bước kỹ thuật trồng thì lại cực kỳ đơn giản.

Sơ ri hay còn gọi là kim đồng nam là một loài cây bụi hay cây thân gỗ nhỏ có quả có nguồn gốc ở Tây Ấn và miền bắc Nam Mỹ. Cây có thể cao tới 3m, với tán lá dày.

Lá màu xanh, dạng đơn hình trứng hình mác, dài 5-10 cm, với mép lá nhẵn. Các hoa mọc thành chùm với 2-5 hoa cùng nhau. Mỗi hoa có đường kính 1-1,5 cm, với 5 cánh hoa màu hồng hay đỏ.

Quả chín có màu đỏ tươi, da nhẵn bóng, đường kính 1cm, quả có 3 múi, có hạt cứng. Sơ ri có vị ngọt, chứa nhiều vitamin C và các chất dinh dưỡng khác. Ăn sơ ri không những có lợi cho sức khỏe mà còn rất an toàn vì sơ ri chín cây, không có chất bảo quản. Ngoài giá trị dinh dưỡng quả sơ ri còn mang lại hiệu quả kinh tế cao. Dưới đây là các bước kỹ thuật trồng cây sơ ri cơ bản.

Chọn giống và phương pháp nhân giống

Cách nhân giống quả sơ ri theo phương pháp chiết cành hoặc giâm cành.  Về chiết cành nên chọn cành sát mặt đất, vỏ chuyển màu nâu, bẻ gập ngước cho gãy phần lõi nhưng vẫn còn dính lại phần vỏ. Nhúng vết gãy vào dung dịch 2,4 D nồng độ 40-60 phần triệu và bó đất vào bọc nilon lại sau 1-5 tháng, cắt ra cho vô bầu đợi đem trồng mới.

Còn đối với phương pháp giâm cành cần cắt các cành mới hoá nâu thành đoạn 20-25cm; nhúng vào dung dịch 2,4D nồng độ 40-60 phần triệu trong 15-20 phút.

Sau đó đem giâm ở vườn giâm, khoảng cách giâm 12 x 12cm (70 cành/m2). Tưới nước giữ ẩm mỗi ngày. Sau 1-5 tháng bứng cây cho vào bầu đem trồng.

Thời vụ trồng cây sơ ri

Tốt nhất nên trồng vào tháng 5-6, chậm nhất là qua tháng 7. Nếu có nguồn nước tưới trong mùa nắng, có thể trồng vào cuối tháng 10 đến hết tháng 11.

Kỹ thuật trồng cây sơ ri

Sơ ri không kén đất trồng, phù hợp với những vùng đất cát pha hay đất phù sa cổ (đất feborit ). Nếu trồng vùng đất sét hay đất phù sa, ta nên trồng trên mô cao để dễ xử lí hệ thống thoát nước cho tốt cây khỏi bị ngập úng và dễ xử lí ra hoa.

Nhưng trong giai đoạn ra trái cây cũng cần nhiều nước, nếu thiếu nước trái sẽ không bóng và to.

Cách chăm sóc cây sơ ri

Việc chăm sóc cây sơ ri luôn luôn phải đảm bảo đủ nước. Trong thời gian cây chưa giao tán, cần làm cỏ định kỳ hoặc trồng xen rau màu để hạn chế cỏ.

Việc bón phân cũng khá quan trọng nhằm giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt nên khi cây chưa có trái nên bón Super lân 1 lần vào và dầu mùa mưa. Khi cây đã cho trái nên bón thúc Urê và Kali chia làm 3 lần vào đầu và giữa mùa mưa.

Tỉa cành tạo tán

Cây cao 0,3m: bấm đọt, chừa 3-4 cành tược khỏe mạnh. Cây cao 0,8m: bấm đọt, chừa 4-6 cành tược trên mỗi cành tược cấp 1. Khi cây cao 2-2,2m: luôn phát đọt không cho cây cao thêm. Cây quá già, uốn cành xuống để dễ thu hoạch.

Xử lý cây sơ ri ra hoa

Nếu lần đầu tiên xử lí, ngưng nước một thời gian nhất định sau đó ra tưới lại, phần này nhằm làm cho cây rụng bớt lá cây sẽ ra hoa nhiều hơn. Hoặc cũng có thể áp dụng xịt KNO3 (nitrat kali) tỉ lệ kích thích ra hoa 250 gam/ bình 8 lit nước. Xịt từ 2- 3 lần, mỗi lần cách nhau 1 tuần.

Phòng trừ sâu bệnh

Trồng cây sơ ri cần đặc biệt chú ý tới rệp sáp, rệp muội. Khi phát hiện phun Methyl Parathion, Sherzol, Bi 58, Azodrin, diazinon,… nồng dộ 1/600-1/800. Ngoài ra cũng cần chú ý tới sâu đục thân. Nếu thấy hiện tượng này cần chặt cành sau tiêu hủy.

Thu hoạch

Sơ ri một năm cho ra trái 2 vụ. Nhưng với kĩ thuật ngày nay một năm ta có thể cho ra hoa từ 6- 8 lần/ năm, tốt nhất là ta cho ra hoa khoảng 6 lần/ năm để cây có thời gian nghỉ và phục hồi năng lượng. Từ ngày ra hoa đến ngày thu hoạch trái chín, thời gian là hơn 3 tuần.

 

sơ ri

 

Công dụng của trái sơ ri

Bổ sung hàm lượng lớn vitamin C

Lượng vitamin C cao trong Sơ ri giúp cải thiện khả năng miễn dịch của một người. Nó giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và cũng cho phép một người phục hồi nhanh hơn sau bất kỳ bệnh tật nào.

Vitamin C ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông, do đó ngăn ngừa đột quỵ, đau tim và các bệnh mạch máu ngoại vi. Nó tái tạo các mô da bị tổn thương và xây dựng collagen, giúp duy trì sự trẻ trung của làn da, ngăn ngừa nếp nhăn, đường nhăn và vết rạn da.

Axit ascorbic trong nước ép Sơ ri có sinh khả dụng cao so với bổ sung Vitamin C. Nước ép sơ ri làm giảm bài tiết axit ascorbic qua nước tiểu và tăng khả năng hấp thụ của nó. Bioflavonoid tự nhiên trong quả anh đào acerola có thể gây ra hiệu ứng này.

100 gam sơ ri chứa khoảng 1677,6 mg hàm lượng vitamin C ở dạng tự nhiên, rất dễ hấp thụ vào cơ thể. Dùng 100 gam sơ ri sơ ri mỗi ngày trong một tuần có tác dụng chữa bệnh còi.

Tất cả các triệu chứng của bệnh còi được chữa khỏi hoàn toàn trong vòng 7 ngày với acerola.

Tác động tốt đến chỉ số đường huyết

Chỉ số đường của Sơ ri thấp làm cho nó trở thành loại trái cây lành mạnh cho bệnh nhân tiểu đường. Ngoài ra, quả sơ ri có chứa polyphenol, có tác dụng ức chế men alpha-glucosidase và giảm tác động của carbohydrate lên mức đường huyết.

Nó ngăn chặn sự vận chuyển glucose trong ruột, điều hòa quá trình chuyển hóa carbohydrate và làm chậm quá trình giải phóng đường vào máu. Do đó, nó giúp kiểm soát tình trạng tăng đường huyết sau ăn (mức đường huyết tăng cao sau khi ăn).

Nó giúp tăng cường sản xuất insulin trong tuyến tụy và giúp duy trì lượng glucose trong máu.

Việc điều chỉnh sản xuất insulin và hấp thụ glucose là những phương tiện quan trọng để ngăn ngừa sự đột ngột và giảm lượng đường trong máu ở bệnh nhân tiểu đường có thể dẫn đến những hậu quả đe dọa tính mạng.

Sử dụng Acerola thường xuyên cũng có thể giúp ngăn ngừa sự khởi phát của bệnh tiểu đường và điều chỉnh lượng đường trong máu ở những người dễ phát triển tình trạng này do sự hiện diện của các yếu tố nguy cơ cao như tiền sử gia đình và béo phì.

Ngăn ngừa ung thư

Sơ ri chứa một hỗn hợp đa dạng các chất chống oxy hóa, chẳng hạn như bioflavonoid và carotenoid, giúp trung hòa tác hại của các gốc tự do đối với các cơ quan và mô quan trọng.

Các gốc tự do là sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất bình thường của tế bào, có thể khiến các tế bào khỏe mạnh đột biến thành các tế bào không khỏe mạnh hoặc ung thư.

Đặc biệt, tác dụng của quả sơ ri đó là giảm nguy cơ ung thư phổi và đẩy nhanh quá trình phục hồi của những bệnh nhân mắc bệnh tương tự. Nó giúp làm chậm sự phát triển của khối ung thư và ngăn chặn sự lây lan của nó.

Chống lão hóa

Lượng chất chống oxy hóa cao trong quả Sơ ri làm cho nó trở thành một phương thuốc tự nhiên hiệu quả để làm sạch cơ thể. Nó giúp đào thải các chất độc hại nguy hiểm ra khỏi cơ thể và thanh lọc máu.

Các carotenoid trong Acerola bảo vệ sức khỏe của mắt và ngăn ngừa các rối loạn thị lực do tuổi tác. Nó duy trì vẻ tươi sáng của làn da và cho phép làn da trông tươi trẻ và tràn đầy sức sống.

Các bioflavonoid trong loại quả này giúp tăng cường các chức năng nhận thức của não, giúp ngăn ngừa sự khởi phát của các bệnh liên quan đến tuổi tác như chứng mất trí nhớ và bệnh Alzheimer.

Tăng cường miễn dịch

Ăn thường xuyên loại trái cây này sẽ tăng cường khả năng miễn dịch và làm giảm các triệu chứng của rối loạn dị ứng. Việc sử dụng loại trái cây này được khuyến khích cho những người bị hen suyễn, viêm mũi dị ứng, viêm da dị ứng.

Nó giúp giảm tần suất và cường độ của các cuộc tấn công của các rối loạn này bằng cách điều chỉnh phản ứng của hệ thống miễn dịch đối với các chất gây dị ứng.

Nó kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu, hoạt động như tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể chống lại các dị vật và tác nhân gây bệnh.

Nó cho phép sửa chữa tế bào nhanh hơn trong trường hợp bị hư hỏng và chấn thương bằng cách tăng cường phản ứng của hệ thống miễn dịch.

Tốt cho tim mạch

Sơ ri là một nguồn giàu kali giống như các loại trái cây ngon ngọt khác. Kali là một chất dinh dưỡng thiết yếu cần thiết để thực hiện các chức năng của tim.

Nó có thể tăng cường sức khỏe tim mạch bằng cách bảo vệ các mô tim khỏi những tổn thương do các gốc tự do gây ra. Kali cũng hoạt động như một chất giãn mạch và đảm bảo cung cấp máu cho các mô tim không bị gián đoạn.

Nó làm giảm căng thẳng cho hệ tuần hoàn bằng cách làm giãn nở các động mạch và tăng lưu lượng máu. Nó cũng là một phương thuốc rất tốt để điều trị bệnh tăng huyết áp.

Đặc tính giãn mạch của Acerola giúp duy trì huyết áp trong giới hạn bình thường. Nó cũng có thể làm giảm nguy cơ phát triển chứng xơ vữa động mạch, và do đó, giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Hỗ trợ tiêu hóa

Sơ ri cũng chứa một lượng lớn chất xơ, có giá trị đáng kể trong việc duy trì các chức năng của đường tiêu hóa.

Do đó, quả sơ ri có tác dụng gì thì đó là thúc đẩy sự di chuyển trơn tru của thức ăn qua đường tiêu hóa và làm giảm các triệu chứng đáng lo ngại như táo bón, tiêu chảy, đầy hơi, chuột rút và viêm loét dạ dày.

Những lưu ý khi ăn sơ ri

Dùng quá nhiều sơ ri có thể gây :

Phân lỏng hoặc tiêu chảy (phổ biến nhất)

Chuột rút ở bụng

Buồn nôn

Nôn mửa

Phình to

Khó ngủ hoặc mất ngủ

Hình thành sỏi thận (hiếm)

Phản ứng dị ứng:

Sơ ri có thể gây ra phản ứng dị ứng ở một số người nhạy cảm. Những người có tiền sử dị ứng với loại quả này nên tránh tiêu thụ.

Mang thai và cho con bú:

Các sản phẩm sơ ri (đặc biệt là bột sơ ri, chiết xuất và nước trái cây) tốt nhất nên tránh trong thời kỳ mang thai và cho con bú, vì chưa có thông tin an toàn.

Chống chỉ định:

Bệnh gút (Axit uric tăng cao): Hàm lượng cao vitamin C trong Sơ ri có thể phản tác dụng đối với những bệnh nhân bị bệnh gút vì nó có thể làm tăng nồng độ axit uric và làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh gút.

Sỏi thận (sỏi thận): Hàm lượng cao Vitamin C trong sơ ri có thể gây hình thành sỏi trong thận.

Sơ ri mang lại nhiều tác dụng tốt cho cơ thể con người như tăng cường miễn dịch, chống lão hóa, ngăn ngừa ung thư, hỗ trợ tiêu hóa… Tuy nhiên, cần ăn với liều lượng được khuyến nghị mỗi ngày, còn những người bị dị ứng với quả sơ ri thì nên tránh tiêu thụ.

 

sơ ri

 

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.