Gà ác hay còn gọi là ô cốt kê, ô kê hay còn có tên khác là gà đen hay gà chân chì hoặc gà ngũ trảo là một giống gà được công nhận là giống vật nuôi Việt Nam.
Có điểm đặc trưng là toàn thân và chân đều màu đen, thịt và xương đen, lông trắng, chân của chúng có 5 ngón, và có thịt bổ dưỡng, gà thường được chế biến thành món ăn gà ác tần bổ dưỡng.
Hiện nay gà ác được nhiều người nuôi đặc sản vì thịt của chúng cũng là món ăn chứa nhiều dinh dưỡng hơn thịt gà thông thường, là nguồn thức ăn bổ dưỡng mà còn được coi là món thuốc bắc quý hiếm, ngày càng được nhiều người tiêu dùng sử dụng, đem lại hiệu quả kinh tế, cải thiện thu nhập cho người chăn nuôi
Giống gà này dễ bị nhầm lẫn giữa gà ác với giống gà đen (da, thịt đều màu đen) hoặc nhầm với gà ri, gà tre.
Giá trị dinh dưỡng của gà ác
Gà ác là giống gà có giá trị cao về mặt dinh dưỡng. Theo Đông y, gà ác vị ngọt, mặn, tính bình hơi ấm, hương vị thơm, tính ẩm, không độc, có công hiệu từ bổ gan thận, ích khí bổ huyết, tư âm thanh nhiệt, điều kinh hoạt huyết, chữa rong huyết
Thịt gà ác còn chứa các amino acid cần thiết cho cơ thể gồm lysine, methionine, histidine, giúp điều tiết khả năng miễn dịch cơ thể và chống lão hóa, nên xưa được gọi là “gà thuốc”.
Thịt gà ác ít lipid nhưng rất giàu protid và có khoảng 18 loại amino acid, nhiều vitamin (A, B1, B2, B6, N12, E, PP) và các nguyên tố vi lượng (K, Na, Ca, Fe, Mg, Mn, Cu).
Hàm lượng chất dinh dưỡng trong gà ác cao hơn nhiều so với các loại thịt khác, bên cạnh hàm lượng chất béo và cholesterol rất thấp, cho nên gà ác là thức ăn tốt để bồi bổ cơ thể, Các món ăn từ thịt gà ác là bài thuốc quý rất giàu chất đạm.
Kỹ thuật chăn nuôi gà ác
Chọn giống
Trong chăn nuôi gà, chọn giống là điều kiện tiên quyết đến năng suất và chất lượng của vật nuôi. Chọn giống gà ác bà con cần lưu ý một số đặc điểm như sau: gà con từ 0 – 9 tuần tuổi cần nhanh nhẹn, mắt sáng, lông bông, bụng gọn, khối lượng từ 30 – 32g/con. Tránh những con khô chân, vẹo vùng mỏ, chân tổn thương và hở rốn.
Tiêm phòng cho gà
Gà được tiêm phòng vắc xin Newcastle lúc 5 ngày tuổi và cúm gia cầm lúc 14 ngày tuổi để theo dõi khả năng đáp ứng miễn dịch đối với 2 loại này. Vắc xin gumboro và đậu gà được chủng lúc 7 ngày tuổi.
Cách xây dựng chuồng trại trong chăn nuôi gà ác hiệu quả
Thiết kế chuồng trại nuôi gà ác: chuồng xây dựng cao ráo thoáng mát vào mùa hè, và ấm vào mùa đông với khoảng cách từ nền chuồng tới mái là 3m. Tường bao quanh chuồng bằng gạch dày 70cm, tường ngăn ô khoảng 50cm. Phía bên trên cần quây lại bằng lưới thép tạo độ thông thoáng tránh ẩm thấp cho nền chuồng. Nền chuồng nên trát xi măng thuận tiện cho khâu vệ sinh cũng như dễ dàng trong việc rải độn chuồng.
Cần vệ sinh sát trùng chuồng sạch sẽ trước khi vào gà khoảng 15 – 20 ngày. Sử dụng các loại thuốc khử trùng, tiêu độc như Formol 3% sau đó phun lại Formalin 3%, hoặc sử dụng vôi bột. Chất độn chuồng cũng cần được khử trùng sạch sẽ trước khi cho vào chuồng.
Bố trí rèm che phù hợp để đảm bảo giữ nhiệt độ cho chuồng ổn định và tránh gió lùa và mùa mưa hoặc mùa đông. Mùa hè, rèm che cần được kéo lên đảm bảo độ thông thoáng.
Kỹ thuật nuôi gà ác ở các giai đoạn khác nhau
Mỗi giai đoạn chăn nuôi gà ác, môi trường và khẩu phần thức ăn cho gà khác nhau, tuy nhiên vật tư và thuốc thú y chung cần chuẩn bị cho cả quá trình bao gồm: máng ăn, máng uống, đèn sưởi, nhiệt kế, Xy lanh, bình phun khử trùng, quạt, sổ ghi chép… và thuốc thú y: điện giải Gluco KC, hạ sốt, men tiêu hóa, thuốc bổ B.Complex….Bà con cần lưu ý một số phương pháp nuôi gà ác tại các giai đoạn tuần tuổi:
Giai đoạn từ 0 – 9 tuần tuổi
Quây úm gà ác : mỗi quây úm gà có sức chứa khoảng 100 con, đường kính 2m, bà con cần đảm bảo mật độ từ 15 – 20 con gà/m2, sử dụng hai bóng đèn 60W để giữ nhiệt. Trước khi đưa gà vào, cần đảm bảo nhiệt độ trong chuồng ấm sẵn và ổn định bằng cách thắp sáng bóng đèn trong khoảng 2 tiếng. Bảo đảm nhiệt độ đủ ấm cho gà, đèn được bật 24/24h trong 3 tuần đầu tiên, giảm dần xuống 16 giờ và đến 8 – 9 tuần tuổi thì sử dụng ánh sáng tự nhiên.
Cách quan sát đảm bảo nhiệt độ cho gà: khi gà nằm rải đều thành từng nhóm 3-5 con trong chuồng, lúc đó nhiệt độ vừa đủ. Trong trường hợp nằm dồn đống, khi đó nhiệt độ đang bị quá thấp hoặc khi gà phân tán khỏi nguồn nhiệt độ, nháo nhác và khát nước khi đi đó nhiệt độ trong chuồng đang quá cao.
Máng ăn và máng uống: Với gà ác con mới xuống chuồng, sử dụng máng bằng tôn có kích thước khoảng 40cm rộng, 60cm dài và cao 2 – 3cm thuận tiện cho gà con ăn.
Nguồn thức ăn và nước uống: giai đoạn này, cơ quan nội tạng của gà còn yếu do vậy nên tránh cho gà ăn các loại thức ăn ôi thiu, mốc, các loại thức ăn xơ cứng và nên cho ăn từ 9 – 10 lượt/ngày nhằm kích thích tính thèm ăn đồng thời kiểm soát và điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp trong ngày, tránh để lâu bị ôi, hỏng. Nước uống cần sạch sẽ, bổ sung glucose 5% trong những ngày đầu tiên phòng một số bệnh lý cho gà.
Giai đoạn từ 10 – 17 tuần tuổi – Giai đoạn gà hậu bị
Giai đoạn này mật độ nuôi ở mức 7 – 8 con/m2.
Máng ăn và uống: có thể sử dụng máng ăn máng uống nhựa, tôn có bán sẵn trên thị trường. Đặc biệt bố trí máng xen kẽ để gà ăn được lượng đồng đều, và đặt ở chân quây nhằm giữ quây không dịch chuyển đồng thời tách riêng khu ăn uống với khu nghỉ ngơi của gà bởi thức ăn khi bị vương vãi và nấm mốc, nếu ăn vào gà dễ bị mắc các bệnh lý.
Mùa hè chất độn chuồng khoảng 3cm, mùa đông nên tăng chất độn chuồng lên 5cm.
Gà ác có khối lượng cơ thể nhỏ mức tiêu thụ thức ăn hàng ngày thấp, nên trong giai đoạn hậu bị này, bà con không cần chuẩn bị nguồn thức ăn quá lớn. Bà con có thể cho ăn các loại thức ăn khác nhau: ngô, thóc, cám đậm đặc, khô đỗ, vitamin theo công thức: 10kg hỗn hợp được tổng hợp từ: 4kg bột ngô, 2,5kg thóc, 2kg đậm đặc, 0,25kg khô đỗ, Vitamin (khoảng 20ml)
Trong cả giai đoạn này, khối lượng thức ăn cho gà ác nên cho khoảng 3,75kg/con. Một ngày cho gà ăn hai lần vào sáng và chiều để đồng đều khi cho ăn. Bà con cần đảm bảo 10-12 con/máng tròn. Lưu ý khi xuất hiện hiện tượng gà mổ cắn nhau, cần phải nhốt riêng gà bị mổ để điều trị bằng cách bôi xanh methylen vào vết thương.
Giai đoạn gà ác từ 17 tuần tuổi – Giai đoạn sinh sản
Cần chọn những con gà ác đạt tiêu chuẩn, chất lượng để nuôi sinh sản. Tiêu chuẩn chọn lọc: chọn những con gà mái có thân hình cân đối lông bóng, mào và tích đỏ, bụng mềm, xương chậu rộng, lông ở chân đen và mỏ đen, với gà trống: chọn con có mào màu đỏ, hai cánh vững chắc, úp gọn trên lưng, có tính hăng. Tỷ lệ ghép phối 1 trống/10 mái, số lượng dự trữ từ 2 đến 3 con trống cho 100 con mái.
Trong giai đoạn này, bổ sung chất độn chuồng cao từ 8 – 10cm để đảm bảo khô ráo nền chuồng và không bị vỡ trứng khi gà đẻ rải rác trong chuồng. Mật độ giai đoạn này từ 5 – 7 gà/chuồng nuôi.
Ổ đẻ cho gà: ổ đẻ đặt sát vách tường chuồng, có vách ngăn cứng giữa các ô, không để gà mái chen lấn lẫn nhau và nhìn thấy nhau. Ổ đẻ có thể cho gà làm quen dần từ 17 tuần tuổi, với nền trấu hoặc rơm và được khử trùng. Ổ đẻ được phân bố đều trong chuồng nuôi và phải được thay lớp lót 2 lần/tuần. Trong thời giansinh sản, bà con cần thu trứng 3 đến 4 lần/ngày để đảm bảo trứng luôn sạch.
Khẩu phần ăn: 10kg hỗn hợp được tổng hợp từ: 4,5kg bột ngô, 2kg thóc, 3,4kg đậm đặc, 0,2kg khô đỗ, Vitamin, chất khoáng (khoảng 20ml).
Trong giai đoạn này, lượng thức ăn cho gà khoảng 200 gam/con/ngày. Ngoài ra bổ sung bột đá, bột vỏ sò để tăng khả năng tạo vỏ trứng của gà. Nước uống cần được bổ sung vitamin giúp gà khỏe mạnh, đẻ trứng đều đặn, tăng sức đề kháng cho gà tránh dịch bệnh.
Công dụng của thịt gà ác
Không chỉ bổ dưỡng, thịt gà ác còn được xem là vị thuốc quý trong Y Học Cổ Truyền với những công dụng sau:
- Bổ gan thận, giảm khả năng suy thận, bổ phổi
- Tăng cường lưu thông khí huyết, phục hồi sức khỏe, giảm thiếu máu
- Giúp giảm đau, an thần, trị đau lưng, yếu mỏi chân tay, nóng trong xương
- Đổ mồ hôi trộm, cầm máu
- Giảm lượng đường trong máu ở người bị bệnh tiểu đường
- Nam giới bị di tinh, hoạt tinh, phụ nữ ra nhiều khí hư, kinh nguyệt không đều
Với giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe kể trên, thịt gà ác vừa là món ăn để bồi bổ, vừa là bài thuốc đặc trị một số bệnh. Người mới ốm đau dậy, người già, trẻ em bị còi xương, phụ nữ đang mang thai và mới sinh được khuyên nên ăn thịt gà ác để lưu thông khí huyết và nhanh chóng phục hồi sức khỏe.
Thịt gà ác thường được chế biến cùng với các loại dược liệu cũng như thực phẩm khác để nâng cao tác dụng, đồng thời gia tăng hương vị của món ăn. Dưới đây là một số bài thuốc phổ biến từ thịt gà ác:
Thịt gà ác hầm với đông trùng hạ thảo, hoài sơn: Dành cho người bị suy nhược, ốm yếu, gầy còm, với công dụng tăng cường gân cốt, bồi bổ tinh khí.
Cháo gà ác, hạt sen, khiếm thực: Dành cho phụ nữ ra nhiều khí hư, nam giới bị di tinh, với công dụng cố tinh chỉ đới, bổ tỳ thận.
Thịt gà ác hầm với hoàng kỳ: Dành cho phụ nữ bị thống kinh với công dụng điều hòa kinh nguyệt, bổ huyết (dùng trước kỳ kinh).
Hấp cách thủy gà ác với tam thất, rượu vang: Dành cho người bị gãy xương với công dụng cường gân cốt, bổ khí huyết.
Hấp cách thủy gà ác với đương quy, thục địa, tri mẫu, bạch thược, địa cốt bì: Dành cho phụ nữ rối loạn kinh nguyệt với công dụng điều hòa kinh nguyệt, bổ khí huyết.
Thịt gà ác không những bổ dưỡng mà còn là bài thuốc Đông y đặc trị nhiều chứng bệnh, giúp tăng cường sức khỏe, hệ miễn dịch.
Hướng dẫn nấu gà ác tiềm thuốc bắc thơm ngon bổ dưỡng
Nguyên liệu
1 con gà ác khoảng 1kg
Hạt bạch quả: 15g
Táo đỏ: 10g
Sinh địa: 10g
Y dĩ: 5g
Nhân sâm: 5g
Hoài sơn: 10g
Kỳ tử: 5g
Dừa xiêm: 1 quả
Cốm nếp xanh: 15g
Gia vị: hạt nêm, muối, tiêu, mật ong chúa…
Cách thực hiện
Gà bạn có thể tự mổ gà tại nhà hoặc mua gà đã được làm sạch sẵn ở chợ hoặc siêu thị. Sau đó tiến hành khử mùi bằng cách: chuẩn bị một chén rượu, đập dập một củ gừng cho vào chén rượu.
Tiếp đó tưới rượu lên khắp thân gà hoặc ngâm gà vào rượu gừng để khử hết mùi tanh trong khoảng 5 – 10 phút rồi vớt ra, rửa sạch lại và để ráo.
Bạn cho gà vào thố, thêm các gia vị gồm: 1 thìa cà phê đường, 1 thìa cà phê muối, 1 thìa cà phê tiêu, 1 thìa cà phê bột ngọt, 1 thìa cà phê nêm và1 thìa cà phê mật ong chúa vào trộn đều và để ướp trong khoảng 30 phút.
Chuẩn bị nồi áp suất hoặc thố để hầm gà, cho gà vào nồi rồi rải các vị thuốc bắc cùng cốm xanh xung quanh. Lưu ý là cho nhân sâm và bạch quả cho vào sau cùng, đồng thời rải đều để thuốc bắc và cốm xanh dễ thấm vào thịt gà.
Tiếp đó, bạn đổ nước dừa xiêm vào nồi thịt gà sao cho nước ngập mặt gà. Nếu không đủ nước dừa, bạn có thể thêm nước lọc cho ngập mặt thịt để khi ninh xong, gà chín mềm đều, thơm và không bị khô.
Tiếp đó, bạn chuẩn bị 1 cái nồi cao, đổ nước ngập khoảng hơn 2 phần nồi rồi đặt thố gà vào cách mặt nước khoảng 3-4cm để hấp cách thủy. Bật lửa vừa để đun cho nước sôi và hấp cho đến khi gà chín kỹ, thấm đều các vị thuốc và dậy mùi thơm là được.
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.
Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC