Triệu chứng rối loạn lưỡng cực

Để được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lưỡng cực, bạn phải trải qua ít nhất một giai đoạn hưng cảm hoặc hưng cảm nhẹ.

Cả hai đều liên quan đến cảm giác phấn khích, bốc đồng và tràn đầy năng lượng, nhưng hưng cảm nhẹ được coi là ít nghiêm trọng hơn hưng cảm. Các triệu chứng hưng cảm có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn, dẫn đến các vấn đề tại nơi làm việc hoặc ở nhà. Các triệu chứng hưng cảm nhẹ thường không có.

Một số người mắc chứng rối loạn lưỡng cực cũng trải qua các giai đoạn trầm cảm nặng, hoặc tâm trạng “xuống dốc”.

Ba triệu chứng chính này — hưng cảm, hưng cảm nhẹ và trầm cảm — là những đặc điểm chính của chứng rối loạn lưỡng cực. Các loại rối loạn lưỡng cực khác nhau liên quan đến sự kết hợp khác nhau của các triệu chứng này.

Triệu chứng lưỡng cực I

Chẩn đoán rối loạn lưỡng cực I yêu cầu:

• ít nhất 1 đợt hưng cảm kéo dài ít nhất 1 tuần
• các triệu chứng ảnh hưởng đến chức năng hàng ngày
• các triệu chứng không liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc y tế khác hoặc sử dụng chất kích thích

Bạn cũng có thể gặp các triệu chứng rối loạn tâm thần, hoặc cả hưng cảm và trầm cảm (được gọi là các đặc điểm hỗn hợp). Những triệu chứng này có thể có tác động nhiều hơn đến cuộc sống của bạn. Nếu bạn có chúng, bạn nên liên hệ với bộ phận hỗ trợ chuyên nghiệp càng sớm càng tốt.

Mặc dù bạn không cần phải trải qua các giai đoạn hưng cảm nhẹ hoặc trầm cảm để được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lưỡng cực I, nhưng nhiều người mắc chứng rối loạn lưỡng cực I đã báo cáo những triệu chứng này.

Triệu chứng lưỡng cực II

Chẩn đoán lưỡng cực II yêu cầu:

• ít nhất 1 đợt hưng cảm nhẹ kéo dài 4 ngày hoặc lâu hơn và liên quan đến 3 triệu chứng hưng cảm nhẹ trở lên
• những thay đổi tâm trạng và chức năng thông thường liên quan đến hưng cảm nhẹ mà người khác có thể nhận thấy, mặc dù những điều này có thể không nhất thiết ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn
• ít nhất 1 đợt trầm cảm nặng kéo dài 2 tuần hoặc lâu hơn
• ít nhất 1 giai đoạn trầm cảm nặng, liên quan đến 5 triệu chứng trầm cảm chính trở lên có tác động đáng kể đến cuộc sống hàng ngày của bạn
• các triệu chứng không liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc y tế khác hoặc sử dụng chất kích thích

Lưỡng cực II cũng có thể liên quan đến các triệu chứng rối loạn tâm thần, nhưng chỉ trong giai đoạn trầm cảm. Bạn cũng có thể trải qua các giai đoạn tâm trạng hỗn hợp, có nghĩa là bạn sẽ có các triệu chứng trầm cảm và hưng cảm nhẹ cùng một lúc.

Tuy nhiên, với lưỡng cực II, bạn sẽ không gặp phải tình trạng hưng cảm. Nếu bạn có một giai đoạn hưng cảm, bạn sẽ được chẩn đoán mắc chứng lưỡng cực I.

Triệu chứng rối loạn lưỡng cực chu kỳ

Chẩn đoán rối loạn lưỡng cực chu kỳ cần:

• các giai đoạn có triệu chứng hưng cảm nhẹ và các giai đoạn có triệu chứng trầm cảm, cứ lặp đi lặp lại, kéo dài hơn 2 năm hoặc lâu hơn (1 năm đối với trẻ em và thanh thiếu niên)
• các triệu chứng không bao giờ đáp ứng đầy đủ các tiêu chí cho một giai đoạn hưng cảm nhẹ hoặc trầm cảm
• các triệu chứng xuất hiện ít nhất một nửa trong 2 năm và không bao giờ vắng mặt trong hơn 2 tháng tại một thời điểm
• các triệu chứng không liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc y tế khác hoặc sử dụng chất kích thích
• các triệu chứng gây đau khổ đáng kể và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày

Các triệu chứng tâm trạng dao động đặc trưng cho chứng rối loạn lưỡng cực chu kỳ. Những triệu chứng này có thể ít nghiêm trọng hơn so với lưỡng cực I hoặc II. Tuy nhiên, chúng có xu hướng tồn tại lâu hơn, vì vậy nhìn chung bạn sẽ có ít thời gian hơn khi không gặp phải triệu chứng nào.

Chứng hưng cảm nhẹ có thể không ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Mặt khác, trầm cảm thường dẫn đến tình trạng đau khổ nghiêm trọng hơn và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày, ngay cả khi các triệu chứng của bạn không đủ tiêu chuẩn cho một giai đoạn trầm cảm nghiêm trọng.

Nếu bạn từng trải qua đủ các triệu chứng để đáp ứng các tiêu chí cho một giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm, chẩn đoán của bạn có thể sẽ chuyển thành một loại rối loạn lưỡng cực khác hoặc trầm cảm nặng, tùy thuộc vào các triệu chứng của bạn.

Giai đoạn trầm cảm chính

Tâm trạng thay đổi “đi xuống” có thể khiến bạn cảm thấy uể oải, không có động lực và buồn bã.

Các đợt trầm cảm nặng liên quan đến lưỡng cực sẽ liên quan đến ít nhất năm trong số các triệu chứng sau:

• một tâm trạng thấp kéo dài, được đánh dấu bằng nỗi buồn sâu sắc, vô vọng hoặc cảm giác trống rỗng
• mất năng lượng
• cảm giác chậm chạp hơn bình thường hoặc bồn chồn dai dẳng
• thiếu hứng thú với các hoạt động bạn từng thích
• thời gian ngủ quá ít hoặc quá nhiều
• một cảm giác tội lỗi hoặc vô giá trị
• rắc rối với việc tập trung, tập trung và đưa ra quyết định
• suy nghĩ về cái chết, chết hoặc tự tử
• thay đổi khẩu vị hoặc cân nặng

Không phải tất cả mọi người mắc chứng rối loạn lưỡng cực đều trải qua các giai đoạn trầm cảm nghiêm trọng, mặc dù nhiều người cũng vậy. Tùy thuộc vào loại rối loạn lưỡng cực của bạn, bạn có thể chỉ gặp một vài triệu chứng trầm cảm chứ không phải đủ năm triệu chứng cần thiết cho một đợt trầm trọng.

Cũng cần lưu ý rằng đôi khi, nhưng không phải lúc nào, cảm giác hưng phấn hưng phấn có thể khiến bạn cảm thấy thú vị. Sau khi bạn được điều trị chứng hưng cảm, tâm trạng không có triệu chứng mà bạn trải qua có thể giống như một sự thay đổi “đi xuống” hoặc một giai đoạn trầm cảm hơn là một trạng thái tâm trạng điển hình hơn.

Trong khi rối loạn lưỡng cực có thể gây ra tâm trạng chán nản, rối loạn lưỡng cực và trầm cảm có một điểm khác biệt lớn. Với chứng rối loạn lưỡng cực, bạn có thể có trạng thái tâm trạng “lên” và “xuống”. Tuy nhiên, với bệnh trầm cảm, tâm trạng và cảm xúc của bạn có thể vẫn “xuống dốc” cho đến khi bạn được điều trị.

Triệu chứng rối loạn lưỡng cực ở phụ nữ so với nam giới

Nam và nữ một được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lưỡng cực với số lượng gần bằng nhau. Tuy nhiên, các triệu chứng chính của chứng rối loạn có thể khác nhau, tùy thuộc vào cả giới tính bạn được chỉ định khi sinh và giới tính của bạn.

Phụ nữ mắc chứng rối loạn lưỡng cực có xu hướng được chẩn đoán muộn hơn trong cuộc đời, thường ở độ tuổi 20 hoặc 30. Trong một số trường hợp, họ có thể nhận thấy các triệu chứng đầu tiên khi mang thai hoặc sau khi sinh con. Họ cũng có nhiều khả năng được chẩn đoán mắc chứng lưỡng cực II hơn là lưỡng cực I.

Ngoài ra, phụ nữ bị rối loạn lưỡng cực có xu hướng:

• các giai đoạn hưng cảm nhẹ hơn
• nhiều giai đoạn trầm cảm hơn các giai đoạn hưng cảm
• đi xe đạp nhanh, hoặc 4 giai đoạn hưng cảm và trầm cảm trở lên trong 1 năm
• nhiều điều kiện cùng xảy ra

Phụ nữ bị rối loạn lưỡng cực cũng có thể bị tái phát thường xuyên hơn, điều này có thể xảy ra một phần do sự thay đổi nội tiết tố liên quan đến kinh nguyệt, mang thai và mãn kinh. Về rối loạn lưỡng cực, tái phát có nghĩa là có một giai đoạn tâm trạng sau một thời gian không có.

Mặt khác, những người đàn ông bị rối loạn lưỡng cực có thể:

• được chẩn đoán sớm hơn trong cuộc sống
• trải qua các giai đoạn ít thường xuyên hơn nhưng nghiêm trọng hơn, đặc biệt là các giai đoạn hưng cảm
• có nhiều khả năng cũng bị rối loạn sử dụng chất gây nghiện
• thể hiện sự hung hăng hơn trong các giai đoạn hưng cảm

Rối loạn lưỡng cực ở trẻ em và thanh thiếu niên

Chẩn đoán rối loạn lưỡng cực ở trẻ em đang gây tranh cãi, phần lớn là do trẻ em không phải lúc nào cũng biểu hiện các triệu chứng rối loạn lưỡng cực giống như người lớn. Tâm trạng và hành vi của họ cũng có thể không tuân theo các tiêu chuẩn mà bác sĩ sử dụng để chẩn đoán chứng rối loạn ở người lớn.

Nhiều triệu chứng rối loạn lưỡng cực xảy ra ở trẻ em cũng trùng lặp với các triệu chứng của các tình trạng khác thường xảy ra ở trẻ em, chẳng hạn như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).

Tuy nhiên, trong vài thập kỷ qua, các bác sĩ và chuyên gia sức khỏe tâm thần đã nhận ra tình trạng này ở trẻ em. Việc chẩn đoán có thể giúp trẻ được điều trị, nhưng việc chẩn đoán có thể mất nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Có thể đáng để tìm kiếm sự chăm sóc từ một chuyên gia chuyên điều trị cho trẻ em có tình trạng sức khỏe tâm thần.

Giống như người lớn, trẻ em mắc chứng rối loạn lưỡng cực trải qua những thay đổi tâm trạng cực độ. Họ có thể tỏ ra rất vui vẻ và có dấu hiệu của hành vi dễ bị kích động, hoặc có vẻ rất hay khóc, trầm mặc và cáu kỉnh.

Tất cả trẻ em đều trải qua những thay đổi tâm trạng, nhưng rối loạn lưỡng cực gây ra các triệu chứng tâm trạng khác biệt và đáng chú ý. Những thay đổi về tâm trạng thường cực đoan hơn so với sự thay đổi tâm trạng điển hình của một đứa trẻ.

Triệu chứng hưng cảm ở trẻ em

Các triệu chứng hưng cảm ở trẻ em có thể bao gồm:

• hành động rất ngớ ngẩn và cảm thấy quá hạnh phúc
• nói chuyện nhanh và thay đổi chủ đề nhanh chóng
• gặp khó khăn trong việc tập trung hoặc tập trung
• làm những việc mạo hiểm hoặc thử nghiệm những hành vi mạo hiểm
• có một sự nóng nảy rất nhanh chóng dẫn đến sự bùng nổ của sự tức giận
• khó ngủ và không cảm thấy mệt mỏi sau khi mất ngủ

Triệu chứng trầm cảm ở trẻ em

Với chứng rối loạn lưỡng cực, các triệu chứng trầm cảm ở trẻ em có thể bao gồm:

• ủ rũ xung quanh, hành động rất buồn, hoặc khóc thường xuyên
• ngủ quá nhiều hoặc quá ít
• có ít năng lượng cho các hoạt động thông thường hoặc không có dấu hiệu quan tâm đến bất cứ điều gì
• phàn nàn về việc cảm thấy không khỏe, bao gồm đau đầu hoặc đau bụng thường xuyên
• cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi
• ăn quá ít hoặc quá nhiều
• suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử

Các chẩn đoán có thể khác

Một số vấn đề về hành vi mà bạn nhận thấy ở con mình có thể gợi ý các tình trạng sức khỏe tâm thần khác, chẳng hạn như chứng tăng động giảm chú ý hoặc trầm cảm. Trẻ em cũng có thể mắc chứng rối loạn lưỡng cực với một tình trạng khác.

Bác sĩ của con bạn có thể đưa ra nhiều hướng dẫn và hỗ trợ hơn trong việc lưu ý và theo dõi các hành vi của con bạn, điều này có thể giúp chúng tìm ra chẩn đoán phù hợp.

Chẩn đoán chính xác có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho con bạn. Tất nhiên, việc điều trị có thể tạo ra sự khác biệt lớn đối với các triệu chứng của con bạn, chưa kể đến chất lượng cuộc sống của chúng.

Các triệu chứng ở thanh thiếu niên

Sự thay đổi nội tiết tố, cộng với những thay đổi trong cuộc sống xảy ra một cách tự nhiên ở tuổi dậy thì, có thể khiến thanh thiếu niên đôi khi cảm thấy vô cùng xúc động.

Tuy nhiên, những thay đổi mạnh mẽ hoặc dao động nhanh chóng trong tâm trạng có thể gợi ý một tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như rối loạn lưỡng cực, hơn là sự phát triển điển hình của thanh thiếu niên.

Chẩn đoán rối loạn lưỡng cực là phổ biến nhất trong những năm cuối tuổi thiếu niên và đầu tuổi trưởng thành.

Các triệu chứng hưng cảm phổ biến ở thanh thiếu niên bao gồm:

• đang rất hạnh phúc
• “hành động” hoặc cư xử không đúng mực
• tham gia vào các hành vi rủi ro, như sử dụng chất kích thích
• nghĩ về tình dục nhiều hơn bình thường
• trở nên quá tình dục hoặc hoạt động tình dục
• khó ngủ, không có dấu hiệu mệt mỏi, uể oải
• có một tính khí rất ngắn
• gặp khó khăn trong việc tập trung hoặc dễ bị phân tâm

Các triệu chứng phổ biến của một giai đoạn trầm cảm bao gồm:

• ngủ quá nhiều hoặc quá ít
• ăn quá nhiều hoặc quá ít
• cảm thấy rất buồn và ít bị kích động
• rút lui khỏi các hoạt động và bạn bè
• suy nghĩ hoặc nói về cái chết và tự sát.

Điều trị rối loạn lưỡng cực

Một số phương pháp điều trị có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng rối loạn lưỡng cực. Chúng bao gồm thuốc men, tư vấn và thay đổi lối sống. Một số biện pháp tự nhiên cũng có thể có lợi ích.

Thuốc

Các loại thuốc được đề xuất có thể bao gồm:

• chất ổn định tâm trạng, chẳng hạn như lithium (Lithobid)
• thuốc chống loạn thần, chẳng hạn như olanzapine (Zyprexa)
• thuốc chống trầm cảm-thuốc chống loạn thần, chẳng hạn như fluoxetine-olanzapine (Symbyax)
• thuốc benzodiazepin, một loại thuốc chống lo âu được sử dụng để điều trị ngắn hạn

Tâm lý trị liệu

Các phương pháp trị liệu được đề xuất có thể bao gồm:

Trị liệu hành vi nhận thức

Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) là một loại liệu pháp trò chuyện giúp bạn xác định và giải quyết những suy nghĩ không có ích cũng như thay đổi các kiểu hành vi không mong muốn.

Liệu pháp cung cấp một không gian an toàn để thảo luận về các cách kiểm soát các triệu chứng của bạn. Chuyên gia trị liệu của bạn cũng có thể cung cấp hỗ trợ với:

• hiểu các kiểu suy nghĩ
• điều chỉnh cảm xúc đau buồn
• học và thực hành các chiến lược đối phó hữu ích hơn.

Giáo dục tâm lý

Giáo dục tâm lý là một phương pháp trị liệu tập trung vào việc giúp bạn tìm hiểu về một tình trạng và cách điều trị. Kiến thức này có thể giúp bạn và những người hỗ trợ trong cuộc sống của bạn nhận ra các triệu chứng tâm trạng sớm và quản lý chúng hiệu quả hơn.

Liệu pháp nhịp điệu giữa các cá nhân và xã hội

Liệu pháp nhịp điệu giữa các cá nhân và xã hội tập trung vào việc điều chỉnh các thói quen hàng ngày, chẳng hạn như ngủ, ăn và tập thể dục. Cân bằng những điều cơ bản hàng ngày này có thể dẫn đến ít giai đoạn tâm trạng hơn và các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn.

Sự lựa chọn khác

Các phương pháp khác có thể giúp giảm bớt các triệu chứng bao gồm:

• liệu pháp xung điện
• thuốc ngủ
• bổ sung
• châm cứu

Biện pháp tự nhiên cho rối loạn lưỡng cực

Một số biện pháp tự nhiên cũng có thể giúp giảm các triệu chứng rối loạn lưỡng cực.

Tuy nhiên, bạn sẽ luôn muốn kiểm tra với bác sĩ hoặc bác sĩ tâm thần trước khi thử các biện pháp khắc phục này. Trong một số trường hợp, chúng có thể can thiệp vào bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng.

Các loại thảo mộc và chất bổ sung sau đây có thể giúp ổn định tâm trạng của bạn và giảm các triệu chứng rối loạn lưỡng cực khi kết hợp giữa thuốc và liệu pháp:

• Omega-3. Một số nghiên cứu năm 2016 cho thấy rằng bổ sung omega-3 có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh lưỡng cực I. Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy điều này đặc biệt hữu ích với các triệu chứng trầm cảm.
• Rhodiola hoa hồng. Một đánh giá năm 2013 cho thấy loại cây này có thể giúp điều trị chứng trầm cảm vừa phải, vì vậy nó có thể giúp điều trị chứng trầm cảm liên quan đến rối loạn lưỡng cực.
• S-adenosylmethionine (SAMe). SAMe là một chất bổ sung axit amin có thể giúp giảm bớt các triệu chứng trầm cảm nặng và các rối loạn tâm trạng khác.

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.

• PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
• Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
• Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
• Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC