Hội chứng cổ vai cánh tay và 9 câu hỏi thường gặp

hội chứng cổ vai cánh tay

Hội chứng cổ vai cánh tay liên quan nhiều đến các bệnh lý ở cột sống cổ gây đau tại các vị trí cổ, vai và cánh tay. Bệnh ảnh hưởng nhiều đến chức năng xương khớp và gây nên nhiều nguy cơ sức khỏe cho người bệnh nếu không điều trị kịp thời

Hội chứng cổ vai cánh tay là gì?

Hội chứng cổ vai cánh tay (cervical scapulohumeral syndrome), còn gọi là hội chứng vai cánh tay (scapulohumeral syndrome) hay bệnh lý rễ tủy cổ (cervical radiculopathy), là một nhóm các triệu chứng lâm sàng liên quan đến các bệnh lý cột sống cổ có kèm theo các rối loạn chức năng rễ, dây thần kinh cột sống cổ và/hoặc tủy cổ.

Nguyên nhân nào gây ra hội chứng cổ vai cánh tay?

  • Thoái hóa cột sống cổ: Chiếm đến 70 – 80% trường hợp mắc bệnh. Bao gồm các thoái hóa ở khớp liên đốt và liên mỏm bên. Tình trạng này khiến lỗ tiếp hợp hẹp lại . Khi lỗ tiếp hợp bị hẹp khiến rễ hoặc dây thần kinh cột sống cổ bị chèn ép, tổn thương. Tổn thương này sẽ ảnh hưởng, gây đau đớn tại chỗ cũng như khu vực dây thần kinh ảnh hưởng đến.
  • Thoát vị đĩa đệm: Khoảng 20 -25% người mắc hội chứng cổ vai cánh tay là do thoát vị đĩa đệm. Khối nhân nhầy thoát vị chèn ép vào các rễ thần kinh hay chèn đẩy dây chằng dọc khiến người bệnh đau đớn, khó chịu. Nhiều bệnh nhân do cả hai nguyên nhân thoát vị đĩa đệm lẫn thoái hóa cột sống cổ gây ra.

thoát vị đĩa đệm gây hội chứng cổ vai cánh tay

  • Nguyên nhân khác: Một số nguyên nhân khác phải kể đến là chấn thương, nhiễm khuẩn, khối u, loãng xương hay bệnh lý phần mềm cạnh cột sống, bệnh lý viêm cột sống… cũng gây nên tình trạng này.

Người mắc hội chứng cổ vai cánh tay có biểu hiện gì?

Dấu hiệu của mỗi bệnh nhân bị hội chứng cổ vai cánh tay có thể khác nhau do vị trí rễ thần kinh bị tổn thương là khác nhau. Ngoài ra, triệu chứng cũng phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ tổn thương và giai đoạn bệnh.

Triệu chứng thường gặp nhất do hội chứng cổ vai cánh tay gây ra gồm:

  • Hội chứng cột sống cổ

Đau vùng cổ gáy, có thể khởi phát cấp tính sau chấn thương, sau khi vận động cổ quá mức, hoặc sau khi ngủ dậy. Đau cũng có thể xuất hiện từ từ, âm ỉ và mạn tính.

Đau đớn đi kèm với tổn thương rễ thần kinh khiến bệnh nhân gặp khó khăn khi vận động cột sống cổ, có thể có dấu hiệu vẹo cổ, hay gặp trong cột sống cổ cấp tính

  • Hội chứng rễ thần kinh

Hội chứng cổ vai cánh tay với nhóm bệnh này thường gây đau vùng gáy, lan xuống vai, cánh tay bàn tay hoặc lan lên vùng chẩm. Cơn đau sẽ nghiêm trọng hơn nếu cố gắng gập cổ vè phía bên đau hoặc xoay đầu.

Do dây thần kinh bị chèn ép, tổn thương nên bệnh nhân thường bị rối loạn cảm giác, vận động như: yếu cơ, cảm giác tê bì, rát bỏng thường xuyên của vùng cánh tay, bàn tay, vai hoặc các ngón tay.

  • Hội chứng tủy cổ

Hội chứng cổ vai cánh tay nhóm này thường xuất phát từ tình trạng lồi hoặc thoát vị đĩa đệm gây chèn ép tuỷ cổ, tiến triển trong một thời gian dài. Biểu hiện sớm là dấu hiệu tê bì và mất khéo léo hai bàn tay, teo cơ hai tay, đi lại khó khăn, nhanh mỏi. Nếu tiến triển nặng hơn, bệnh nhân có thể gặp triệu chứng liệt hai tay, liệt hai chân, liệt tứ chi, rối loạn phản xạ đại tiểu tiện,…

  • Hội chứng động mạch sống nền

Triệu chứng thường gặp nhất là cảm giác mờ mắt, ù tai, đau đầu vùng chẩm, chóng mặt, mất thăng bằng, giảm thị lực thoáng qua,… Triệu chứng này rất dễ gây nhầm lẫn với tổn thương thần kinh hoặc tình trạng sức khỏe khác, bệnh nhân cần lưu ý phân biệt.

  • Triệu chứng khác

Bệnh nhân mắc hội chứng cổ vai cánh tay có thể gặp một số triệu chứng khác tùy vào tình trạng tổn thương như:

    • Rối loạn thần kinh thực vật: Gây rối loạn thị lực, rối loạn vận mạch vùng tay hoặc chẩm vai, ù tai, đau,…
    • Triệu chứng toàn thân: Rét run, sốt, sụt cân, thường xuyên vã mồ hôi về ban đêm,… Những triệu chứng này dễ nhầm lẫn với nhiễm trùng,  và các bệnh lý ác tính khác.

Ai có nguy cơ mắc hội chứng cổ vai cánh tay?

Đối tượng nguy cơ cao mắc hội chứng cổ vai cánh tay là những người làm công việc dễ gây tổn thương, thoái hóa cột sống cổ như: lái xe, nhân viên văn phòng, người lao động nặng, thường xuyên bê vác nặng trên vai, cổ,…

Hội chứng cổ vai cánh tay có nguy hiểm không?

Dù không quá nguy hiểm đến tính mạng song hội chứng cổ vai cánh tay thực sự ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến khả năng vận động lẫn chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cảm giác đau nhức, tê ngứa, giảm vận động khiến người bệnh khó có thể sinh hoạt lẫn làm việc bình thường.

Hơn nữa, nếu hội chứng cổ vai cánh tay không được điều trị, tổn thương tiếp tục xảy ra và nghiêm trọng hơn, bệnh nhân còn phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như: liệt vĩnh viễn, hẹp ống sống cổ, chèn ép tủy, thiếu máu não, đột quỵ, tàn tật, tử vong,…

Vì thế, phát hiện bệnh và điều trị sớm là điều tốt nhất, giúp hạn chế biến chứng, điều trị thuận lợi và phục hồi chức năng cho thần kinh.

Hội chứng cổ vai cánh tay được chẩn đoán bằng phương pháp nào?

 Khi đến khám người bệnh sẽ được thăm khám lâm sàng, xác định vị trí đau và yếu tố nguy cơ.
Bác sĩ có thể sẽ chỉ định một số phương pháp cận lâm sàng như: chụp X quang, chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ, điện cơ, xét nghiệm máu… sau khi thăm khám lâm sàng để tìm ra nguyên nhân và xác định mức độ bệnh.

Hội chứng cổ vai cánh tay được điều trị như thế nào?

  • Điều trị không dùng thuốc

Việc thay đổi lối sống, sinh hoạt cũng phần nào giúp hội chứng cổ vai cánh tay thuyên giảm. Bác sĩ sẽ đưa ra những khuyến cáo đối với bệnh nhân về các tư thế trong cuộc sống sinh hoạt và lao động thường ngày như tư thế ngồi làm việc lâu dài và hướng dẫn bệnh nhân một số bài tập vận động vùng cổ vai gáy và cánh tay.

Có thể sử dụng các phương pháp vật lý trị liệu để điều trị đau cổ vai gáy cánh tay như: sử dụng liệu pháp nhiệt, kích thích điện, siêu âm trị liệu, kéo giãn cột sống cổ…

Các biện pháp điều trị không dùng thuốc của y học cổ truyền như: xoa bóp bấm huyệt, châm cứu, chườm thuốc…

  • Điều trị dùng thuốc

Nếu bệnh nhân đau cổ vai cánh tay nhiều và không cảm thấy thuyên giảm khi thực hiện các phương pháp điều trị không dùng thuốc, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc giảm đau cho bệnh nhân để điều trị như các loại thuốc giảm đau thông thường paracetamol, thuốc giảm đau dạng phối hợp, thuốc kháng viêm không steroid, thuốc giãn cơ, thuốc giảm đau thần kinh, thuốc tăng cường truyền dẫn thần kinh…

  • Điều trị ngoại khoa

 Nếu bệnh nhân đau nhiều hơn và việc dùng thuốc giảm đau không còn hiệu quả thì bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện phẫu thuật chỉnh sửa cột sống để giải phóng chèn ép lên dây thần kinh.

  • Một số phương pháp điều trị hội chứng cổ vai cánh tay khác

Ngoài phẫu thuật, bệnh nhân có thể được điều trị hội chứng cổ vai cánh tay bằng cách tiêm corticosteroid ngoài màng cứng hoặc tiêm khớp liên mỏm sau (facet) cạnh cột sống cổ. Tuy nhiên, để thực hiện được phương pháp này cần được sự chỉ định của bác sĩ cũng như phải được thực hiện ở những cơ sở y tế chuyên khoa và uy tín.

Chỉ định phong bế rễ thần kinh chọn lọc hoặc điều trị đốt dây thần kinh cạnh hạch giao cảm cổ bằng sóng cao tần là các thủ thuật giảm đau can thiệp cũng được sử dụng trong điều trị hội chứng cổ vai cánh tay.

Làm thế nào để phòng ngừa đau cổ vai gáy cánh tay?

Sau đây là một số điều bạn nên lưu ý để có thể phòng tránh được hội chứng cổ vai cánh tay:

  • Mỗi người cần có một lối sống khoa học, nên xây dựng những bài tập thể dục cho vùng cổ và cánh tay đồng thời luyện tập thể thao thường xuyên với những bài tập cụ thể.
  • Bạn nên làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, nên thư giãn vùng cổ nếu ngồi làm việc trong một khoảng thời gian dài
  • Phải giữ ấm vùng cổ vai khi trời lạnh, khi đi xe máy, khi ngủ. Không nên để quạt, điều hòa xối trực tiếp vào vùng gáy.
  • Tập cho bản thân tư thế ngồi hợp lý, tránh cúi gập cổ trong thời gian dài cũng như hạn chế ngồi sai tư thế
  • Xoa bóp, massage vùng cổ sau một thời gian dài sau khi đọc sách, sử dụng máy tính.. giúp máu lưu thông tốt hơn và các cơ vùng cổ được thư giãn nhiều hơn.
  • Ăn uống đủ dinh dưỡng, tránh những thực phẩm có hại cho cơ thể, nên bổ sung nhiều canxi, vitamin D, Kali…

Điện châm trong điều trị hội chứng cổ vai cánh tay

Theo Y Học Cổ Truyền, hội chứng cổ vai cánh tay được hiểu là do khí huyết không được lưu thông bình thường, bị ứ trệ tại các kinh mạch lưu thông qua vùng vai gáy cánh tay. Mà nguyên nhân chủ yếu là do ngoại tà xâm nhập (phong, hàn, thấp tà) hay chấn thương, lao lực quá độ, bệnh lâu ngày, thận hư, ăn uống thất điều gây nên

Vì vậy, để điều trị hiệu quả thì ngoài các phương pháp giảm đau, kháng viêm thông thường, bệnh nhân có thể được chỉ định châm cứu để thông kinh lạc giúp khí huyết lưu thông bình thường trở lại.  Điện châm là phương pháp châm cứu phổ biến và áp dụng nhiều nhất hiện nay.

  • Điện châm là gì?

châm cứu hội chứng cổ vai cánh tay

Điện châm là phương pháp vận dụng kết hợp của phương pháp châm cứu (Y Học Cổ Truyền) và sử dụng dòng điện (Y Học Hiện Đại). Điện châm sử dụng một máy điện tử tạo ra dòng điện một chiều ở tần số thấp thông qua kim châm cứu tác dụng trực tiếp lên huyệt vị, kinh lạc nhằm mục đích phòng và trị bệnh.

Khi tiến hành điện châm, điện cực tiếp xúc với diện tích cơ thể rất nhỏ (từ 0.1 – 0.5 cm2), mật độ điện tích trên một đơn vị diện tích trở nên rất cao. Do đó, dù cho đưa vào huyệt một công suất điện hết sức nhỏ thì cũng có thể gây ra một tác dụng kích thích lớn.

  • Ưu điểm của phương pháp điện châm

Ưu điểm của phương pháp điện châm là ít gây đau hơn so với châm cứu thông thường (cần phải vê kim bằng tay liên tục) do kết hợp giữa tác dụng dòng điện và rung kim nhẹ nhàng liên tục.

Một số lợi ích khác của điện châm là an toàn, tiết kiệm, ít gây ra các tác dụng phụ và có thể điều trị dài ngày phù hợp với các triệu chứng đau mạn tính như trong hội chứng cổ vai cánh tay.

  • Kỹ thuật tiến hành điện châm điều trị hội chứng cổ vai cánh tay

Tùy nguyên nhân gây bệnh mà chọn các huyệt vị nằm trên đường đi của của kinh lạc bị đau kết hợp với những huyệt vị có tác dụng toàn thân để tăng cường hiệu quả điều trị.

Các huyệt vị thường dùng là: Phong trì, Kiên tỉnh, Thiên tông, Đại chùy, Phế du, Giáp tích, Kiên ngung, Kiên trinh, Hợp cốc, Khúc trì, Ngoại quan, A thị huyệt…

    • Xác định vị trí các huyệt vị đã chọn, sát khuẩn da tại vị trí huyệt vị, sau đó tiến hành châm kim vào huyệt vị.
    • Tiến hành lắp điện cực lên kim châm cứu: Kiểm tra hoạt động của máy trước khi tiến hành, điều kiện là máy hoạt động tốt và tất cả các núm điều chỉnh cường độ dòng điện phải ở vị trí 0. Lắp điện cực lên kim châm cứu . Bật công tắc cho máy chạy, xem đèn báo, vặn núm điều chỉnh công suất điện tăng từ từ, đạt đến mức độ yêu cầu của điện thế và cường độ thích ứng với từng người bệnh. Khi đó người bệnh cảm thấy dễ chịu hay hơi căng tức nhưng chịu đựng được.
    • Thời gian tiến hành một lần điện châm thường là 20 – 30p.
    • Theo dõi người bệnh trong suốt quá trình điều trị, đề phòng tai biến và biến chứng có thể xảy ra. Tai biến thường gặp là vựng châm: người bệnh bồn chồn, hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, mạch nhanh, sắc mặt nhợt nhạt.
      Xử trí vựng châm: Tắt máy châm cứu, rút kim châm, cho người bệnh nằm nghỉ, ủ ấm, giải thích động viên tinh thần người bệnh, theo dõi mạch và huyết áp cho người bệnh.

Chú ý không tiến hành điện châm khi người bệnh quá đói, quá no, bệnh nhân có tiền sử co giật, động kinh, bệnh tim, đột quỵ hoặc bệnh nhân đang mang máy trợ tim.

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.