Bàng quang tăng hoạt là gì?
Bàng quang tăng hoạt hay bàng quang hoạt động quá mức (Overactive bladder – OAB) là tình trạng co bóp không đúng lúc của bàng quang, gây ra cảm giác muốn đi tiểu thường xuyên, đột ngột và khó kiểm soát.
Người bị bàng quang tăng hoạt có cảm giác muốn đi tiểu nhiều lần cả ngày lẫn đêm và cũng có thể bị tiểu gấp. Do đó, nếu có tổng số lần đi tiểu trên 8 lần/ngày hoặc trên 2 lần vào ban đêm, bạn nên nghĩ đến chứng bàng quang tăng hoạt
Bên cạnh đó, bàng quang tăng hoạt còn thường kèm theo triệu chứng són tiểu gấp, tiểu nhiều lần trong ngày nhưng lại không bị bất cứ bệnh lý về đường tiết niệu hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng tiểu nào khác.
Hội chứng bàng quang tăng hoạt tuy không nguy hiểm nhưng lại thường gây khó chịu cho bệnh nhân, ảnh hưởng lớn trong sinh hoạt, học tập và công tác hàng ngày. Một số trường hợp bệnh nhân bị bàng quang tăng hoạt có thể ảnh hưởng tới tâm lý, đặc biệt là những người bệnh trẻ.
Thông thường, hội chứng bàng quang tăng hoạt thường xảy ra đối với những bệnh nhân tuổi cao hoặc những người có một số yếu tố nguy cơ như bệnh lý thần kinh, bệnh lý đường tiết niệu, phụ nữ mang thai nhiều lần,…
Thống kê cho thấy, trên thế giới có khoảng 10,7% dân số mắc bệnh. Ở Việt Nam, có khoảng 12% dân số mắc căn bệnh này. Bệnh có thể gặp ở mọi độ tuổi, tỉ lệ mắc ở nữ giới thường cao hơn so với nam giới.
Triệu chứng của bàng quang tăng hoạt là gì?
Hội chứng bàng quang tăng hoạt thường dẫn đến một loạt các dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến rối loạn tiểu tiện, từ đó khiến cho sinh hoạt của người bệnh bất tiện hơn. Các dấu hiệu hội chứng bàng quang tăng hoạt như sau:
- Người bệnh có dấu hiệu buồn tiểu gấp và có cảm giác mót tiểu, muốn tiểu ngay vì không thể nhịn được;
- Hội chứng bàng quang tăng hoạt cũng thường xuyên gây nên triệu chứng tiểu són và tiểu không kiểm soát. Những cơn buồn tiểu xảy ra ngay sau khi có các yếu tố kích thích như người bệnh vận động mạnh, hắt hơi hoặc ho;
- Thường xuyên tiểu tiện trong ngày, mỗi ngày có thể đi 7-8 lần. Ban đêm phải thức dậy nhiều hơn 2 lần để đi tiểu tiện.
Dựa vào các triệu chứng của bệnh, hội chứng bàng quang tăng hoạt được phân chia thành 2 loại như sau:
- Hội chứng bàng quang tăng hoạt khô: Hội chứng này không gây són tiểu và thường chiếm 2⁄3 số người mắc bàng quang co bóp đột ngột.
- Hội chứng bàng quang tăng hoạt ướt: Hội chứng này gây són tiểu khiến cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi và luôn có tâm lý e ngại.
Nguyên nhân dẫn đến bàng quang tăng hoạt
Nguyên nhân gây bàng quang tăng hoạt rất đa dạng và đến nay vẫn còn chưa được khảo sát đầy đủ. Song, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là:
Co thắt bàng quang không chủ ý
Bàng quang hoạt động quá mức xảy ra do các cơ của bàng quang co thắt một cách không chủ ý, ngay cả khi lượng nước tiểu trong bàng quang của bạn thấp. Những cơn co thắt không tự chủ này tạo ra nhu cầu đi tiểu gấp ở người bệnh. Ngoài ra, người bị co thắt bàng quang không chủ ý có thể do:
- Rối loạn về thần kinh như đột quỵ, bệnh đa xơ cứng…
- Bệnh tiểu đường
- Nhiễm trùng đường tiết niệu
- Thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ
- Bất thường trong bàng quang như khối u hoặc sỏi
- Các yếu tố cản trở dòng chảy của bàng quang như phì đại tuyến tiền liệt, táo bón hoặc do người bệnh từng trải qua các cuộc phẫu thuật trước đó để điều trị chứng tiểu không kiểm soát
Các yếu tố khác có thể liên quan đến các tình trạng bàng quang tăng hoạt:
- Người dùng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc gây cảm giác khát, muốn uống nhiều nước
- Người tiêu thụ quá nhiều caffeine hoặc rượu bia
- Người bị suy giảm chức năng nhận thức do lão hóa, khiến cho tín hiệu từ não đến bàng quang bị rối loạn
- Người đi đứng khó khăn nên khi bàng quang đầy, không kịp vào nhà vệ sinh
- Người thường không tiểu sạch có thể dẫn đến các triệu chứng của bàng quang tăng hoạt vì ít không gian lưu trữ nước tiểu
Các yếu tố nguy cơ
- Tuổi tác: Người lớn tuổi có nhiều nguy cơ bị bàng quang tăng hoạt và gặp các vấn đề về đường tiết niệu do tăng sinh tuyến tiền liệt, bệnh tiểu đường…
- Nhận thức suy giảm: Những người từng bị đột quỵ hoặc mắc bệnh Alzheimer cũng có nhiều nguy cơ gặp tình trạng này. Bởi não bộ mất khả năng kiểm soát việc quản lý bàng quang, thời gian tích nước và nhắc nhở đi tiểu…
- Người mang thai nhiều lần: Nhóm người này sẽ dễ bị suy yếu cơ sàn chậu, dẫn đến tình trạng bàng quang tăng hoạt, tiểu không kiểm soát…
Phương pháp chẩn đoán bàng quang tăng hoạt
Trước tiên, người bệnh sẽ được hỏi về các triệu chứng gặp phải, thời gian bao lâu và mức độ ảnh hưởng lên cuộc sống. Tiền sử bệnh sẽ bao gồm câu hỏi về các vấn đề sức khỏe trong quá khứ và hiện tại của người bệnh.
Đồng thời, người bệnh cũng nên mang theo danh sách các loại thuốc không kê đơn và thuốc kê đơn đang dùng. Bác sĩ cũng có thể hỏi người bệnh về thói quen ăn uống, lượng chất lỏng nạp vào ban ngày và ban đêm…
Ngoài ra người bệnh có thể được chỉ định thêm một số các kỹ thuật y tế sau:
- Xét nghiệm nước tiểu: Khi người bệnh có dấu hiệu xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ của hội chứng bàng quang tăng hoạt thì bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm nước tiểu. Việc xét nghiệm phân tích mẫu nước tiểu sẽ hỗ trợ giúp bác sĩ có thể xác định được cả các bệnh lý về đường tiết niệu, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác cho người bệnh nhằm điều trị bàng quang tăng hoạt đúng phương pháp.
- Siêu âm bàng quang: Siêu âm bàng quang là một phương pháp giúp đo lượng nước tiểu còn sót lại trong bàng quang, từ đó hỗ trợ xác định tình trạng ứ đọng nước tiểu cùng các rối loạn tiểu tiện nếu có.
- Xét nghiệm Urodynamic: Phương pháp xét nghiệm này nhằm đánh giá khả năng lưu giữ nước tiểu của bàng quang, từ đó có phương pháp can thiệp bệnh phù hợp nhất cho người bệnh.
- Nội soi bàng quang: Đây được xem là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính xác dấu hiệu bất thường khiến cho bàng quang bị co bóp bất thường. Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu làm sinh thiết bàng quang khi nội soi để có kết luận chính xác nhất.
Bàng quang tăng hoạt được điều trị như thế nào?
Các biện pháp điều trị hội chứng bàng quang tăng hoạt bao gồm: điều chỉnh chế độ sinh hoạt và cách ăn uống, dùng một số thuốc đặc trị và nếu không cải thiện triệu chứng thì xem xét thực hiện một số thủ thuật can thiệp. Các biện pháp này được áp dụng tùy thuộc vào mức độ của bệnh và đã cho thấy tính hiệu quả trong điều trị.
Các biện pháp can thiệp hành vi
Đầu tiên, bệnh nhân sẽ được điều trị hành vi có thể kết hợp với quản lý bằng thuốc. Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn các biện pháp lành mạnh hóa thói quen bàng quang và điều chỉnh lối sống. Cụ thể, người mắc hội chứng bàng quang tăng hoạt cần thực hiện các biện pháp như:
- Hạn chế thức ăn và đồ uống gây kích thích cho bàng quang như: cà phê, trà, bia rượu, đồ uống có gas, một số loại trái cây họ cam quýt, thức ăn cay nóng, đồ uống nhiều đường… Người bệnh nên loại bỏ các thực phẩm này ra khỏi thực đơn ăn uống hàng ngày. Bên cạnh đó bổ sung một số loại chất xơ như rau xanh, yến mạch… nhằm cải thiện hệ tiêu hóa.
- Ghi lại nhật ký đi tiểu và tập tiểu theo giờ: Người bệnh có thể ghi lại số lần đi tiểu trong ngày để hiểu hơn về cơ thể. Đồng thời nhật ký này có thể giúp người bệnh điều chỉnh chế độ ăn uống. Người bệnh nên đi tiểu theo lịch hàng ngày thay vì đi tiểu khi có cảm giác buồn với mục đích giành lại quyền kiểm soát bàng quang. Người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để có lịch trình đi tiểu phù hợp.
- Tiểu sạch 2 lần: Đây là phương pháp cho những người bệnh gặp khó khăn trong việc làm rỗng bàng quang. Người bệnh sau khi đi vệ sinh nên chờ vài giây rồi tiếp tục thử lại lần nữa để đẩy hết nước tiểu ra ngoài.
- Tập thói quen trì hoãn đi tiểu: Liệu pháp hành vi này thực hiện bằng cách khi có cơn buồn tiểu nên đợi trước nhà vệ sinh khoảng 1-2 phút sau đó tăng dần thời gian lên. Đây là cách giúp tăng khả năng trữ nước của bàng quang.
- Luyện tập các bài tập giúp thư giãn và làm khỏe cơ bàng quang: Một trong những bài tập Kegel là một lựa chọn phù hợp, bài tập này giúp thắt chặt các cơ vùng chậu nhằm tăng cường sức mạnh cơ sàn chậu.
Cách thực hiện bài tập kegel rất đơn giản, bao gồm các bước sau:
-
- Bước 1: Bắt đầu ở tư thế nằm ngửa trên sàn, duỗi thẳng 2 chân, khép 2 tay vào 2 bên mình.
- Bước 2: Co 2 chân lại sao cho 2 bài chân chụm vào nhau.
- Bước 3: Siết chặt cơ mông, cơ đùi, cơ sàn chậu và đẩy hông lên cao, giữ trong vòng 3 – 5 giây rồi thả lỏng 3 giây rồi lặp lại động tác 10 lần (1 hiệp). Sau đó, nghỉ khoảng 20 – 30 giây rồi thực hiện hiệp tập tiếp theo.
Tần suất tập luyện:
-
- Tập 2 lần/ngày (sáng và tối).
- Mỗi lần tập 3 hiệp, mỗi hiệp 10 lần.
- Cố gắng gia tăng thời gian giữ động tác kegel.
Điều trị nội khoa và ngoại khoa
- Dùng thuốc theo toa: Khi các biện pháp thay đổi lối sống không mang đến hiệu quả như mong muốn, bước tiếp theo có thể là dùng thuốc. Bác sĩ có thể chỉ định bằng dùng thuốc làm giãn cơ giúp ngăn bàng quang co bóp khi chưa đầy. Một số thuốc được dùng dưới dạng uống, gel hoặc miếng dán thẩm thấu qua da.
- Điều trị bằng cách tiêm botox vào bàng quang: Botox có tác dụng thư giãn cơ của thành bàng quang để giảm tiểu gấp và tiểu không tự chủ. Để thực hiện thủ thuật này, bác sĩ sẽ gây tê cục bộ và sử dụng ống soi đưa vào bàng quang để tiêm một lượng nhỏ botulinum vào cơ bàng quang. Tác dụng của Botox kéo dài đến 6 tháng và điều trị lặp lại khi các dấu hiệu bàng quang tăng hoạt tái phát.
- Kích thích thần kinh: Phương pháp này còn có tên gọi khác là điều hòa thần kinh. Phương pháp điều trị này thực hiện gửi các xung điện đến dây thần kinh có chung đường dẫn đến bàng quang, để bàng quang hoạt động bình thường và cải thiện các triệu chứng tăng hoạt. Có hai lại kích thích thần kinh gồm: kích thích thần kinh cùng và kích thích thần kinh chày. Mỗi liệu trình thường gồm 12 lần, tùy thuộc tình trạng bệnh.
- Phẫu thuật mở rộng bàng quang bằng ruột non (hồi tràng): Với những bàng quang có thể tích nhỏ, độ giãn kém… gây bàng quang tăng hoạt, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống, bác sĩ sẽ can thiệp bằng biện pháp này. Tuy nhiên, nhược điểm của phẫu thuật mở rộng bàng quang bằng ruột khá lớn nên người bệnh cần được bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng và thực hiện sau khi đã áp dụng các biện pháp can thiệp ít xâm lấn khác không thành công.
Phòng hội chứng bàng quang tăng hoạt
Chế độ ăn có thể tác động đến sức khỏe cũng như đường tiết niệu. Việc điều chỉnh chế độ ăn uống có thể giúp phòng tránh được hội chứng bàng quang tăng hoạt, giảm các nguy cơ mắc bệnh. Một số biện pháp phòng ngừa hội chứng bàng quang tăng hoạt bao gồm:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thường xuyên. Hạn chế thực phẩm có chất kích thích (thuốc lá, rượu, bia, cà phê, nước tăng lực, trà, đồ uống có gas…), đồ ăn cay nóng, thực phẩm giàu tính axit, đồ ăn mặn…
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Uống đủ nước và chia nhỏ lượng uống trong ngày thành nhiều lần, uống nước thành từng ngụm. Có thể quan sát nước tiểu, khi uống đủ nước thường nước tiểu sẽ có màu vàng nhạt hoặc không có màu.
- Thăm khám tại các cơ sở y tế, chuyên khoa tiết niệu khi có các dấu hiệu bất thường về đường tiết niệu như tiểu buốt, nước tiểu sẫm màu, nước tiểu có mùi nồng…
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.
Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC