Chàm-7 dạng thường gặp và cách điều trị

chàm

Chàm là bệnh rất thường gặp, trung bình cứ 5 người thì có 1 người bị chàm vào một thời điểm nào đó trong suốt cuộc đời. Chàm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau và có nhiều thể bệnh chàm khác nhau

Bệnh chàm là gì?

Bệnh chàm là một nhóm các tình trạng làm cho da bị viêm hoặc kích ứng. Loại phổ biến nhất là viêm da dị ứng hoặc chàm thể tạng. “Dị ứng” bao gồm nhóm người có xu hướng mắc các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, dị ứng thực phẩm, dị ứng thời tiết, dị ứng môi trường (bụi nhà, phấn hoa,…).

Thuật ngữ “viêm da” và “chàm” thường được dùng thay thế lẫn nhau. Trong một số trường hợp người ta dùng từ viêm da dạng chàm. Chàm có thể biểu hiện cấp tính hay mạn tính hay cả hai.

  • Chàm cấp tính là tình trạng da xuất hiện các ban đỏ tiến triển nhanh, có thể xuất hiện mụn nước, bóng nước hay sưng nề, ngứa nhiều;
  • Chàm mạn tính là tình trạng kích ứng da lâu dài. Vùng da chàm mạn tính thường sậm màu hơn và dày hơn vùng da xung quanh, kèm nhiều vết cào gãi;
  • Tình trạng da có cả hai loại chàm cấp tính và mạn tính gọi là chàm bán cấp.

Biểu hiện và những dạng chàm da thường gặp

Chàm thể tạng (viêm da cơ địa)

Viêm da cơ địa là dạng phổ biến nhất của bệnh chàm, thường bắt đầu khi chúng ta còn bé và thường nhẹ hơn hoặc biến mất khi đến tuổi trưởng thành. Viêm da cơ địa là một trong bộ ba dị ứng, cùng với hen suyễn và viêm mũi dị ứng. Rất nhiều người bị cả 3 loại dị ứng này.

Triệu chứng của viêm da cơ địa bao gồm:

  • Phát ban ở vùng nếp gấp như khuỷu tay hoặc đầu gối
  • Da ở những vùng phát ban có thể trở nên nhạt màu hơn, tối hơn hoặc dày lên
  • Có thể có mụn nước và rỉ dịch nếu mụn nước vỡ
  • Trẻ em thường bị phát ban ở da đầu và má
  • Da có thể bị nhiễm trùng nếu bạn gãi

Nguyên nhân của viêm da cơ địa: Viêm da cơ địa xảy ra khi hàng rào bảo vệ tự nhiên của da bị suy yếu, không chống lại được các tác nhân gây kích ứng và dị ứng. Tình trạng viêm da cơ địa là do sự kết hợp của nhiều yếu tố: gen di truyền, tình trạng da khô, giảm miễn dịch và các yếu tố môi trường.

Chàm thể tạng có tồn tại vĩnh viễn hay không?

Chàm thể tạng hay viêm da cơ địa gặp ở 15 – 20% trẻ em nhưng ít hơn ở người lớn. Không thể tiên đoán được trên mỗi em bé bị chàm thì bệnh có thể tự cải thiện hay không. Một số nghiên cứu cho thấy khoảng 20% trẻ bị chàm kéo dài sau 8 tuổi, ít hơn 5% trẻ có chàm kéo dài sau 20 tuổi. Trẻ bị chàm trước 2 tuổi thường ít có nguy cơ bị chàm kéo dài hơn những trẻ mới bị chàm khi đã lớn hơn và ở tuổi thanh thiếu niên.

Một vài nghề nghiệp phải tiếp xúc thường xuyên với các chất dễ gây kích ứng hay các dị nguyên như làm vườn, làm tóc, vệ sinh công nghiệp, v.v.. sẽ khiến tình trạng chàm ngày càng nặng hơn, khó điều trị dứt điểm.

Viêm da tiếp xúc

Hầu hết mọi người đều mắc tình trạng này tại một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Bệnh xảy ra khi da tiếp xúc với một chất gì đó gây phát ban. Chất đó có thể gây kích ứng hoặc phản ứng dị ứng. Các yếu tố khởi phát ở mỗi người sẽ khác nhau và được phân chia thành 2 loại viêm da tiếp xúc:

  • Viêm da kích ứng, đây là loại phổ biến và có liên quan chặt chẽ hơn với người bệnh viêm da dị ứng. Các tác nhân gây bệnh có thể bao gồm các sản phẩm chăm sóc da, xà phòng, chất tẩy rửa; đồ trang sức làm bằng niken, các hóa chất công nghiệp như dung môi và xi măng.
  • Viêm da dị ứng bùng phát, khi da tiếp xúc với dị nguyên gây dị ứng như niken, kim loại, các sản phẩm làm đẹp có nước hoa, cao su, chất bảo quản.

Chàm thể đồng tiền

chàm

Biểu hiện là các đốm tròn, hình đồng xu, ngứa, đóng vảy.

Thường khởi phát sau khi bị côn trùng cắn, hoặc phản ứng dị ứng sau khi tiếp xúc với kim loại, hóa chất, hoặc da đang trong tình trạng khô. Tình trạng da này thường xuất hiện đồng thời với 1 dạng chàm da khác, như viêm da cơ địa.

Trên lâm sàng, chàm đồng xu được chia thành 2 thể: Thể ướt (mụn nước, bọng nước, chảy dịch nhiều) và thể khô (bán cấp hoặc mạn tính, tổn thương khô, bong vảy).

chàm tổ đĩa

Nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này là do da bị dị ứng với một số chất kích, môi trường độ ẩm cao, rối loạn miễn dịch da, tình trạng đổ mồ hôi hoặc tiếp xúc các chất kích thích như kim loại. Bệnh nhân bị chàm tổ đỉa sẽ gặp phải một số triệu chứng như sau: Mụn nước nhỏ li ti ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, rìa các ngón tay, rìa bàn tay,… gây ngứa và đau, vùng da bị bệnh thường khô ráp và dễ bị bong tróc, co giãn, gây mất thẩm mỹ.

Chàm bàn tay

Chàm bàn tay là bệnh lý viêm da giới hạn ở bàn tay, thường gặp ở người lớn với tỷ lệ khoảng 10%. Bệnh được phân loại theo diễn biến bệnh:

  • Chàm bàn tay cấp hoặc bán cấp: Diễn biến dưới 3 tháng hoặc không tái phát trong 1 năm.
  • Chàm bàn tay mạn tính: Kéo dài trên 3 tháng hoặc tái phát hơn 2 lần trong 1 năm mặc dù đã được điều trị thích hợp.

Biểu hiện lâm sàng, tổn thương cơ bản của chàm bàn tay có thể thay đổi theo thời gian, khởi đầu là dát đỏ, phù nề và mụn nước. Về sau tiến triển thành dày sừng, nứt kẽ và các thay đổi mạn tính khác.

Các hình thái chàm bàn tay hay gặp, bao gồm: Viêm da tiếp xúc kích ứng, viêm da tiếp xúc dị ứng, chàm bàn tay cơ địa, chàm bàn tay mụn nước (tổ đỉa), chứng dày da và các thể kết hợp khác (viêm da tiếp xúc dị ứng và kích ứng, viêm da tiếp xúc kích ứng và viêm da cơ địa…).

Những người làm công việc có bàn tay tiếp xúc với nước hoặc hóa chất lặp lại nhiều lần trong ngày như: Công nhân vệ sinh, công nhân lau chùi xe, phụ bếp, chế biến thực phẩm, điều dưỡng, bác sĩ phẫu thuật, thợ sơn, sửa xe,… là những người có nguy cơ cao mắc bệnh chàm tay do nghề nghiệp

Viêm da thần kinh

Viêm da thần kinh tương tự như viêm da cơ địa.

Triệu chứng của viêm da thần kinh là các mảng da dày, có vảy ở khu vực cánh tay, chân, sau gáy, da đầu, dưới chân, mu bàn tay hoặc bộ phận sinh dục. Những vùng da này có thể rất ngứa, đặc biệt là khi bạn nghỉ ngơi hoặc ngủ. Nếu gãi, chúng có thể chảy máu và bị nhiễm trùng

Nguyên nhân của viêm da thần kinh: Viêm da thần kinh thường xuất hiện ở những người có các loại bệnh chàm khác hoặc bệnh vẩy nến. Nguyên nhân chưa xác định, nhưng căng thẳng có thể là một yếu tố gây khởi phát bệnh.

Viêm da ứ nước hay viêm da ứ đọng

Bệnh thường xảy ra ở người có hệ tuần hoàn máu kém, thường xuất hiện ở vùng cẳng chân. Không giống như một số loại bệnh chàm khác, tình trạng viêm không liên quan đến các gien. Một số thói quen từ lối sống có thể làm tăng nguy cơ gây bệnh như thừa cân và thiếu vận động. Ngoài ra, một số nghề nghiệp do phải đứng lâu (giáo viên, bảo vệ,…) hay ngồi lâu (thợ may, tài xế, nhân viên văn phòng,…) cũng có nguy cơ cao mắc bệnh này.

Nguyên nhân gây ra bệnh chàm

Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh chàm đến nay vẫn chưa có kết luận chắc chắn. Những yếu tố có thể gây phát sinh bệnh bao gồm:

  • Phản ứng của hệ thống miễn dịch với dị nguyên gây dị ứng.
  • Các vấn đề khiếm khuyết trong cấu tạo hàng rào bảo vệ da khiến độ ẩm thoát ra ngoài và vi trùng xâm nhập.
  • Tiền sử gia đình có người mắc các bệnh dị ứng hoặc hen suyễn khác.
  • Thiếu hụt filaggrin (một loại protein tham gia cấu tạo hàng rào bảo vệ da) có thể dẫn đến da khô hơn, ngứa hơn.

Ngoài ra, một số người gặp phải tình bùng phát phát ban ngứa do cơ thể phản ứng với những yếu tố như:

  • Trang phục, khăn trải giường vải thô ráp như len, polyester,…
  • Cảm thấy quá nóng hoặc quá lạnh.
  • Các sản phẩm gia dụng như xà phòng hoặc chất tẩy rửa.
  • Lông động vật.
  • Nhiễm trùng đường hô hấp hoặc cảm lạnh.
  • Căng thẳng.
  • Đổ nhiều mồ hôi.

Bệnh chàm có lây không?

Không. Bạn không thể lây từ ai đó hoặc truyền bệnh cho người khác nếu mắc bệnh. Người mắc bệnh chàm cũng không đồng nghĩa làn da của họ bị nhiễm trùng hoặc lây bệnh từ người này sang người khác.

Bệnh chàm có xu hướng di truyền nhưng cũng có thể phát sinh từ một số yếu tố, bao gồm hệ thống miễn dịch, môi trường và những yếu tố khiến hàng rào bảo vệ da rơi vào trạng thái “bị lỗi”. Tuy nhiên, bệnh chàm có thể dẫn đến nhiễm trùng da do hành động gãi khi ngứa hoặc khô nứt da. Tình trạng này có thể là nguyên nhân phá vỡ hàng rào bảo vệ da vốn có nhiệm vụ chống lại vi khuẩn và các vi trùng khác

Điều trị chàm thế nào?

Quan trọng là xác định và giải quyết các yếu tố thúc đẩy và làm nặng bệnh. Điều trị cần thời gian lâu dài.

  • Tắm: Tránh tắm thường xuyên, sử dụng nước ấm khi tắm, tránh nước nóng. Sử dụng các sữa tắm dịu nhẹ, không chứa xà phòng. Bạn có thể đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn loại sữa tắm phù hợp nhất;
  • Quần áo: Mặc quần áo mỏng, mềm, thoáng, tránh vải sợi thô ráp;
  • Các chất kích ứng:  Bảo vệ da của bạn tránh tiếp xúc nhiều với bụi bặm, nước, chất tẩy rửa và tránh tạo các thương tổn da;
  • Dưỡng ẩm:Thoa dưỡng ẩm thường xuyên đặc biệt sau khi tắm và khi ngứa, cố gắng tránh các sản phẩm có mùi thơm nếu có thể;
  • Thuốc steroid thoa: Có thể thoa steroid dạng kem hay mỡ vào vùng da đỏ, ngứa trong vòng 1-2 tuần. Tốt nhất nên sử dụng theo kê toa và hướng dẫn của bác sĩ da liễu. Hãy chắc chắn rằng bạn hiểu rõ nên bôi ở vị trí nào, vào thời điểm nào và nên bôi trong bao lâu.

Steroid có thể bôi 1-2 lần/ngày vào vùng da đỏ ngứa. Ở vùng da khác nhau, với độ nặng khác nhau, bác sĩ có thể kê cho bạn các loại steroid thoa khác nhau. Tuy nhiên, không nên lạm dụng steroids thoa vì có thể gây ra tác dụng phụ như teo da, giãn mạch, thay đổi sắc tố da.

  • Kem Pimecrolimus, Tacrolimus: Đây là các loại thuốc thoa kháng viêm hữu ích cho điều trị chàm thể tạng với ít tác dụng phụ hơn steroids;
  • Kháng sinh: Nên sử dụng một số loại kháng sinh uống hoặc thoa nếu có biến chứng nhiễm trùng hay tình trạng viêm da gây ra do nhiễm trùng;
  • Kháng histamin: Thuốc kháng histamin giúp làm giảm kích ứng, giảm ngứa, hữu ích đặc biệt khi dùng vào buổi tối;
  • Điều trị khác bao gồm: Steroid đường uống, methotrexate, azathioprine, cyclosporin, mycophenolate, liệu pháp ánh sáng. Những liệu pháp chuyên sâu này cần được chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa điể đảm bảo an toàn và hiệu quả kiểm soát bệnh

Mẹo để ngăn ngừa bệnh chàm bùng phát

Dưới đây là một số cách để ngăn ngừa bệnh chàm bùng phát và để kiểm soát các triệu chứng bệnh:

  • Chườm mát da hoặc đắp bột yến mạch hoặc ngâm bột baking soda để giảm ngứa.
  • Giữ ẩm cho làn da hàng ngày với một loại kem gốc dầu để tạo một hàng rào bảo vệ chống lại các yếu tố kích ứng. Thời điểm tốt nhất để thoa kem là ngay sau khi tắm.
  • Sau khi bạn tắm, lau khô da nhẹ nhàng bằng khăn mềm, không chà xát da
  • Tránh gãi vì gãi có thể gây nhiễm trùng.
  • Kiểm soát căng thẳng, dành thời gian thư giãn, tập thể dục thường xuyên giúp kiểm soát căng thẳng và tăng tuần hoàn
  • Sử dụng sản phẩm không mùi hương, không có chất tẩy rửa.
  • Mang găng tay và quần áo bảo vệ khi xử lý hóa chất.
  • Mặc quần áo rộng thoáng làm từ sợi mềm như cotton.
  • Tránh các chất gây kích ứng da.
  • Chú ý và tránh dùng các loại thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng.

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.


PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMClogo

Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC

Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC

Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC