Châm cứu và 5 cơ chế giảm đau hiệu quả

Tác dụng của châm cứu

Trong các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rõ ràng rằng châm cứu làm giảm đau, tăng cường hệ thống phòng thủ miễn dịch của cơ thể, điều chỉnh sự mất cân bằng sinh lý và có tác dụng làm thư giãn cơ thể.

Châm cứu như một loại thuốc giảm đau

Hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng châm cứu làm giảm đau. Hàng nghìn nghiên cứu đã ghi nhận tác dụng này và các nhà nghiên cứu cũng có thể giải thích cơ chế tác động trong đó cơn đau được giảm bớt theo cách khoa học. Bây giờ chúng ta biết rằng nhiều yếu tố khác nhau góp phần vào hiệu quả giảm đau của châm cứu.

Tác dụng của châm cứu
Tác dụng của châm cứu

Về mặt lâm sàng, châm cứu thường được sử dụng nhiều nhất ở thế giới phương Tây để giảm đau.

Châm cứu có thể giúp giảm đau mạnh mẽ đến mức trong một số trường hợp có thể thực hiện các ca phẫu thuật mà bệnh nhân không cần phải gây mê. Ở châu Á, châm cứu không chỉ được sử dụng cho các can thiệp tiểu phẫu, ví dụ như cắt bỏ amidan của bệnh nhân, mà còn cho các ca phẫu thuật lớn đối với ngực và bụng.

Khi châm cứu được sử dụng thay vì gây mê hóa học, hoặc kết hợp với nó, châm cứu tai luôn được sử dụng, đôi khi kết hợp với bấm huyệt toàn thân, và thường là kích thích bằng châm cứu có gắn điện.

Tác dụng của châm cứu trong việc giảm đau có thể được giải thích theo nhiều cách. Ai cũng biết rằng endorphins được giải phóng trong quá trình châm cứu. Ngoài endorphin, nhiều chất dẫn truyền thần kinh khác (chất hóa học của hệ thần kinh) và hormone (các chất hóa học do các tuyến tiết ra vào máu, dẫn đến các cơ quan khác có thụ thể cho chúng) được giải phóng, làm giảm đau.

Một cách giải thích khác có thể là do các xung động gây đau bị chặn ở cấp độ tủy sống và không đến được não (lý thuyết kiểm soát cổng,).

Endorphins là những chất do cơ thể sản xuất mà đôi khi được gọi là morphin của chính cơ thể. Có hơn 100 endorphin. Trong những ngày đầu của châm cứu ở phương Tây, rất nhiều tác dụng của nó là giải phóng endorphin.

Bây giờ chúng ta biết rằng endorphin được giải phóng chủ yếu là do kích thích mạnh (như được sử dụng trong châm cứu thực nghiệm) trong khi, ở dạng châm cứu nhẹ hơn phổ biến hơn trong thực hành lâm sàng, các cơ chế khác phát huy tác dụng.

Giảm đau từ châm cứu không phải lúc nào cũng phụ thuộc vào việc ngăn chặn thần kinh hoặc sự gia tăng số lượng endorphins. Ví dụ, các cơn đau do thiếu máu cục bộ (do thiếu oxy vì máu không lưu thông được) sẽ thuyên giảm bằng châm cứu vì tác dụng làm giãn mạch, trong khi các cơn đau do viêm loét dạ dày giảm bớt do tác dụng của huyệt châm cứu trong việc điều hòa lượng axit clohydric tiết ra trong dịch vị.

Châm cứu tăng cường khả năng miễn dịch

Châm cứu có lợi cho hệ thống miễn dịch. Hiện nay các nghiên cứu phương Tây đã xác định rằng có mối quan hệ giữa hệ thống thần kinh trung ương và hệ thống nội tiết tố làm cho hệ thống miễn dịch có thể bị ảnh hưởng trong quá trình châm cứu. Theo nghiên cứu, châm cứu làm tăng số lượng tế bào tiêu diệt tự nhiên (NK), thúc đẩy hoạt động của các tế bào đó và có tác động thuận lợi đến các globulin miễn dịch.

Châm cứu điều chỉnh sự mất cân bằng sinh lý

Người Trung Quốc hiểu rằng châm cứu có thể được sử dụng để chữa khỏi nhiều bệnh khác nhau và rối loạn chức năng cơ thể. Trong thời hiện đại, điều này đã được nghiên cứu xác định.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các tác động của châm cứu, ví dụ như chức năng của tim, mạch máu, huyết áp, khả năng thở, sự cân bằng nội tiết tố của cơ thể, dạ dày và ruột, thành phần của máu và hệ tiết niệu. Châm cứu được coi là một phương pháp điều trị cân bằng, điều chỉnh cả hoạt động trên và dưới của cơ thể.

Tác dụng làm thư giãn của châm cứu 

Trong các nghiên cứu về thói quen ngủ, phần lớn những người mệt mỏi vì giấc ngủ bị xáo trộn nói rằng họ ngủ ngon hơn sau khi điều trị bằng châm cứu. Nó có thể ngay lập tức ảnh hưởng đến việc sản xuất catecholamine trong tủy thượng thận. Nó cũng có thể gây tác dụng chậm hơn trên vỏ thượng thận.

Trong quá trình châm cứu, có một tác động thuận lợi đến mức độ, trong số những thứ khác, serotonin, GABA, oxytocin và có lẽ quan trọng nhất trong các trường hợp căng thẳng, cortisol. Châm cứu có tác dụng kích thích ở một số cấp độ trong hệ thần kinh. Điều này có thể giải thích tại sao châm cứu tai thường xuyên được sử dụng để điều trị lo lắng, căng thẳng và rối loạn giấc ngủ.

Tác dụng của châm cứu
Tác dụng của châm cứu

Các hormone adrenaline, noradrenaline và dopamine. Catecholamine là chất dẫn truyền trong hệ thống thần kinh trung ương và ngoại vi.

Một chất dẫn truyền thần kinh đóng một phần quan trọng trong việc giảm đau, khả năng ngủ, trạng thái cảm xúc, sự hung hăng và thèm ăn của chúng ta. Nồng độ serotonin giảm được cho là nguyên nhân gây ra trầm cảm và làm tăng nguy cơ tự tử.

Các loại thuốc chống trầm cảm mới hơn, chẳng hạn như chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), được gọi là ‘viên thuốc hạnh phúc’, giúp tiếp tục sản xuất serotonin. Axit gamma-aminobutyric, có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương. Mức độ GABA thoáng qua có thể là nguyên nhân gây ra lo lắng, bồn chồn và các bệnh thần kinh cơ.

Oxytocin được gọi là ‘hormone cảm thấy khỏe’. Nó quan trọng đối với việc tiết sữa nhưng cũng được tiết ra – để đưa ra hai ví dụ – khi chúng ta cười hoặc được mát-xa.

Cortisol là một loại hormone gây căng thẳng, có ảnh hưởng quan trọng đến mức độ đường và insulin cũng như khả năng bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng và dị ứng. Trong trường hợp căng thẳng lâu dài, mức độ cortisol tăng lên, trong số những thứ khác, có ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng ngủ, thành mạch máu, chức năng của tuyến tụy, bảo vệ miễn dịch và sản xuất mỡ bụng.

Châm cứu giảm căng cơ

Châm cứu tai có thể giúp giảm căng cơ ngay lập tức. Trong trường hợp một số hình thức châm cứu toàn thân, ví dụ như châm cứu điểm kích hoạt, trong đó cái gọi là điểm kích hoạt trong cơ, cơ có thể thư giãn rõ ràng ngay cả khi bị kích thích.

Điều gì xảy ra trong hệ thần kinh trong quá trình châm cứu ?

Nhiều thí nghiệm đã được thực hiện, chủ yếu trên động vật mà còn trên người, để chỉ ra những con đường thần kinh nào hoạt động như những đường dẫn cho các xung châm cứu. Hệ thống thần kinh tự trị (nội tạng), điều khiển các cơ quan nội tạng, bao gồm các hệ thống thần kinh giao cảm và phó giao cảm.

Hệ thống giao cảm thúc đẩy hoạt động của các cơ quan nội tạng và chuẩn bị cho chúng ta về chiến đấu hay bỏ chạy. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu nơi chuyển mạch xảy ra trên các con đường và các chất hóa học nào được giải phóng tại các trạm chuyển mạch khác nhau trên hành trình của xung động từ điểm mà kim đã được đưa đến não.

Châm cứu có tác dụng kích thích ở một số cấp độ trong hệ thần kinh. Các yếu tố ảnh hưởng đến cơ chế hoạt động bao gồm kỹ thuật kích thích kim (cho dù đau hay không) và lựa chọn các điểm châm cứu (cho dù ở cùng một phân đoạn với phần cơ thể bị đau hay ở một phân đoạn khác).

Châm cứu tác động lên hệ thần kinh giao cảm

Khi có sự kích thích nhẹ của kim châm cứu, hoạt động bị ức chế trong hệ thần kinh giao cảm, một phần của hệ thần kinh tự chủ chuẩn bị cho cơ thể cho chiến đấu. Tuy nhiên, trong kích thích đau của kim châm cứu, có thể đạt được, chẳng hạn, bằng cách sử dụng kích thích điện mạnh, hoạt động trong hệ thần kinh giao cảm tăng lên.

Châm cứu làm giảm lượng máu trong mô của cơ thể, cả cục bộ và nói chung. Người ta có thể quan sát thấy một vết đỏ xung quanh kim và nhiều bệnh nhân cho biết họ cảm thấy ấm trong khi điều trị. Điều này có thể phụ thuộc vào sự ức chế hoạt động trong hệ thần kinh giao cảm

Nếu mục đích là giảm mức độ căng thẳng của bệnh nhân, điều quan trọng là phải điều trị bằng châm cứu nhẹ, không gây đau đớn, để giảm hoạt động của hệ thần kinh giao cảm.

Kích hoạt trục HPA

Trong những năm gần đây, trục HPA đã trở thành tâm điểm thường xuyên trong nghiên cứu về căng thẳng. HPA là từ viết tắt của tuyến yên vùng dưới đồi, và dùng để chỉ sự chuyển động giữa vùng dưới đồi của não, nơi sản xuất ra một yếu tố giải phóng – một chất truyền tin hóa học bắt đầu một quá trình trong cơ thể – kích thích tuyến yên sản xuất ACTH (hormone kích thích vỏ thượng thận).

Ngoài ra, ACTH kích thích tuyến thượng thận sản xuất nhiều hơn hoặc ít hơn hormone căng thẳng cortisol, hormone này chuẩn bị cho cơ thể tự hoạt động và có tác dụng chống sưng tấy mạnh mẽ. Căng thẳng làm tăng giải phóng cortisol. Cortisol – cortisone ở dạng thuốc – rất hữu ích trong các trường hợp bị viêm nhiễm, nhưng mức cortisol cao có nhiều tác động tiêu cực.

Tác dụng giảm căng thẳng do châm cứu tạo ra có thể là kết quả của một môđun trong trục HPA. Mức độ của các hormone căng thẳng như ACTH và cortisol sau khi châm cứu phụ thuộc vào độ mạnh của kích thích.

Các mức độ được nâng cao khi châm cứu đau đớn, trong đó kim được kích thích ở cường độ cao, nhưng thấp hơn khi được kích thích nhẹ. Điều này cũng đúng với mức adrenaline và noradrenaline. Nếu mục đích là để giảm căng thẳng cho bệnh nhân, điều quan trọng là phải áp dụng phương pháp điều trị châm cứu nhẹ không gây đau đớn để hoạt động trong trục HPA bị hạn chế và mức độ cortisol giảm xuống.

Điều gì xảy ra xung quanh kim châm cứu 

Khi một cây kim châm cứu được cắm vào da, sẽ có một phản ứng cục bộ xung quanh trường của huyệt châm cứu. Các thụ thể của da và các hạch thần kinh được kích hoạt.

Các chất dẫn truyền thần kinh thường liên quan đến não nhưng ngay cả ở mức độ cục bộ các chất dẫn truyền thần kinh (chất hóa học) cũng được giải phóng. Một ví dụ là CGRP (peptit liên quan đến gen calcitonin), có thể làm giãn mạch máu và ở liều lượng thấp có tác dụng chống sưng tấy cục bộ thuận lợi.

Châm cứu làm tăng cục bộ lưu thông máu và bạch huyết. Các chất khác được giải phóng xung quanh kim là chất P, bradykinin, serotonin, endorphin, galanin, somatostatin và VIP. Một số nhà nghiên cứu nói rằng hiện tượng điện cũng xảy ra xung quanh kim.

Điều gì xảy ra trong tủy sống với châm cứu 

Trong tủy sống, các xung động được sắp xếp theo Lý thuyết kiểm soát cổng, từng đoạt giải Nobel cho Melzack và Wall vào năm 1967. Nghiên cứu của họ đã được các nhà châm cứu hoan nghênh vì nó giúp giải thích tác dụng giảm đau của châm cứu.

Mô hình giải thích cho châm cứu Lý thuyết áp dụng cho cả cơ thể và châm cứu tai. Tóm lại, nó nói rằng cơn đau và các xung châm cứu được vận chuyển theo các con đường thần kinh khác nhau. Ở cấp độ tủy sống, cơ thể chọn chỉ truyền qua một trong những chuỗi xung động này. Nó hơi giống một đường hầm đường sắt, nơi mỗi lần chỉ có một đoàn tàu chạy qua.

Chuyến tàu mà châm cứu sử dụng luôn được ưu tiên, có nghĩa là chuyến tàu đang bị đau, đang đi trên một đường ray khác, bị dừng lại, ít nhất là trong một thời gian ngắn. Do đó, cơn đau sẽ ngừng trong tủy sống và không bao giờ có ý thức. Dynorphin và enkephalin cũng tham gia vào việc kiểm soát cổng.

Lý thuyết kiểm soát cổng thường được sử dụng để giải thích tác dụng của châm cứu

Tuy nhiên, nó chỉ là một phần của con đường giải thích cho thực tế rằng châm cứu có thể làm mất cơn đau trong một thời gian dài, đôi khi vài tuần hoặc vài tháng.

Ngoài cơ chế cổng ở cấp độ tủy sống, một hệ thống ức chế cơn đau cũng hoạt động. Cơ chế này có lẽ giải thích cho việc giảm đau lâu dài của châm cứu. Ngày nay, hệ thống ức chế cơn đau này có giá trị lớn hơn, hệ thống này cho phép giải phóng serotonin và noradrenaline (một loại hormone cũng là chất dẫn truyền). Ở cấp độ tủy sống cũng có các thụ thể hoạt động với dynorphin (một trong những endorphin giảm đau hiệu quả nhất).

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.


PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMClogo

Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC

Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC

Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC