Đau cổ vai gáy-châm cứu có hiệu quả không?

đau cổ vai gáy

Hiểu biết tổng quan về đau cổ vai gáy

Bệnh đau cổ vai gáy là tình trạng các cơn đau xuất hiện khi các cơ vùng vai gáy co cứng  hạn chế trong vận động quay cổ hay quay đầu. Đây là căn bệnh liên quan đến hệ thống cơ xương khớp và các mạch máu ở vùng vai gáy. Triệu chứng đau cổ vai gáy có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi (tỷ lệ cao ở người cao tuổi, nhân viên văn phòng)

Phân loại đau cổ vai gáy

Dựa vào thời gian diễn ra bệnh, người ta chia đau cổ vai gáy thành 2 loại:

Đau cổ vai gấy cấp tính

Loại này thường xảy ra sau khi người bệnh ngủ không đúng tư thế khiến cho các cơ căng giãn quá nhanh, sau khi bị chấn thương cơ, dây chằng vùng cổ vai gáy hoặc bị nhiễm lạnh.. Tình trạng đau này sẽ biến mất sau một thời gian và không ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe của người bệnh.

Đau cổ vai gáy mãn tính

Với những trường hợp này, tình trạng đau vai gáy sẽ diễn ra thường xuyên, lâu dài kèm một vài triệu chứng khác như đau lan sang cánh tay, dị cảm, yếu cơ vùng cổ vai và tay…. Người bệnh nên đi khám để được chỉ dẫn cách chữa trị hiệu quả, hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực mà bệnh gây nên.

Triệu chứng của đau cổ vai gáy

  • Khi bị đau cổ vai gáy, ban đầu người bệnh chỉ thấy có cảm giác đau nhẹ, mỏi vùng vai gáy. Những cơn đau này sẽ tăng thêm về mức độ và tần suất xuất hiện nếu bệnh kéo dài. Cơn đau càng biểu hiện rõ ràng khi người bệnh lao động nặng, vận động cổ, vai, gáy nhiều
  • Bệnh đau vai gáy thường diễn ra một cách đột ngột, bất ngờ. Có khá nhiều trường hợp bệnh nhân sau khi ngủ dậy cảm thấy đau ở vùng cổ, vùng vai và vùng gáy. Vì vậy, dấu hiệu trước tiên bệnh nhân cảm nhận được chính là đau cơ ở vùng cổ, vùng gáy, vùng vai và phần lưng trên
  • Mức độ và tần suất  đau tăng dần, lan sang các vị trí khác như bả vai, cánh tay, cẳng tay và xuống tận ngón tay, đôi khi có cảm giác tê bì.

  • Những người đau cổ vai gáy nặng thì chỉ cần cử động nhẹ, đi lại bình thường cũng cảm giác đau và khó chịu kéo dài, khó quay cổ, quay đầu

Nguyên nhân gây đau cổ vai gáy

Đau vai gáy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, phổ biến nhất là những lý do sau:

đau cổ vai gáy

  • Nguyên nhân bệnh lýMắc phải các bệnh lý xương khớp vùng cổ vai gáy như:

Thoái hóa đốt sống cổ: Khi bị bệnh này, các gai xương sẽ xuất hiện và chèn ép vào dây thần kinh ở cổ vai gáy, gây đau nhức, mỏi. Người bệnh thường cảm thấy đau, cứng cổ mỗi khi ngủ dậy.

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ: các đĩa đệm giữa các đốt sống thoát ra khỏi vị trí của nó và chèn ép các rễ thần kinh cột sống gây tê, đau, dị cảm, thậm chí yếu các cơ vùng vai và cánh tay

Viêm bao khớp vai: Người bệnh sẽ thấy đau một bên khớp vai khi trời lạnh hoặc đau lúc nửa đêm, nhất là khi nằm nghiêng. Nhiều trường hợp người bệnh còn không thể vòng tay ra sau, không với tay lấy được đồ trên cao hoặc đau khi chải đầu.

Rối loạn chức năng thần kinh: Các dây thần kinh vùng cổ vai gáy bị kéo dãi quá sẽ gây đau mỏi. Người bệnh không chỉ bị đau cổ vai gáy mà còn có các triệu chứng như khó ngủ, mất tập trung, dễ xúc động…

  • Tập luyện sai phương pháp: Không khởi động trước khi vận động mạnh, tập thể thao sai kỹ thuật, tập quá sức…
  • Ngồi, nằm sai tư thế: Ngồi cong lưng, ngồi ngủ gục trên bàn, nằm gối quá cao…
  • Tính chất công việc: Làm những công việc nặng nhọc, thường xuyên phải bê vác nặng hoặc phải ngồi, đứng trong thời gian dài.
  • Chế độ ăn uống không hợp lý: Không bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất cần thiết.
  • Chấn thương: Gặp phải tai nạn dẫn đến chấn thương vùng vai, cổ.
  • Nhiễm lạnh: Nhiễm gió lạnh khiến tà khí xâm nhập, khu trú quanh xương khớp gây tắc nghẽn khí huyết, khiến dây thần kinh xung quanh bị tổn thương.

Biện pháp chẩn đoán đau cổ vai gáy

Để xác định xem bệnh nhân có đang gặp phải tình trạng đau cổ vai gáy hay không, bác sĩ cần kiểm tra các triệu chứng lâm sàng kết hợp với các chỉ định cận lâm sàng trong chẩn đoán như sau:

  • Chụp X-quang: Qua hình ảnh X-quang có thể phát hiện được tình trạng thoái hóa cột sống, hẹp lỗ liên hợp, khối u…

  • Chụp CT: Chụp hình ảnh cắt ngang chi tiết bên trong của phần cổ vai gáy.

  • Chụp MRI: phát hiện bệnh nhờ quan sát hình ảnh dây thần kinh, tủy sống, dây chằng vị trí cổ vai gáy

  • Đo điện cơ để xác định tốc độ dẫn truyền thần kinh, các tổn thương rễ thần kinh…

Điều trị đau cổ vai gáy như thế nào?

Khi bị đau cổ vai gáy, tùy thuộc vào mức độ đau cũng như tình trạng sức khỏe của người bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị hiệu quả.

Điều trị nội khoa: Người bệnh được chỉ định một vài loại thuốc như:

  • Nhóm thuốc kháng viêm: meloxicam, celecoxib…
  • Thuốc giảm đau: acetaminophen
  • Đối với những cơn đau đặc biệt ở các bệnh nhân đặc biệt, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giãn cơ hoặc thuốc chống trầm cảm

Điều trị vật lý: Sử dụng các phương pháp như kéo cột sống cổ, chườm nóng, các bài tập hỗ trợ giảm thiểu cơn đau…

Phẫu thuật: Áp dụng cho những trường hợp đau cổ vai gáy nặng, giúp giải ép rễ thần kinh hoặc tủy sống.

Điều trị đau cổ vai gáy bằng Y học cổ truyền

Y học cổ truyền mô tả bệnh này thuộc phạm vi chứng tý, chứng kiên bối thống.  Các nguyên nhân thường gặp là

  •  Ngoại nhân:Do vệ khí của cơ thể không đầy đủ, tấu lý sơ hở nên phong hàn thấp thừa cơ xâm nhập, bì phu kinh lạc làm tắc trệ mà gây ra đau
  • Nội nhân: do người già can thận bị hư hoặc bệnh lâu ngày làm khí huyết giảm sút dẫn đến can thận bị hư, thận hư không chủ được cốt tủy, can huyết hư không nuôi dưỡng được cân cơ mà gây bệnh .
  • Bất nội ngoại nhân: chấn thương làm khí huyết ứ trệ, mạch lạc tắc trở không thông, lao lực quá độ, bệnh lâu ngày, thận hư suy không nuôi dưỡng được cốt tủy, ăn uống thất điều, ảnh hưởng chức năng tạng Tỳ, sinh nội thấp tắc trở kinh lạc

Các phương pháp điều trị đau cổ vai gáy bằng Y học cổ truyền

Dùng thuốc:
Việc sử dụng thuốc kháng viêm giảm đau, các thuốc giãn cơ có tác dụng tốt với các trường hợp cấp tính nhưng đối với các trường hợp mạn tính đã để lại nhiều tác dụng phụ như: viêm loét dạ dày tá tràng, xuất huyết tiêu hóa…Vì vậy, ngày nay người bệnh có khuynh hướng quay về sử dụng các thuốc y học cổ truyền.
Các bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh đều có tác dụng bồi bổ cơ thể từ bên trong, giúp khu phong, tán hàn, mạnh gân cốt, bồi bổ can thận và đặc biệt an toàn, ít gây tác dụng phụ

Phương pháp không dùng thuốc

đau cổ vai gáy

Bên cạnh phương pháp dùng thuốc thì Y học cổ truyền còn sử dụng các phương pháp không dùng thuốc như: châm cưu, xoa bóp bấm huyệt… để điều trị đau cổ vai gáy, trả lại cho bệnh nhân một cơ thể khỏe mạnh và trạng thái thoải mái

Châm cứu điều trị đau cổ vai gáy có hiệu quả không?

Cơ chế giảm đau của châm cứu

  • Tác dụng tại chỗ:

Châm cứu có hiệu quả giảm đau tại chỗ thông qua việc giải phóng encephalin và endorphin cục bộ. Ngoài ra dưỡng bào (mast cell) trong mô liên kết tại chỗ châm cũng đóng vai trò quan trọng trong  cơ chế giẩm đau cảu châm cứu

Ngoài hiêu quả giảm đau, châm cứu còn có thể có tác dụng tại chỗ trong  việc hồi phục dây thần kinh bị thổn thương bằng cách cải thiện lưu lượng máu cục bộ và thúc đẩy quá trình trao đổi chất.

  • Tại tiết đoạn tủy sống

Theo cơ chế liểm soát cổng của Melzack và Wall khi châm gây cảm giác đắc khí sẽ ức chế đau. Đồng thời, phản xạ thần kinh tự chủ tại tầng tủy sống cũng góp phần giải thích các hiệu quả điều trị của châm cứu, nhất là việc chạn huyệt theo các tiết đoạn thần kinh.

  • Tại não bộ:

Các tín hiệu kích thích châm cứu được dẫn truyền đến não nhờ vào các dây thần kinh ngoại biên, sau đó, phóng chiếu tới nhiều cấu trúc khác nhau trong não, tạo nên nhiều đáp ứng khác nhau trong điều trị

  • Tác dụng toàn thân:

Ngoài cơ chế tại chỗ và tiết đoạn thần kinh, tác dụng trị liệu của châm cứu còn liên quan đến nhứng biến đổi về thể và nội tiết, tạo được tác dụng toàn thân sau khi ngưng  châm cứu và giúp kéo dài tác dụng của châm  cứu

Trong điều trị đau, nhiều nghiên cứu thực nghiện đã chứng minh được trong châm cứu, ngoài vai trò của thần kinh còn có vai trò của thể dịch tham gia trong quá trình giảm đau và nâng cao ngưỡng chịu đau.

Sau khi châm cứu, nhiều chất hóa học được phóng thích giám giảm đau, cụ thể như acetylcholine, các chất monoamine ( catecholamine, 5-hydroxylamine, morphin-like quan trọng nhất là endorphine),…

Tác dụng giảm đau sau khi châm bị hủy khi tiêm vào động vật thực nghiêm chất naloxone ( chất đối kháng với morphine). Từ đó cho thấy vai trò giảm đau kéo dài sau khi ngưng châm cứu của các chất hóa học, quang trọng nhất là beta endorphine.

Hiêu quả giảm đau nói chung cũng như đau cổ vai gáy nói riêng của châm cứu

Châm cứu tác động vào các huyệt đạo giúp điều hòa lại hoạt động của dây thần kinh, lập lại cân bằng năng lượng cơ thể, giúp giãn cơ và giảm đau nhanh chóng.

Hiệu quả giảm đau của châm  cứu đã được xác lập qua các nghiêm cứu lâm sàng có nhóm  chứng. Hiêu quả giảm đau của châm cứu đã dược nghiên cứu rộng rãi kể từ cuối những năm 1970, cho thấy vai trò của các yếu tố thần kinh và thể dịch.

Châm cứu có tác dụng giảm đau tốt hơn so với giả dược đối với hầu hết các loại đau và tỉ lệ hiệu quả của  châm cứu trong điều trị đau mạn tính tương đương với morphine.

Tỷ lệ giảm đau mạn tính bằng châm cứu khoảng 55-85%, so sánh với thuốc giảm đâu morphine là 70% và giả dược là 30-35% ( theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới).

Do tác dụng phụ và nguy cơ lệ thuộc thuốc hóa dược khi điều trị đau lâu dài nên châm cứu giảm đau là phương pháp được lựa chọn để điều trị nhiều tình trạng đau mạn tính.

Riêng đối với đau cổ vai gáy, năm 2017, một đánh giá có hệ thống và phân tích tổng hợp từ 16 thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có nhóm chứng đánh giá hiệu quả châm cứu và điện châm cho các trường hợp đau cổ mạn tính chỉ ra rằng: châm cứu và các thuốc giảm đau thông thường có hiệu quả giảm đau tương tự nhau, hiệu quả giảm đau tốt hơn khi phối hợp châm cứu hoặc điện châm với các điều trị thông thường.

Các bước tiến hành châm cứu chữa đau cổ vai gáy

Bác sĩ (hoặc y sĩ, lương y đã được đào tạo về châm cứu) xác định và sát trùng da vùng huyệt, châm kim qua da nhanh, đầy kim từ từ theo hướng đã định, châm phải đạt đắc khí:

Một số huyệt thường được sử dụng để điều trị đau cổ vai gáy như: Phong trì, Đại trữ, Phong môn, Đốc du, Kiên tỉnh, Liệt khuyết, Lạc chẩm, Hợp cốc, Giáp tích…

Sau khi châm xong, tùy vào tình trạng của bạn mà bác sĩ sẽ kết hợp điện châm, hồng ngoại hay cứu

Một lần châm cứu thường kéo dài từ 13-30 phút tùy từng trường hợp.

Một số lưu ý khi đi châm cứu:

  • Bạn nên chọn thời điểm không quá no cũng không quá đói hoặc nếu chúng ta đang đói thì nên ăn nhẹ trước khi đi châm cứu, để tránh những trường hợp vựng kim ( cảm giác xây xẩm, chóng mặt, nôn, buồn nôn …) khi đang châm cứu.
  • Nếu bạn đang có những bệnh về tim mạch, huyết áp, tiểu đường thì bạn nên thông báo trước với bác sĩ của mình

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.