Gan nhiễm mỡ là bệnh lý về gan không hề hiếm gặp và ngày càng có xu hướng phổ biến trong xã hội hiện đại. Bệnh lý này có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Gan nhiễm mỡ là gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng phổ biến do có quá nhiều chất béo tích tụ trong gan, gây ảnh hưởng đến chức năng của gan.

Một lá gan khỏe mạnh chứa một lượng nhỏ chất béo. Nó trở thành vấn đề khi chất béo đạt từ 5% – 10% trọng lượng gan

Phân loại gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ được chia làm 4 nhóm.
Gan nhiễm mỡ không do rượu.
Nhóm này không liên quan tới rượu mà do rối loạn chuyển hóa mỡ của gan, dẫn đến dư thừa mỡ trong các tổ chức của gan.
Gan nhiễm mỡ do rượu.
Trong nhóm này, gan nhiễm mỡ là triệu chứng sớm nhất của bệnh viêm gan do rượu. Uống rượu quá nhiều sẽ gây tổn thương gan và dẫn đến suy giảm chức năng chuyển hóa mỡ. Kiêng rượu giúp làm giảm tình trạng nhiễm mỡ gan.

Một lưu ý quan trọng ở đây là nếu sử dụng rượu quá nhiều và liên tục thì bệnh gan nhiễm mỡ có nguy cơ cao tiến triển thành xơ gan.
Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu.
Với những bệnh nhân thuộc nhóm này, nguyên nhân thực sự không phải do rượu.

Khi lượng mỡ trong gan đạt đến một mức độ nhất định, gan to lên và có thể đi kèm với suy giảm chức năng gan.
Nếu không được điều trị sẽ dẫn đến những tổn thương khó hồi phục ở gan và cuối cùng là xơ gan.
Gan nhiễm mỡ cấp tính trong quá trình mang thai.
Gan nhiễm mỡ cấp là một biến chứng hiếm gặp và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của thai phụ.
Phụ nữ mang thai sẽ được kiểm tra sàng lọc, dự phòng và điều trị từ sớm. Đa phần các triệu chứng sẽ giảm dần sau khi sinh và không để lại hậu quả về sau.

Gan nhiễm mỡ biểu hiện như thế nào?

Gan nhiễm mỡ giai đoạn 1

Khi gan nhiễm mỡ ở giai đoạn 1, lượng mỡ trong gan chiếm từ 5 – 10% tổng trọng lượng lá gan. Đây được xem là giai đoạn nhẹ, lành tính, không nguy hiểm và cũng không có các biểu hiện gì.

Người bệnh không có biểu hiện cụ thể, nếu chỉ khám lâm sàng sẽ rất khó để phát hiện ra. Cần làm các xét nghiệm và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm nhất gan nhiễm mỡ ở giai đoạn đầu.

Gan nhiễm mỡ giai đoạn 2

Nguyên nhân của gan nhiễm mỡ

Nguyên nhân thường gặp nhất là do rượu. Nhưng trong nhiều trường hợp, vẫn có những bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ mà không thuộc nhóm sử dụng nhiều rượu.

Khi cơ thể sản sinh quá nhiều mỡ hoặc chuyển hóa mỡ không kịp, lượng mỡ thừa sẽ tích trữ trong các tế bào gan và gây nên gan nhiễm mỡ. Mặc dù vậy, chế độ ăn giàu chất béo cũng chưa hẳn là nguyên nhân của tình trạng này.
Ngoài rượu, còn một số nguyên nhân thường gặp khác như:

• Béo phì
• Mỡ máu cao
• Tiểu đường
• Gene di truyền
• Sút cân quá nhanh
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc như Aspirin, Steroids, Tamoxifen hay Tetracycline

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ

• Uống nhiều rượu, bia
• Tăng cholesterol, triglyceride trong máu;
• Béo phì, béo bụng;
• Đái tháo đường;
• Hội chứng rối loạn chuyển hóa
• Hội chứng buồng trứng đa nang;
• Hội chứng ngừng thở khi ngủ;
• Suy giáp;
• Suy tuyến yên;
• Phụ nữ mang thai;
• Người suy dinh dưỡng…
• Sử dụng quá liều quy định một số loại thuốc như Acetaminophen…

Biến chứng nguy hiểm của gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là bệnh rất phổ biến nhưng mọi người lại cho rằng nó vô hại. Thực tế nếu bệnh không được chữa trị trong suốt thời gian dài có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

Viêm gan

Biến chứng này xảy ra khi mỡ bao phủ các tế bào gan ngày càng nhiều, làm suy giảm chức năng gan. Bệnh gan sẽ tiến triển nhanh khi vừa có virus viêm gan B hoặc C, uống nhiều bia rượu.

Dấu hiệu đặc trưng khi bệnh phát triển đến giai đoạn này là chán ăn và mệt mỏi nhưng không phải lúc nào cũng có triệu chứng rõ ràng.

Xơ gan

Đây là biến chứng chính của bệnh gan nhiễm mỡ. Khi gan cố gắng ngăn chặn những tổn thương đang xảy ra, chẳng hạn như viêm, sẽ tạo ra các vùng sẹo (xơ hóa). Tình trạng viêm gan không ngừng lại thì quá trình xơ hóa sẽ tiếp tục lan rộng.

Ung thư gan

Bệnh gan nhiễm mỡ âm thầm tiến triển và nặng lên có thể dẫn tới biến chứng xơ gan và nguy hiểm nhất là biến chứng ung thư gan. Đây là hậu quả của tình trạng viêm gan do gan nhiễm mỡ trong thời gian dài.

Phương pháp chẩn đoán gan nhiễm mỡ

Chẩn đoán lâm sàng: Thăm khám lâm sàng có thể phát hiện gan nhiễm mỡ qua các triệu chứng và các yếu tố nguy cơ của người bệnh.

Xét nghiệm mỡ máu: Có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán gan nhiễm mỡ, giúp xác định nồng độ lipid trong máu. Bên cạnh đó, người bệnh có thể được chỉ định xét nghiệm ure máu, đường máu, đo huyết áp,… nhằm sàng lọc các rối loạn liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ.

Xét nghiệm men gan: Đánh giá được sự thay đổi của men gan, trường hợp men gan tăng cho biết gan đang gặp tổn thương. Tuy đây không phải là phương pháp chẩn đoán xác định gan nhiễm mỡ nhưng rất cần thiết trong việc tìm ra nguyên nhân gây tổn thương gan.

Siêu âm: Người bệnh gan nhiễm mỡ có hình ảnh siêu âm “gan sáng” do độ hồi âm của nhu mô gan gia tăng. Bên cạnh siêu âm thông thường, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm đàn hồi mô gan giúp đánh giá mức độ gan nhiễm mỡ.

Các chẩn đoán hình ảnh khác có khả năng phát hiện gan nhiễm mỡ như chụp cắt lớp vi tính CT, chụp cộng hưởng từ MRI.

Sinh thiết gan: Bác sĩ đưa kim sinh thiết vào gan để lấy mảnh tổ chức gan làm kiểm tra tế bào học. Đây là phương pháp hữu hiệu chẩn đoán gan nhiễm mỡ cũng như xác định nguyên nhân gây bệnh.

Bác sĩ có thể chỉ định phối hợp 2 hoặc nhiều phương pháp kể trên trong chẩn đoán gan nhiễm mỡ. Từ đó kết quả chẩn đoán đảm bảo chính xác nhất, làm cơ sở để có hướng điều trị thích hợp.

Điều trị gan nhiễm mỡ như thế nào?

Tình trạng gan nhiễm mỡ không thể giải quyết vội vàng bởi thực tế không có loại thuốc hay bất cứ biện pháp nào có thể làm dứt điểm ngay tình trạng gan nhiễm mỡ.

Tuy vậy, bệnh có thể cải thiện từ từ nếu người bệnh thay đổi thói quen sinh hoạt, thực hiện lối sống khoa học kết hợp với điều trị các bệnh lý đi kèm

Hiện nay, phương pháp điều trị chính cho các bệnh gan nhiễm mỡ là điều chỉnh lối sống. Trong đó tập trung:

• Giảm cân:  giảm cân sẽ làm giảm sự tổn thương gan, cải thiện sự đề kháng insulin, là điều bắt buộc phải thực hiện.  
• Không uống rượu bia.

• Thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lý. Tăng cường chất xơ và protein tốt; hạn chế chất béo như hạn chế đồ ăn chiên rán, giảm ăn tinh bột và đường.
• Tập thể dục thể thao: Đây là yếu tố rất quan trọng, tập thường xuyên với cường độ thích hợp, giúp kiểm soát và duy trì cân nặng lành mạnh
  Thăm khám sức khỏe định kỳ, tiêm ngừa vắc – xin, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh viêm gan. Nếu mắc các bệnh lý gan khác, cần uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ

Một số loại thuốc có thể được dùng trong điều trị gan nhiễm mỡ như:

• Vitamin E: Vitamin E có thể cải thiện tình trạng viêm ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ mà không có đái tháo đường qua một số nghiên cứu.
• Vì đối tượng của các nghiên cứu này không bao gồm những bệnh nhân đái đường và xơ gan mất bù cho nên vitamin E chưa chứng minh được lợi ích cho những bệnh nhân này.

Ngoài ra không nên sử dụng vitamin E cho bệnh nhân nam- những người có tiền sử hoặc tiền sử gia đình ung thư tiền liệt tuyến, vì nó làm tăng nguy cơ ung thư này ở nam giới.

Cũng không nên sử dụng vitamin E liều cao quá 800UI/ ngày vì có thể làm tăng tỉ lệ tử vong do mọi nguyên nhân.

• Gan nhiễm mỡ kèm tiểu đường có thể sử dụng một số thuốc theo chỉ định của bác sĩ để cải thiện được tình trạng viêm và xơ hóa ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ
• Kiểm soát các rối loạn lipid máu: nên sử dụng các statin mà không chuyển hóa kéo dài qua gan như rosuvastatin hay pravastatin

Người mắc gan nhiễm mỡ nên ăn gì?

•  Các loại rau xanh, hoa quả tươi: Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi để có chất xơ kích thích nhu động ruột, tránh táo bón, và phòng chống bệnh xơ vữa động mạch.

Rau xanh cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Các loại vitamin A và E có tác dụng tránh tích tụ thêm mỡ trong gan.

          Một số loại rau củ quả nên dùng như: cam, bưởi, rau cải, rau má, súp lơ, rau cần…

• Protein và sữa: Các protein tốt nhất để duy trì cân nặng và giảm cân là từ nguồn thịt nạc như: thịt gia cầm, trứng, đậu nành, cá, hải sản, các loại đậu đỗ.

Chất béo và calo dư thừa có thể giảm bằng cách loại bỏ các chất béo có thể nhìn thấy như da của gia cầm trước khi nấu, sử dụng các phương pháp để nấu thức ăn như nướng, hấp, rang.

Các sản phẩm từ sữa lành mạnh bao gồm ít chất béo hoặc sữa không béo, sữa chua và phô mai nên được bổ sung trong thực đơn cho người bị bệnh gan nhiễm mỡ.

• Nên bổ sung đạm từ trứng, sữa, thịt, cá và các loại đậu đỗ…
• Thực phẩm chứa ít cholesterol: Thực phẩm giàu axit béo omega như cá béo, dầu oliu và các loại hạt được khuyến cáo để giúp điều trị gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ nên tránh ăn những thực phẩm gì?

• Hạn chế chất béo, mỡ động vật:  Bạn nên thay mỡ động vật bằng các loại dầu có nguồn gốc từ thực vật.
• Tránh ăn những thực phẩm giàu cholesterol: Nội tạng động vật, lòng đỏ trứng,… chứa hàm lượng cholesterol cao. Do đó việc giảm tiêu thụ các loại thực phẩm này giúp giảm lượng chất béo trong gan
• Không nên ăn quá nhiều thịt đỏ: vì nhóm thực phẩm này chứa nhiều protein và buộc gan phải làm việc nhiều hơn để chuyển hóa
• Tránh các chất kích thích, đồ uống chứa cồn: Đây là nhóm thực phẩm cấm kỵ với người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Uống rượu bia sẽ thúc đẩy quá trình chuyển từ gan nhiễm mỡ thành xơ gan thậm chí là ung thư gan.

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.

• PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
• Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
• Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
• Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC