Cảm lạnh thường là một bệnh nhiễm virus ảnh hưởng đến đường hô hấp trên.
Nguyên nhân phổ biến nhất là do virus và các triệu chứng phổ biến nhất thường là nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, hắt hơi và ngứa, đau họng.
Các dấu hiệu đầu tiên của cảm lạnh thông thường khá rõ ràng: nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, hắt hơi, ngứa và đau họng.
Các triệu chứng cảm lạnh ban đầu này hầu hết mọi người nhanh chóng nhận ra. Trên thực tế, người lớn bị cảm lạnh trung bình từ 2 đến 3 lần mỗi năm.
Cảm lạnh có thể do hơn 200 loại virus gây ra, phổ biến nhất là rhino virus.
Những virus này dễ dàng lây lan từ người này sang người khác hoặc từ bề mặt đồ vật này sang bề mặt khác.
Nhiều loại virus có thể sống trên các bề mặt trong nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày.
Các triệu chứng của cảm lạnh là gì?
Sau khi bạn tiếp xúc với virus gây cảm lạnh, các triệu chứng cảm lạnh thường sau từ 1 đến 3 ngày để xuất hiện.
Các triệu chứng cảm lạnh hiếm khi xuất hiện đột ngột.
Các triệu chứng ở mũi bao gồm:
– Nghẹt mũi
– Sổ mũi
– Mất mùi hoặc vị giác
– Hắt xì
– Chảy nước mũi
– Chảy nước mũi hoặc chảy dịch ở thành sau (cổ họng)
Các triệu chứng ở vùng đầu gồm:
– Chảy nước mắt
– Đau đầu
– Đau họng
– Ho
– Sưng hạch bạch huyết
Các triệu chứng toàn thân bao gồm:
– Mệt mỏi hoặc tay chân mỏi nhừ
– Ớn lạnh
– Nhức mỏi toàn thân
– Sốt nhẹ < 39°C
– Khó chịu ở vùng ngực
– Khó thở khi hít sâu
Các triệu chứng cảm lạnh thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày. Các triệu chứng có xu hướng lên đến đỉnh điểm vào khoảng ngày thứ 5 và cải thiện dần dần sau đó.
Tuy nhiên, nếu các triệu chứng của trầm trọng hơn sau một tuần hoặc không biến mất sau khoảng 10 ngày, có thể đã đồng mắc một bệnh khác (nhiễm khuẩn kèm theo) và đã cần phải khám bác sĩ.
Sự khác biệt giữa cảm lạnh và cúm là gì?
Cảm lạnh và cúm thoạt nghe có vẻ rất giống nhau.
Chúng thực sự là cả hai bệnh về đường hô hấp và có thể gây ra các triệu chứng tương tự.
Tuy nhiên, nguyên nhân gây bệnh là các loại virus khác nhau.
Biết được sự khác biệt giữa các triệu chứng cảm lạnh và cúm có thể giúp bạn quyết định cách xử trí tình trạng bệnh và liệu có cần đi khám bác sĩ hay không.
Một sự khác biệt khác giữa hai là mức độ nghiêm trọng của chúng.
Các triệu chứng cúm nghiêm trọng hơn các triệu chứng cảm lạnh.
Cảm lạnh hiếm khi gây ra các vấn đề hoặc tình trạng sức khỏe khác. Tuy nhiên, bệnh cúm có thể dẫn đến các biến chứng như: Nhiễm trùng xoang và tai, viêm phổi và thậm chí là nhiễm trùng huyết.
Chẩn đoán cảm lạnh
Chẩn đoán cảm lạnh không biến chứng rất đơn giản, nhiều khi không cần tới chuyên môn như bác sĩ cũng thể nhận ra.
Nhận biết các triệu chứng cảm lạnh thường là tất cả những dữ liệu cần để đưa ra chẩn đoán.
Tất nhiên, nếu các triệu chứng trầm trọng hơn hoặc kéo dài hơn 10 ngày, hãy đi khám bác sĩ.
Điều trị cảm lạnh
Điều trị cho người lớn
Cảm lạnh thông thường là một bệnh nhiễm virus ở đường hô hấp trên của bạn. Virus không thể điều trị khỏi bằng thuốc kháng sinh.
Trong hầu hết các trường hợp, các loại virus trong bệnh cảm lạnh sẽ tự hết theo chỉ cần chu trình xâm nhập 7-10 ngày của chúng.
Có thể điều trị các triệu chứng của nhiễm trùng bằng kháng sinh, nhưng nếu thực sự không có nhiễm trùng thì không cần phải sử dụng kháng sinh.
Các phương pháp điều trị cảm lạnh thường được chia thành hai loại chính: thuốc không cần kê đơn (OTC) và chăm sóc điều trị tại nhà.
Các loại thuốc OTC phổ biến nhất được sử dụng cho cảm lạnh bao gồm:
– Thuốc trị nghẹt mũi: Giúp làm giảm tình trạng nghẹt mũi và giúp thông thoáng đường thở.
– Thuốc kháng histamin: Giúp ngăn ngừa hắt hơi và làm dịu các triệu chứng sổ mũi.
– Thuốc giảm đau, hạ sốt: Thuốc hạ sốt Paracetamol và thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen, aspirin,… có thể giúp giảm đau nhức cơ thể, viêm họng, đau đầu và các triệu chứng sốt.
Thuốc cảm lạnh thông thường trên thị trường đôi khi bao gồm sự kết hợp của các loại thuốc này.
Chăm sóc tại nhà
Các biện pháp khắc phục cảm lạnh thông thường tại nhà không chữa khỏi hoặc điều trị cảm lạnh.
Thay vào đó, chúng có thể giúp làm cho các triệu chứng bớt nghiêm trọng hơn và dễ kiểm soát hơn.
Các biện pháp khắc phục tại nhà hiệu quả và phổ biến nhất đối với cảm lạnh bao gồm:
– Súc miệng bằng nước muối: Súc miệng bằng nước muối có thể giúp làm sạch niêm mạc mũi, họng của bạn và giảm kích ứng.
– Uống nhiều nước: Giữ đủ nước giúp bạn thay thế dịch cơ thể mà bạn đã mất đồng thời giúp giảm tắc nghẽn ở mũi.
– Sử dụng dầu hơi (vapor rub):
Thuốc mỡ bôi ngoài da dạng hơi giúp giảm tạm thời cơn ho do kích ứng cổ họng và phế quản liên quan đến cảm lạnh thông thường và đồng thời giảm bớt tắc nghẽn.
– Nghỉ ngơi:
Nghỉ ngơi nhiều sẽ giúp cơ thể bạn tiết kiệm năng lượng, giảm tình trạng mệt mỏi, tiêu hao năng lượng trong giai đoạn virus hoạt động.
– Viên kẹo ngậm có chứa kẽm (Zinc lozenges):
Viên ngậm có thể làm giảm thời gian kéo dài của các triệu chứng cảm lạnh nếu chúng được dùng ngay khi bạn bắt đầu có các triệu chứng (ho, chảy nước mũi, đau họng, nghẹt mũi,…)
– Xông hơi mũi họng với khuynh diệp:
Xông mũi họng với tinh dầu khuynh diệp có thể giúp giảm bớt các triệu chứng cảm lạnh và cúm.
Cơ chế hoạt động được cho là bằng cách làm loãng chất nhầy trong đường hô hấp trên.
Điều trị cho trẻ em
Không dùng thuốc OTC cho các triệu chứng ho và cảm lạnh ở trẻ em dưới 2 tuổi vì những loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng và có khả năng đe dọa tính mạng.
Thậm chí một số sản phẩm không sử dụng cho trẻ em dưới 4 tuổi.
Vì vậy chỉ có thể giúp giảm bớt các triệu chứng cảm lạnh của trẻ bằng các biện pháp chăm sóc tại nhà.
– Nghỉ ngơi:
Trẻ bị cảm lạnh có thể mệt mỏi và cáu kỉnh hơn bình thường. Nếu có thể, hãy cho các em nghỉ học ở nhà và nghỉ ngơi cho đến khi hết cảm lạnh.
– Uống đủ nước: Điều rất quan trọng. Cảm lạnh có thể làm cho trẻ mất nước nhanh chóng.
Hãy chắc chắn cho trẻ uống thường xuyên. Đồ uống ấm có thể tăng gấp đôi tác dụng làm dịu cơn đau họng.
– Chế độ ăn:
Trẻ bị cảm lạnh có thể không cảm thấy đói như bình thường, vì vậy hãy tìm cách cung cấp cho trẻ lượng thức ăn đủ calo.
Sinh tố và súp là hai lựa chọn tốt.
– Súc miệng, rửa mũi bằng nước muối:
Súc miệng, rửa mũi bằng nước muối không phải là trải nghiệm dễ chịu, nhưng súc miệng bằng nước muối ấm có thể giúp làm dịu cơn đau họng.
Rửa mũi bằng nước muối cũng có thể giúp thông mũi.
– Tắm nước ấm: Tắm nước ấm có thể giúp giảm đau nhức cơ thể thường gặp khi bị cảm lạnh.
– Máy tạo độ ẩm phun sương mát: Máy cung cấp không khí ẩm, mát có thể giúp giảm nghẹt mũi.
Không nên sử dụng máy tạo độ ẩm phun sương ấm vì nó có thể gây sưng tấy ở đường mũi, khiến trẻ khó thở hơn.
Cảm lạnh kéo dài bao lâu?
Cảm lạnh thông thường trung bình kéo dài từ 7 đến 10 ngày, nhưng chúng có thể kéo dài tới 2 tuần.
Tùy thuộc vào sức khỏe của bạn, khả năng đề kháng miễn dịch, các triệu chứng có thể kéo dài hơn hoặc ngắn hơn.
Ví dụ, những người hút thuốc hoặc mắc bệnh hen suyễn có thể bị các triệu chứng trong một thời gian dài hơn.
Nếu các triệu chứng không thuyên giảm hoặc không biến mất trong vòng 7 đến 10 ngày, thì cần phải gặp bác sĩ.
Nếu các triệu chứng bắt đầu trầm trọng hơn sau 5 ngày, thì cần phải đi khám bác sĩ.
Bởi vì các triệu chứng không biến mất hoặc trở nên tồi tệ hơn có thể là dấu hiệu của một vấn đề lớn hơn, chẳng hạn như bệnh cúm hoặc viêm họng liên cầu khuẩn.
Cảm lạnh khi nào cần đi khám bác sĩ
Cảm lạnh có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Nhưng bạn có thể không cần gặp bác sĩ nếu bị cảm lạnh.
Hầu hết các loại virus cảm lạnh sẽ hoạt động trong cơ thể bạn trong 7 đến 10 ngày.
Các triệu chứng thường ở mức tồi tệ nhất sau 5 ngày kể từ các triệu chứng xuất hiện đầu tiên.
Có một số trường hợp bạn có thể cần khám bác sĩ về các triệu chứng cảm lạnh của mình. Cân nhắc việc chăm sóc y tế trong các tình huống sau:
– Các triệu chứng nghiêm trọng hoặc xấu đi: Nếu các triệu chứng của bạn có vẻ nghiêm trọng hơn bình thường (ví dụ như ho hoặc nhức đầu nặng hơn bình thường), thì bạn cần phải đi khám bác sĩ.
– Các triệu chứng diễn ra kéo dài: Nếu các triệu chứng cảm lạnh của bạn kéo dài hơn 10 ngày, nên cần đi khám bác sĩ.
– Khó thở: Nếu bạn cảm thấy khó thở hoặc thở dốc, hãy đi khám ngay.
– Sốt cao hoặc sốt dai dẳng, kéo dài: Nếu bị sốt cao hơn 39,0°C trở lên, hãy đi khám bác sĩ.
Ngoài ra, nếu sốt liên tục từ 38°C trở lên trong hơn 3 ngày thì cũng cần phải đi khám.
Đối với trẻ dưới 3 tháng: Nếu trẻ có dấu hiệu bị cảm lạnh, kèm ngủ lịm hoặc sốt từ 38°C trở lên, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.
– Tình trạng bệnh lý nguy cơ cao: Nếu cảm lạnh của bạn kéo dài và bạn thuộc nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao, bạn nên đi khám bác sĩ.
Trong trường hợp xấu bạn mắc bệnh có triệu chứng tương tự nhưng không phải cảm lạnh, bạn có thể có nguy cơ bị biến chứng. Các bệnh lý có nguy cơ bao gồm:
- Trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn trên 65 tuổi
- Phụ nữ có thai
- Những người mắc các bệnh như hen suyễn, tiểu đường và bệnh tim mạch.
Bị cảm lạnh nên ăn gì?
Tỏi
Tỏi là một trong những cách chữa cảm lạnh tại nhà phổ biến.
Nhiều nền văn hóa có phương pháp điều trị cảm lạnh tại nhà bằng tỏi, cho dù đó là súp gà với nhiều tỏi, đồ uống làm từ tỏi sống nghiền nát hay chỉ đơn giản là ăn tỏi sống.
Hợp chất chống cảm lạnh trong tỏi được cho là allicin, đã được chứng minh là có đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm.
Allicin là thứ mang lại cho tỏi hương vị nóng đặc biệt. Để tối đa hóa lượng allicin, tỏi tươi nên được băm nhỏ hoặc nghiền nát, và tỏi phải còn sống.
Trong một nghiên cứu với 146 người, những người tham gia được bổ sung tỏi hoặc giả dược trong 12 tuần từ tháng 11 đến tháng 2.
Những người dùng tỏi giảm hơn một nửa nguy cơ bị cảm lạnh. Nghiên cứu cũng cho thấy tỏi làm giảm thời gian phục hồi ở những người bị cảm lạnh.
Tỏi có một số tác dụng phụ có thể xảy ra.
– Hôi miệng và mùi cơ thể có lẽ là tác dụng phụ phổ biến nhất. Tuy nhiên, chóng mặt, đổ mồ hôi, nhức đầu, sốt, ớn lạnh và sổ mũi cũng đã được báo cáo.
– Một lượng lớn có thể gây kích ứng miệng hoặc dẫn đến khó tiêu.
– Tỏi cũng có thể làm giảm lượng đường trong máu và tăng giải phóng insulin, vì vậy nên thận trọng khi sử dụng cho những người dùng thuốc hạ đường huyết.
Những người bị dị ứng với thực vật thuộc họ lily (bao gồm hành tây, tỏi tây và hẹ) nên tránh tỏi.
Phụ nữ mang thai nên tránh tỏi ở dạng bổ sung vì nó có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
Vitamin C
Tiến sĩ Linus Pauling đề xuất rằng 1.000 mg vitamin C mỗi ngày có thể làm giảm tỷ lệ mắc cảm lạnh cho hầu hết mọi người. Kể từ đó, vitamin C đã trở thành một phương thuốc chữa cảm lạnh phổ biến.
Một đánh giá của Cochrane đã kiểm tra xem liệu bổ sung vitamin C với liều 200 mg trở lên mỗi ngày có thể làm giảm tỷ lệ mắc, thời gian hoặc mức độ nghiêm trọng của cảm lạnh thông thường hay không.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích 30 nghiên cứu được công bố trước đây (có tổng cộng 11.350 người tham gia) đáp ứng các tiêu chí chất lượng của họ.
Họ phát hiện ra rằng vitamin C dường như không ngăn ngừa cảm lạnh thông thường. Có sự giảm nhẹ về thời gian và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cảm lạnh.
Nó dường như làm giảm đáng kể nguy cơ bị cảm lạnh ở những người tham gia hoạt động thể chất ngắn, cường độ cao (chẳng hạn như chạy marathon hoặc trượt tuyết) hoặc ở những người tiếp xúc với nhiệt độ lạnh.
Vitamin C với lượng trên 2.000 mg có thể gây tiêu chảy, phân lỏng và đầy hơi.
Trà nóng
Đồ uống ấm như trà rất tốt cho cảm lạnh. Thêm mật ong để tăng cường giảm ho nhuận họng. Những lát gừng cũng có thể làm giảm viêm và giảm nghẹt mũi.
Tuy nhiên, hãy cố gắng tránh xa cà phê. Caffein có thể cản trở tác dụng của thuốc và nó có thể làm tăng nguy cơ mất nước do tính lợi tiểu.
Mật ong
Mật ong là một phương pháp điều trị ho và cảm lạnh tại nhà phổ biến ở nhiều nền văn hóa.
Một số nghiên cứu cho thấy mật ong có thể giúp làm dịu cơn ho của trẻ và giúp chúng ngủ ngon hơn.
Các nhà nghiên cứu đã cho 105 trẻ em bị cảm lạnh uống mật ong, thuốc ho có vị mật ong hoặc không điều trị.
Tất cả trẻ em đều khỏe hơn, nhưng ở nhóm có sử dụng mật ong luôn đạt điểm cao nhất trong đánh giá của cha mẹ về giảm các triệu chứng ho của con cái họ.
Các nhà nghiên cứu nói rằng mật ong có thể hoạt động bằng cách bao phủ và làm dịu cổ họng bị kích thích và nó được cho là có tác dụng chống oxy hóa và kháng khuẩn.
Mật ong không được khuyên dùng cho trẻ dưới 1 tuổi vì nguy cơ có thể xảy ra dị ứng và ngộ độc.
Sử dụng mật ong thường xuyên vào ban đêm cũng có thể thúc đẩy sâu răng phát triển.
Gừng
Củ gừng là một phương thuốc dân gian khác trị ho, cảm lạnh và đau họng.
Nó được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị ho và cảm lạnh kèm theo sổ mũi với nước mũi trong, nhức đầu, đau cổ và vai, và rêu lưỡi trắng.
Ở y học cổ truyền của Ấn Độ, gừng cũng được sử dụng để trị ho và cảm lạnh.
Trà gừng nóng là một biện pháp khắc phục tại nhà phổ biến cho các triệu chứng cảm lạnh và đau họng. Mật ong và chanh đôi khi được thêm vào.
Mặc dù một lượng gừng bình thường trong thực phẩm hiếm khi gây ra tác dụng phụ, nhưng nếu dùng quá nhiều có thể gây ra chứng ợ nóng và khó tiêu.
Những người bị sỏi mật, rối loạn đông cầm máu và những người đang dùng thuốc “làm loãng máu” (chống đông máu và chống kết tập tiểu cầu) như aspirin và warfarin (Coumadin) nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng gừng.
Nên tránh dùng gừng hai tuần trước hoặc sau khi phẫu thuật.
Làm thế nào để phòng ngừa khỏi cảm lạnh
Bạn không thể tiêm vắc-xin để ngăn ngừa cảm lạnh giống như vắc-xin phòng cúm.
Nhưng bạn có thể thực hiện một số điều quan trọng trong mùa lạnh để giúp bạn tránh bị nhiễm virus cảm lạnh.
– Rửa tay:
Rửa tay bằng xà phòng và nước là cách tốt nhất để ngăn chặn sự lây lan của virus.
Sử dụng gel hay bình xịt khử trùng tay có chứa cồn là biện pháp cuối cùng khi bạn không thể đến bồn rửa tay.
– Tránh những người bị bệnh:
Đây là lý do số một tại sao những người bị bệnh không nên đi làm hoặc đi học.
Virus rất dễ lây lan trong những không gian chật hẹp như văn phòng hoặc lớp học.
Nếu bạn nhận thấy ai đó không được khỏe, hãy cố gắng tránh tiếp xúc gần họ, đeo khẩu trang. Và chắc chắn rửa tay sau khi tiếp xúc với họ.
– Đừng chạm tay vào mặt:
Virus cảm lạnh có thể sống trên cơ thể bạn mà không làm bạn bị bệnh, nhưng một khi bạn chạm vào miệng, mũi hoặc mắt bằng tay bị nhiễm bệnh, bạn sẽ có khả năng bị bệnh.
Vì vậy tránh chạm tay vào mặt hoặc rửa tay trước khi đưa tay lên mặt.
– Tăng cường sức đề kháng:
Ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin C, sữa chua, hoặc bổ sung men vi sinh lợi khuẩn đường ruột hàng ngày,… có thể giúp tăng cường sức đề kháng tổng thể của cơ thể.
Đôi khi, cảm lạnh có thể bị nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc cúm.
Nếu các triệu chứng của bạn có vẻ nghiêm trọng hơn hoặc không thuyên giảm sau một tuần, hãy đi khám bác sĩ.
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.
Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
- PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
- Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
- Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
- Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC