Đu đủ là cây thân thảo to, không hoặc ít khi có nhánh, cao từ 3–10 m. Lá to hình chân vịt, cuống dài, đường kính 50–70 cm, có khoảng 7 khía. Hoa trắng hay xanh, đài nhỏ, vành to năm cánh. Quả đu đủ to tròn, dài, khi chín mềm, hạt màu nâu hoặc đen tùy từng loại giống, có nhiều hạt.
Tổng quan về đu đủ – hoa đu đủ đực
Mô tả
Đu đủ là một loại cây nhỏ, nhánh thưa thớt, thường chỉ có một thân, chiều cao khoảng 3, hoặc 5 đến 10 m (16 đến 33 ft), lá cây sắp xếp xoắn ốc tập trung ở phần ngọn của thân cây. Phần thân cây có sẹo (mô thực vật) là nơi sinh ra lá và quả.
Các lá lớn, đường kính 50–70 cm (20–28 in), lá hình dạng thùy, với bảy thùy. Tất cả các bộ phận của cây đều chứa mủ với các chuỗi tế bào tiết mủ liên kết.
Hoa đu đủ có năm cánh và có mức độ dị hình giới tính cao; các hoa đu đủ đực có các nhị hợp với các cánh hoa. Hoa cái có một bầu nhụy phía trên và năm cánh hoa xoắn nối với nhau ở phần gốc.
Những bông hoa có mùi thơm dịu, nở vào ban đêm và thụ phấn nhờ gió hoặc côn trùng.
Quả là một loại quả mọng lớn và dài khoảng 15–45 cm (5,9–17,7 in) và đường kính 10–30 cm (3,9–11,8 in). Khi quả chín, sờ vào quả thấy mềm (mềm như bơ chín), vỏ của nó có màu từ hổ phách đến màu cam, dọc theo thành của khoang lớn ở giữa quả có nhiều hạt màu đen.
Đặc điểm và giá trị dinh dưỡng hoa đu đủ đực
Hoa đu đủ đực chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có giá trị cao. Mặc dù chúng có vị đắng nhưng vẫn có nhiều công thức nấu ăn khác nhau được chế biến một cách ngon lành và được ăn như rau và món ăn phụ.
Những bông hoa này đã được sử dụng để kiểm soát một số bệnh tật bởi tổ tiên của chúng ta. Sau khi tiêu thụ hoa, người ta đã thấy sự thay đổi đáng kể về mức độ insulin ở bệnh nhân tiểu đường.
Những loại hoa này có thể ổn định huyết áp cao; ngăn ngừa các bệnh tim và nhiều bệnh tật khác. Sau khi dùng hoa hòe, bệnh nhân nhận thấy sự cải thiện đáng kể ở bản thân.
Thỉnh thoảng bổ sung hoa đu đủ vào chế độ ăn uống cũng có lợi để tận dụng lợi ích của nó, đặc biệt là những người có vấn đề về sức khỏe.
Tên gọi: Cây đu đủ đực có tên khoa học đầy đủ là Carica papaya, cây thuộc họ đu đủ Papayaceae. Trong đông y cây đu đủ còn có tên gọi khác là: Cà là, phan qua thụ…
Đặc điểm của cây: Cao từ 1-3m và thường mọc thẳng đứng theo một ngọn duy nhất. Nếu ngọn chính bị gãy sẽ sinh ra 2-3 ngọn khác. Phiến lá dài, có từ 5-7 thuỳ hình chân vịt và có cuống dài.
Đu đủ được thường có ít quả hoặc không có quả, nếu có quả thường rất nhỏ. Hạt có màu trắng nhạt và nổi khi ngâm trong nước.
Đặc điểm của hoa đu đủ đực: Hoa có màu trắng, đài nhỏ, nhuỵ vàng và có 5 cánh. Cuống hoa dài và thường mọc thành chùm, có mùi thơm. Trong các bộ phận có thể làm thuốc được bao gồm: quả, hoa, lá và cành thì hoa đu đủ đực được dùng phổ biến hơn cả.
Thành phần dinh dưỡng của hoa đu đủ đực bao gồm: Axit gallic, beta carotene, canxi, đạm, carbohydrate, phenol, phosphorus, vitamin A, vitamin B1, vitamin C, vitamin E và tannin.
Công dụng của hoa đu đủ đực
Hoa đu đủ đực trị ho
Theo kinh nghiệm dân gian, hoa đu đủ đực có khả năng giảm ho, long đờm, cải thiện triệu chứng đau rát cổ họng cho người lớn và trẻ nhỏ. Đây là lựa chọn an toàn và lành tính thay vì sử dụng thuốc tây hay kháng sinh dễ gây tác dụng phụ.
Bài thuốc 1: Chưng cách thuỷ 15g hoa đu đủ đực tươi với 2 thìa mật ong trong vòng 20 phút. Sau đó cho vào một miếng vải, chắt lấy nước và sử dụng hàng ngày.
Bài thuốc 2: Giã nát hoa đu đủ đực trộn cùng đường phèn cho đều. Hấp cách thủy đến khi hoa chín, đường tan chảy. Chắt lấy nước cốt rồi dùng 2-3 thìa cà phê để uống, ngày hai lần.
Bài thuốc 3: Giã nát 15g hoa đu đủ đực, 15g lá hẹ xanh, 20g hạt chanh tươi. Thêm đường phèn, trộn đều rồi đem chưng cách thủy 15-20 phút. Chắt nước cốt, mỗi lần dùng từ 2-3 thìa cà phê, ngày 3-4 lần.
Hỗ trợ điều trị ung thư
Trong hoa đu đủ đực có chứa các hoạt chất chống oxy hóa như beta-carotene, phenol, axit gallic giúp đẩy lùi sự phát triển của các tế bào ung thư trong cơ thể người bệnh.
Cải thiện bệnh đường tiêu hóa
Hàm lượng vitamin C, E trong hoa đu đủ đực cao có khả năng thúc đẩy sự trao đổi chất trong cơ thể và trung hòa axit dư thừa trong dạ dày. Ngoài ra còn có men papain giúp hỗ trợ tiêu hóa tốt, ngăn ngừa táo bón.
Ngăn ngừa đau tim và đột quỵ
Hàm lượng beta-carotene trong hoa có công dụng bổ máu, thông huyết, giúp điều hòa tim mạch và giữ cho trái tim luôn trong trạng thái khỏe mạnh. Từ đó bệnh nhân sẽ kiểm soát được huyết áp và phòng tránh được các bệnh lý về tim mạch.
Giúp kiểm soát đường huyết
Loài hoa này có chứa hoạt chất giúp cải thiện nồng độ insulin trong cơ thể. Từ đó nồng độ đường trong máu được kiểm soát và cải thiện, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của căn bệnh này phát triển thêm.
Giúp hỗ trợ giảm cân
Nhờ một hàm lượng lớn chất xơ, vitamin A, vitamin B, vitamin C, hoa đu đủ đực giúp người thừa cân giảm cảm giác đói và thèm ăn. Cần kết hợp với một chế độ ăn uống, luyện tập hợp lý và khoa học, loại dược liệu này sẽ là một bí quyết giữ eo tuyệt vời cho nhiều chị em phụ nữ.
Giảm triệu chứng tiểu buốt, tiểu rắt ở người mắc sỏi thận
Hoạt chất lycopene và carotenoid trong hoa có khả năng ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận. Như vậy, sỏi được đào thải dễ dàng ra khỏi thận qua đường bài tiết, do đó tình trạng tiểu buốt, tiểu rắt vì thế cũng được giảm thiểu.
Những bài thuốc dân gia chữa bệnh từ hoa đu đủ đực
Trị sỏi thận: Hoa đu đủ đực tươi thu hái về đem rửa sạch sẽ rồi mang đi phơi khô. Mỗi khi muốn sử dụng để làm thuốc, bạn chỉ cần lấy khoảng 15g dược liệu rồi đem sắc với 5 bát nước đun với lửa vừa.
Khi nào còn khoảng 2 bát là có thể sử dụng được, dùng sau khi ăn khoảng 30 phút, liên tục trong 10 ngày. Bạn sẽ thấy tác dụng của hoa đu đủ đực trong việc đào thải sỏi ra ngoài cơ thể.
Trị ho, viêm phế quản: 15g hoa đu đủ đực cùng với 10g hạt chanh tươi, 3 thìa cà phê mật ong và 15g khởi dương thảo. Tất cả hỗn hợp trên trừ mật ong, bạn mang đi xay nhuyễn rồi cho vào một cái lọ, sau đó mới đổ mật ong vào trộn đều để sử dụng mỗi khi bị ho hay viêm phế quản.
Mỗi lần lấy ra 1 thìa cà phê rồi ngậm sẽ giúp giảm các triệu chứng đáng kể.
Ổn định đường huyết: Hòa 20g hoa đu đủ đực với 3 thìa cà phê mật ong trong 100ml nước. Sau đó bạn mang hỗn hợp trên đi trộn đều rồi nghiền nhỏ, sau đó đem hấp cách thủy trong 15 phút. Cuối cùng, mang hỗn hợp ra để sử dụng trong việc điều hòa huyết áp, đường huyết của bạn.
Điều trị một số vấn đề đường hô hấp: Chiết xuất từ hoa trộn với mật ong được sử dụng để điều trị các vấn đề về hô hấp như ho, đau rát cổ họng và khản tiếng thay vì sử dụng kháng sinh.
Trưng cách thuỷ hoa đu đủ đực với mật ong/đường phèn sau đó chắt lấy phần nước cốt để sử dụng từ 3-4 lần/ngày. Thêm vào đó cũng có thể thêm lá hẹ và hạt chanh tươi vào trong thành phần của bài thuốc trên với cách làm và sử dụng tương tự.
Giảm đau: Pha chế một nắm hoa đu đủ đực với một thìa đầy mật ong vào một cốc nước nóng. Sau khi để nguội sử dụng từ 3-4 lần/ngày, điều này giúp giảm đau tức thì.
Chữa tưa lưỡi ở trẻ: Lấy hoa đu đủ đực thái nhỏ phơi khô, tán bột mịn, cùng với gốc cây mây (lấy chỗ mọc khô ráo), rồi đốt thành than, tán bột.
Trộn hai loại bột này với nhau với tỷ lệ 3 phần bột hoa đu đủ đực, 1 phần bột gốc mây. Sau đó lấy tăm bông chấm thuốc bôi hàng ngày đánh trên lưỡi trẻ bị tưa.
Chữa viêm họng: Hoa đu đủ đực 15g, xạ can 10g, củ mạch môn 10g, lá húng chanh 10g. Tất cả cho vào một bát nhỏ, thêm ít muối, hấp chín rồi nghiền nát. Ngày ngậm 2 – 3 lần, nuốt nước dần dần
Chữa viêm cuống phổi, mất tiếng: Hoa đu đủ đực 15g, lá hẹ 15g, hạt chanh 10g, nước đun sôi để nguội 20ml. Các dược liệu được nghiền nát với nước. Thêm ít mật ong hoặc đường kính, uống làm 3 lần trong ngày. Dùng vài ngày.
Chữa ho do viêm họng: Hoa đu đủ đực 15g, xạ can 10g, củ mạch môn 10g, lá húng chanh 10g. Tất cả cho vào một bát nhỏ, thêm ít muối, hấp cơm rồi nghiền nát. Ngày ngậm 2 – 3 lần, nuốt nước dần dần, dùng từ 3 – 5 ngày.
Chữa đái rắt, đái buốt, đau niệu đạo, nước tiểu ít và đỏ: Hoa đu đủ đực (hoặc quả của cây đu đủ đực lưỡng tính) 40g, lá bạc thau 50g, đậu đen 40g, phác tiêu 4g. Sắc lấy nước đặc, chia 3 lần uống vào lúc đói bụng.
Một số món ăn từ hoa đu đủ đực
Hoa đu đủ đực ngâm mật ong
Hoa đu đủ đực giàu chất chống oxy hóa, nổi bật là chất flavonoid – một hợp chất thực vật giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính. Song song, mật ong chứa nhiều chất chống oxy hóa và có đặc tính kháng khuẩn có lợi cho sức khỏe.
Ngâm mật ong là một cách chế biến hoa đu đủ đực vừa thơm ngon, vừa tốt cho sức khỏe.
Nguyên liệu: 500g hoa đu đủ đực tươi, 500ml mật ong nguyên chất, bình thủy tinh sạch. (Hoa đu đủ đực và mật ong có tỷ lệ 1:1)
Cách chế biến:
Hoa đu đủ đực rửa sạch, để cho thật ráo nước. Bạn có thể lấy giấy ăn thấm khô nước còn đọng lại trên cánh hoa để phần hoa đu đủ khô ráo hoàn toàn.
Lần lượt xếp hoa và mật ong thành từng lớp vào trong lọ thủy tinh sạch.
Dùng nắp lưới nén hoa đu đủ chìm trong mật ong.
Bảo quản lọ hoa đu đủ ngâm mật ong ở nơi mát mẻ, không tiếp xúc với án sáng mặt trời. Sau 1 tháng bạn có thể dùng hoa đu đủ đực ngâm mật ong để pha nước uống
Hoa đu đủ đực xào thịt bò
Thịt bò là một trong những món ăn mang lại giá trị dinh dưỡng cao, kết hợp cùng với bông đu đủ đực thì quả là một món ăn đầy tuyệt vời và bổ dưỡng, vừa làm giảm bớt vị đắng của hoa đu đủ đực, vừa tăng thêm dinh dưỡng trong cơ thể của mình
Nguyên liệu đơn giản sử dụng khoảng 500gr thịt bò, 500gr hoa đu đủ đực tươi, gia vị đi kèm như hạt nêm, tiêu, muối,..
Đem thịt bò đi sát thành lát mỏng vừa ăn và ướt thêm gia vị cho phù hợp với vị ăn của bạn hoặc gia đình.
Khi đã ngấm gia vị đem thịt đi xào cho đến khi thịt săn lại thì để ra tô riêng.
Chừa lại phần nước vừa xào xong đem đi xào chung với hoa đu đủ đực đã rửa sạch với nước ấm, xào cho nóng lên rồi trút thịt bò vào, xào lên vài lần nữa thì có thể nhắc xuống và thưởng thức được.
Lá mì xào bông đu đủ
Nguyên liệu: Đọt non của cây mì hay còn gọi là lá sắn ( yêu cầu phải là loại cây mì có củ nấu ăn được, cuống lá có màu đỏ tím, lá nhỏ và mỏng), hoa đu đủ đực, cá cơm khô, ớt, sả, củ nén, cà bi,…
Chế biến:
Lá mì non cần phải vò nát hoặc giả nhuyễn
Sả, ớt giã ra
Hoa đu đủ đực vẫn phải sơ chế như trên, luộc cho bớt đắng và vò sơ.
Cá cơm khô thì ngâm 1 chút cho mềm.
Sau đó, rán mỡ và cho lần lượt lá mì, hoa đu đủ và sả, ớt vào xào. Khi các nguyên liệu chín tới, nêm nếm cho vừa ăn
Là món ăn không quá cầu kỳ, nhưng món ăn lại chứa đựng đủ vị đắng, cay, ngọt, bùi. Vị đăng đắng của lá mì và hoa đu đủ đực quyện với vị béo của mỡ heo, ngon ngọt của cá hấp và cảm giác cay thơm của ớt, củ nén, sả tạo nên sự kích thích khó cưỡng ngay từ miếng đầu tiên.
Hoa đu đủ luộc
Nghe nói đơn giản như các món luộc thông thường nhưng công dụng của nó rất hiệu quả. Rửa sạch hoa đu đủ đực tươi để loại bỏ bụi bẩn và nhựa.
Để cho ráo nước sau đó trụng( chần) hoa đu đủ tươi sơ qua nước sôi rồi vớt ra bỏ nước đầu.
Sau đó rửa lại rồi bắc lên bếp nấu với 500ml nước cho 500gr hoa đu đủ tươi.
Cho thêm một ít muối hột vào để giúp hoa đu đủ đực trong ngon hơn. Tuy nhiên, với phương pháp này sẽ làm mất đi một số loại dưỡng chất trong hoa.
Những lưu ý khi dùng hoa đu đủ đực
Tác dụng hoa đu đủ đực có lợi cho sức khỏe, thế nhưng, một số đối tượng không nên sử dụng loại hoa này. Tuy là loại dược liệu lành tính nhưng các đối tượng sau nên lưu ý khi sử dụng hoa đu đủ đực như:
Phụ nữ mang thai, đang cho con bú và trẻ dưới 3 tuổi
Người có cơ thể hàn, hay bị lạnh bụng và tiêu chảy
Tiền sử dị ứng phấn hoa
Ngoài ra, người bệnh cần lưu ý một số điểm sau để hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả hơn:
Uống nước sắc hoa đu đủ sau bữa ăn để phát huy tác dụng tốt nhất
Không dùng kèm đậu xanh, rau muống, cà pháo, măng chua, bia, rượu, thuốc lá…
Không dùng quá nhiều hoa đu đủ đực để tránh gây các tác dụng không mong muốn như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy…
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.
Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
- PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
- Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
- Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
- Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC