Rối loạn kinh nguyệt có thể xảy ra cho phụ nữ ở nhiều độ tuổi, mức độ và biểu hiện khác nhau như ở lứa tuổi dậy thì, sinh con, mãn kinh,… gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe, khả năng sinh lý và chức năng sinh sản của chị em phụ nữ nếu không được chữa trị kịp thời.
Kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu do bong lớp niêm mạc tử cung. Hiện tượng này xảy ra do sự thay đổi nội tiết, sự sụt giảm đột ngột của estrogen hoặc estrogen làm chảy máu từ buồng tử cung ra ngoài âm đạo.
Thông thường, chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ sẽ kéo dài khoảng 28 ngày, một số trường hợp có thể dài hoặc ngắn hơn, có người chỉ khoảng 25 ngày, có người lớn hơn 35 ngày, tuỳ từng cơ địa. Mỗi chu kỳ kéo dài từ 3-5 ngày và lượng máu mất đi mỗi kỳ kinh là khoảng 50-150 ml.
Có phải tất cả những phụ nữ có vòng kinh không giống như vậy đều bị rối loạn kinh nguyệt?
Không hoàn toàn như vậy. Ở những người con gái có kinh lần đầu, chu kỳ kinh nguyệt sẽ thay đổi sau lần có kinh đầu tiên. Vòng kinh dài ngắn khác nhau hoàn toàn không phải là những dấu hiệu bất thường của rối loạn kinh nguyệt. Sau khoảng một năm, chu kỳ kinh nguyệt sẽ đều và ổn định.
Chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ ở độ tuổi mãn kinh (từ 45 – 55 tuổi) cũng có nhiều thay đổi. Vòng kinh thường dài hơn và lượng máu mất đi cũng giảm dần. Điều đó là hoàn toàn bình thường
Rối loạn kinh nguyệt là gì?
Rối loạn kinh nguyệt là một từ chung để biểu thị những bất thường về tuổi bắt đầu có kinh, tuổi mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt, số ngày có kinh và số lượng máu kinh cũng như những triệu chứng kèm theo hiện tượng kinh nguyệt.
Đây có thể là triệu chứng của một bệnh lý nào đó, có thể do nội tiết, có thể tổn thương thực thể cơ quan sinh dục nữ, đôi khi chỉ đơn thuần là do thay đổi điều kiện sống môi trường sống.
Biểu hiện và nguyên nhân của rối loạn kinh nguyệt
Rối loạn kinh nguyệt bao gồm:
- Vô kinh
Nếu quá tuổi dậy thì (16-18) tuổi và vẫn chưa hành kinh thì được gọi là kinh muộn. nhưng nếu những năm sau đó vẫn tiếp tục không có kinh thì không còn gọi là kinh muộn nữa mà là vô kinh nguyên phát thật sự.
Nhưng nếu bạn đã có hành kinh một thời gian, nhưng lại có tình trạng mất kinh liên tiếp từ 3 tháng trở lên thì là vô kinh thứ phát
Vô kinh thứ phát bao gồm:
Vô kinh sinh lý: là những trường hợp vô kinh khi phụ nữ mang thai, trong thời gian sau sanh đang cho con bú hoặc ở những phụ nữ đã mãn kinh
Vô kinh giả: nội mạc tử cung vẫn hoạt động, vẫn có thay đổi theo chu kỳ, vẫn bong ra hàng tháng, nhưng máu kinh không chảy ra ngoài được vì những nguyên do như: cổ tử cung bị bít, màng trinh không thủng, không có âm đạo…
Vô kinh bệnh lý: có nhiều nguyên nhân như: dính buồng tử cung, nội mạc tử cung không đáp ứng với nội tiết buồng trứng, đã cắt bỏ buồng trứng, buồng trứng không phát triển, buồng trứng tinh hoàn… ngoài ra còn một số nguyên nhân từ các bệnh lý ở tuyến yên, tuyến giáp, vỏ thượng thận, dinh dưỡng, thần kinh, chuyển hóa…
- Thống kinh:
Thống kinh là hiện tượng đau bụng khi hành kinh. Nhiều người quan niệm sai lầm rằng khi hành kinh đau bụng là hoàn toàn bình thường.Thực ra thì không phải như vậy.
Thống kinh có thể do các tổ chức bị hoại tử khi hành kinh tạo ra Menotoxin gây co thắt tử cung và gây đau. Nhưng phần lớn thống kinh là do viêm nội mạc tử cung, u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung …gây ra.
- Rong kinh và cường kinh
Rong kinh là hiện tượng kinh có đúng chu kỳ, nhưng kinh kéo dài trên 7 ngày, lượng máu kinh có thể nhiều, trung bình hay ít.
Nếu lượng máu kinh ra nhiều hơn bình thường thì gọi là cường kinh, nguyên nhân thường do cường estrogen.
Cường kinh có khi là một trong những triệu chứng của một bệnh khác như viêm nội mạc tử cung, u xơ tử cung, tăng sinh nội mạc tử cung dạng nang tuyến…
Trong những năm đầu của tuổi dậy thì và trong thời kỳ tiền mãn kinh cũng thường hay bị cường kinh. Cường kinh trong những trường hợp này là vì estrogen tăng một cách tương đối do thiếu Progestergone khi không có phóng noãn hoặc khi hoàng thể hoạt động kém.
Những rối loạn đông máu do những bệnh lý tán huyết, viêm gan, suy chức năng gan, giảm tiểu cầu… cũng dẫn đến những chu kỳ kinh ra máu nhiều và kéo dài.
Ngoài ra, những rối loạn vận mạch, rối loạn chức năng thần kinh thực vật làm cho các mạch máu tại lớp nội mạc tử cung có thắt không tốt cũng có thể gây cường kinh.
- Rong huyết
Rong huyết là hiện tượng ra máu không có chu kỳ, tức là ra máu bất thường không phải là kinh nguyệt. Rong huyết khá khó xác định, nhiều khi lầm với kinh nguyệt không đều
Rong huyết có thể do các nguyên nhân sau: u sơ tử cung dưới niêm mạc, polyp nội mạc tử cung, viêm loét âm đạo và cổ tử cung, lao sinh dục…
Bệnh lý ác tính dường sinh dục chiếm khoảng 25-30% tổng các trường hợp rong huyết. Đối với trường hợp rong huyết sau tuổi mãn kinh, tỉ lệ này lên đến 50%. Các bệnh lý ác tính bao gồm: ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung, ung thư âm đạo, ung thư buồng trứng, ung thư tế bào nuôi…
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác như: chấn tương tinh thần, rối loạn đông máu, u lách, suy gan, các loại u ở buồng trứng như u tế bào hạt…
- Kinh ít
Là lượng máu kinh ở mỗi kỳ kinh rất ít.
Nguyên nhân có thể là do nội mạc tử cung kém phát triển, hoặc do hoạt động nội tiết của buồng trứng kém, hoặc do dính lòng tử cung. Nếu kinh ít do các nguyên nhân thực thể, cần xác định thật rõ nguyên nhân để điều trị vì có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bạn
- Kinh thưa
Chu kỳ kinh kéo dài trên 35 ngày. Nguyên nhân thường là do giai đoạn phát triển của nang noãn kéo dài. Những trường hợp rối loạn kinh nguyệt kiểu này này đa số không cần điều trị.
- Đa kinh
Đa kinh (hay còn gọi là kinh mau) cũng là một biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt với những chu kỳ kinh ngắn hơn 21 ngày. Nguyên nhân của đa kinh thì sẽ ngược với kinh thưa, thường là do nang noãn sớm trưởng thành, giai đoạn phát triển rút ngắn.
- Hội chứng tiền kinh
Là những trường hợp trước khi hành kinh vài ngày, chị em phụ nữ bị căng thẳng tinh thần, nhức đầu, cương vú, đau trằn bụng, phù…Đến khi ra kinh thì các triệu chứng này giảm đi
Nguyên nhân của những triệu chứng này có thể là sự mất quân bình estradiol và progesterone. Ngoài ra, hiện nay người ta còn nhấn mạnh đến vai rò của prostaglandin (PG). Lượng PGF2 và PGE2 tăng cao trong giai đoạn hoàng thể ở những phụ nữ có hội chứng tiền mãn kinh.
Rối loạn kinh nguyệt ảnh hưởng gì đến sức khỏe?
Rối loạn kinh nguyệt phản ánh những bất thường về sức khỏe của buồng trứng và tử cung ở chị em phụ nữ.
-
Chu kỳ quá ngắn, quá dài: Ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thụ thai.
-
Rong kinh: Hiện tượng này tạo cơ hội giúp vi khuẩn sinh sôi nảy nở, gây ra nhiều căn bệnh viêm nhiễm. Không chỉ làm giảm chất lượng sống, đây còn là nguyên nhân dẫn tới hiếm muộn, vô sinh.
- Thiếu máu: Lượng kinh ra nhiều và kéo dài sẽ dẫn đến thiếu máu, chóng mặt, mệt mỏi, da xanh xao, tim loạn nhịp, thở gấp,…trường hợp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thậm chí tính mạng của bạn.
- Như đã phân tích ở trên, rối loạn kinh nguyệt còn là triệu chứng của nhiều căn bệnh khác nhau như xơ tử cung, u nang buồng trứng,… Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, thì các khối u sẽ lớn dần lên, gây ra các biến chứng nặng như suy thận, bí tiểu, đại tràng,… Và một số những căn bệnh nguy hiểm tính mạng như ung thư cổ tử cung,…
- Ảnh hưởng đến nhan sắc phụ nữ: Estrogen và Progesteron chính là 2 hormone đóng vai trò cội nguồn sắc đẹp của phái nữ. Do đó, việc rối loạn các hormone này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhan sắc, sự tươi trẻ của phái đẹp, làm khí huyết lưu thông kém khiến da kém mịn màng, khiến chị em dễ cáu gắt, nóng tính,…
Không chỉ vậy, rối loạn kinh nguyệt còn khiến nhiều chị em lo lắng, căng thẳng, mất tự tin, khiến chất lượng cuộc sống bị suy giảm đáng kể.
Điều trị rối loạn kinh nguyệt như thế nào ?
Khi có những biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt chúng ta không nên chủ quan mà bỏ qua, mà nên đi khám để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân. Bởi vì rối loạn kinh nguyệt không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của chúng ta mà đôi khi còn là triệu chứng của những bệnh lý ác tính
Tùy theo nguyên nhân mà rối loạn kinh nguyệt có thể được điều trị bằng nội tiết hoặc phẫu thuật. Nhưng cũng có những trường hợp chỉ cần thay đổi hoàn cảnh sinh hoạt, chế độ ăn uống kết hợp với rèn luyện, vật lý trị liệu cũng có thể điều chỉnh rối loạn kinh nguyệt.
Điều chỉnh rối loạn kinh nguyệt bằng cách thay đổi lối sống
- Cải thiện chế độ ăn uống, ngủ nghỉ, làm việc phù hợp.
Các chị em phải điều chỉnh chế độ ăn uống của mình cho hợp giờ giấc và bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể. Tích cực tập thể dục thể thao thường xuyên, dù là một vài động tác vận động nhỏ mỗi sáng 15-30 phút cũng giúp đẩy lùi chứng rối loạn kinh nguyệt.
- Giữ tâm lý thật thoải mái
Cố gắng làm việc và sinh hoạt trong môi trường sạch sẽ, trong lành và ít căng thẳng nhất có thể. Bạn có thể tập nghĩ đến những điều vui vẻ, tích cực, có thể nghe nhạc hoặc trò chuyện với bạn bè nhiều hơn để thư giãn đầu óc.
- Sử dụng thuốc tránh thai
Lời khuyên cho bạn là không nên lạm dụng thuốc quá nhiều. Thuốc tránh thai là loại thuốc có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt và nhiều tác dụng phụ khác. Các chị em nên tư vấn bác sĩ nếu muốn sử dụng thuốc tránh thai và có nhiều phương pháp tránh thai khác để bạn có thể lựa chọn.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác
Việc sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá không những ảnh hưởng đến nội tiết, gây rối loạn kinh nguyệt mà còn ảnh hưởng đến làn da của bạn nữa. Vì vậy, hãy hạn chế đến mức thấp nhất có thể để có một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn nhé!
- Điều trị bệnh lý khác nếu có: tuyến giáp, tiểu đường,…
Quan điểm Y học cổ truyền về rối loạn kinh nguyệt?
Các triệu chứng tương tự được mô tả trong các chứng: Kinh trở, Kinh trễ, Kinh loạn, Bế kinh, Thống kinh, Băng lậu.
Theo Y học cổ truyền, kinh nguyệt của người phụ nữ liên quan mật thiết với ngũ tạng, bào cung và hai mạch Xung, Nhâm. Vì vậy khí huyết mạch Xung – Nhâm và bào cung mất điều hòa hay chức năng của các tạng rối loạn đều có thể tác động đến nguyệt sự của người phụ nữ.
Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt thường do rối loạn tình chí, lao động quá sức, ăn đồ ăn cay nóng, phòng dục quá độ, hàn tà xâm nhập hay thấp nhiệt hạ tiêu làm Xung Nhâm rối loạn mà sinh ra.
- Kinh nguyệt trước kỳ: phần nhiều do huyết nhiệt hoặc do âm huyết kém, hỏa vượng sinh nhiệt làm kinh ra trước kỳ, hoặc do thể trạng suy nhược, khí hư.
- Kinh nguyệt sau kỳ: đa số là do hư hàn nhưng cũng có khi do huyết hư, huyết ứ, đàm trệ, khí uất mà ra.
- Kinh nguyệt không định kỳ (lúc sớm, lúc muộn): do Can khí uất kết lâu ngày hay do Tỳ Vị hư nhược không nuôi dưỡng hoặc Can Thận hư, Xung Nhâm mất điều hòa.
Y học cổ truyền điều trị rối loạn kinh nguyệt như thế nào
- Điều trị dùng thuốc:
Người phụ nữ lấy huyết làm chủ nên khi điều trị phải chú trọng bổ huyết, dưỡng huyết. Bên cạnh đó phải chú ý điều hòa khí huyết (khí hành thì huyết hành, Xung Nhâm điều hòa), điều lý Tỳ Vị (sinh hóa huyết), dưỡng Can Thận.
Tùy theo thể bệnh và nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt mà người thầy thuốc Y học cổ truyền dụng dược mà cấu thành nên các bài thuốc như: Tứ vật đào hồng gia giảm, Bổ khí cố kinh hoàn, Ôn kinh thang, Tiêu dao tán, Quy tỳ thang,…
- Điều trị không dùng thuốc:
Châm cứu: hào châm hoặc điện châm các huyệt Tử cung, Tam âm giao, Túc tam lý, Quan nguyên, Khí hải, Thận du, Can du, Cách du, Huyết hải, Hành gian, Thái xung,… kết hợp cứu ấm (nếu cần – trong các trường hợp hàn tích tụ).
Bên cạnh đó kết hợp phương pháp Nhĩ châm ở các vùng: Giao cảm, Nội tiết, Tử cung, Thận… để tăng hiệu quả trong điều trị rối loạn kinh nguyệt
Xoa bóp bấm huyệt: day bấm các huyệt Quan nguyên, Huyết hải, Túc tam lý, Tam âm giao, Thận du, Mệnh môn,… hay thực hiện thủ thuật xoa bóp vùng hạ tiêu (vùng bụng dưới) nhằm hỗ trợ một phần quá trình điều hòa kinh nguyệt.
Dưỡng sinh: luyện tập bài tập thư giãn, thở bốn thời để giải tỏa căng thẳng thần kinh góp phần điều trị rối loạn kinh nguyệt.
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.
Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
- PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
- Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
- Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
- Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC