Châm cứu đã nổi lên như một liệu pháp bổ trợ được sử dụng phổ biến nhất ở bệnh nhân Parkinson ngoài các liệu pháp truyền thống để cải thiện các triệu chứng bên cạnh các liệu pháp dùng thuốc.
Mặc dù các bằng chứng khoa học về việc sử dụng châm cứu như một hình thức điều trị Parkinson còn hạn chế, nhưng hiệu quả của kỹ thuật châm cứu đã được người bệnh ghi nhận trên lâm sàng.
Liệu pháp điều trị bổ trợ
Bệnh Parkinson là rối loạn thoái hóa thần kinh phổ biến thứ hai trên toàn thế giới, được báo cáo rằng khoảng 1–2% dân số toàn cầu trên 65 tuổi bị ảnh hưởng bởi Parkinson. Dự kiến tỷ lệ mắc bệnh Parkinson sẽ tăng gần gấp đôi vào năm 2030, điều này sẽ dẫn đến áp lực kinh tế đáng kể cho gia đình và xã hội.
Bệnh Parkinson là một rối loạn vận động ngoại tháp đặc trưng bởi run khi nghỉ, tăng trương lực cơ, cử động chậm chạp, rối loạn vận động não, tư thế không vững và khó đi lại.
Ngoài các triệu chứng vận động như đơ cứng và run khi nghỉ ngơi, bệnh nhân PD còn có các triệu chứng không liên quan đến vận động.
Các triệu chứng không liên quan đến vận động thường gặp như khứu giác bất thường, rối loạn giấc ngủ, đau, mệt mỏi, tăng tiết nước bọt, ảo giác, và táo bón… ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Ngày càng nhiều người mắc bệnh Parkinson quan tâm đến việc cố gắng cải thiện cả các triệu chứng vận động và không liên quan đến vận động của họ bằng các liệu pháp không dùng thuốc.
Ngoài vật lý trị liệu, hoạt động trị liệu và ngôn ngữ trị liệu, đều có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc tối đa hóa chức năng trong bệnh Parkinson, còn có rất nhiều liệu pháp bổ sung có sẵn. Bao gồm:
– Tập thể dục / vận động
- Nhảy
- Yoga
- Thái cực quyền, khí công
– Kỹ thuật rèn luyện tâm trí
- Thiền
– Tác động bằng tay
- Châm cứu
- Mát xa
– Thú vui sáng tạo
- Hát / hợp xướng
- Liệu pháp âm nhạc (Trị liệu âm thanh)
- Trị liệu nghệ thuật
Hiện tại không có bất kỳ phương pháp điều trị nào được biết đến có khả năng ngăn chặn sự tiến triển của Parkinson, cũng như không có bất kỳ phương pháp chữa trị triệt để nào được biết đến.
Điều trị chủ yếu tập trung vào việc giảm tốc độ tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Các phương pháp điều trị Tây y chủ yếu bao gồm thuốc uống và phẫu thuật kích thích não sâu (DBS), trong khi điều trị Y học cổ truyền chủ yếu bao gồm thuốc thang và châm cứu.
Châm cứu là gì?
Châm cứu là một nhánh điều trị chính của y học cổ truyền, bác sĩ đưa những cây kim mỏng, vô trùng, dùng một lần vào những vị trí huyệt được lựa chọn cẩn thận trên cơ thể để giúp giảm bớt bệnh tật.
Châm cứu dựa trên lý thuyết cổ truyền cho rằng bệnh gây ra bởi sự xáo trộn của khí huyết trong cơ thể.
“Khí” chạy khắp cơ thể thông qua các kinh lạc và huyết mạch.
Các kinh lạc này có thể bị tắc do các yếu tố về thể chất và cảm xúc (chẳng hạn như lo lắng và căng thẳng, dinh dưỡng kém, nhiễm trùng hoặc chấn thương) dẫn đến mất cân bằng sức khỏe.
Khi tiến hành châm cứu kích thích các huyệt đạo trong cơ thể bằng kim được cho là tạo sự “đắc khí”, từ đó giải phóng những tắc nghẽn này, phục hồi dòng chảy của khí huyết và giúp chữa bệnh.
Các lý thuyết Tây y khác nhau về cơ chế hoạt động của châm cứu cũng được nghiên cứu, tìm hiểu thêm.
Một giả thuyết cho rằng châm cứu dẫn đến giải phóng endorphin, hoặc các chất hóa học trong não có thể kích hoạt cảm giác khỏe mạnh. Các lý thuyết khác cho rằng châm cứu làm giảm viêm trong cơ thể hoặc tăng các yếu tố tăng trưởng thần kinh.
Châm cứu có thể giúp ích như thế nào trong bệnh Parkinson?
Mặc dù điều trị vàng trong điều trị Parkinson là liệu pháp dùng thuốc như levodopa đã được biết, tuy nhiên hiệu quả sẽ giảm dần theo thời gian.
Trên thực tế, sự tái phát của các triệu chứng liên quan đến Parkinson sau một thời gian kiểm soát triệu chứng, tăng từ 40% ở bệnh nhân sau 4-5 năm được chẩn đoán lên 70% sau 9 năm sử dụng levodopa điều trị.
Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên Frontiers in Aging Neuroscience, các liệu pháp liên quan đến châm cứu kết hợp với thuốc chống Parkinson truyền thống có thể mang lại lợi ích đáng kể về vận động và chất lượng cuộc sống cho những người mắc bệnh Parkinson.
Bằng chứng qua các nghiên cứu cho thấy châm cứu có thể cải thiện một số triệu chứng Parkinson bao gồm run, đi lại khó khăn, co cứng và đau.
Ngoài ra, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy châm cứu có thể giúp chữa các triệu chứng không liên quan đến vận động, chẳng hạn như dùng để giảm các bệnh về tiêu hóa (như táo bón), các vấn đề về giấc ngủ, trầm cảm và lo lắng.
Người bệnh được châm cứu nhận thấy rằng việc châm làm tăng mức năng lượng, tạo cảm giác thư giãn, cải thiện sự thèm ăn, tâm trạng và giấc ngủ,…
Cũng có bằng chứng cho thấy châm cứu làm giảm mức độ căng thẳng thông qua việc giải phóng endorphin.
Điều mong đợi khi trị liệu bằng kim châm?
Châm cứu không được phổ biến ở một số quốc gia. Do đó, bạn nên đến gặp bác sĩ trị liệu có kinh nghiệm trong châm cứu hỗ trợ điều trị bệnh Parkinson.
Lần tư vấn đầu tiên của bạn có thể mất nhiều thời gian hơn các lần hẹn tiếp theo vì bác sĩ châm cứu của bạn trước tiên sẽ cần thảo luận về các triệu chứng của bạn, lấy tiền sử bệnh và đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn.
Các chuyên gia châm cứu tiến hành bắt mạch và quan sát lưỡi, thăm khám, sờ nắn dọc theo các đường kinh mạch trên cơ thể bạn.
Thông qua đó nhận biết khí huyết đang chảy trong cơ thể bạn như thế nào. Điều này giúp bác sĩ hiểu được vị trí nào cần cải thiện lưu thông khí huyết, cũng như tăng cường năng lượng và sức khỏe tổng thể của bạn.
Tiếp đó bác sĩ giải thích chẩn đoán của họ, kế hoạch điều trị được đề xuất và những thay đổi mà bạn có thể mong đợi trong một khoảng thời gian nhất định.
Có an toàn không?
Bác sĩ châm cứu chỉ sử dụng kim dùng một lần để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Bạn có thể thấy một số vết bầm tím, chảy máu hoặc đau nhưng điều này thường diễn ra trong thời gian ngắn.
Có đau không?
Hầu hết mọi người không thấy châm cứu đau, mặc dù những người khác cho rằng nó cũng không thật sự hoàn toàn không đau!
May mắn thay, kim châm cứu ít giống với kim được sử dụng để tiêm hoặc xét nghiệm máu. Chúng nhỏ hơn và sắc, khi châm vào sẽ tạo ra cảm giác tức hoặc đau tại chỗ.
Kim có thể được châm vào cơ thể, giữ nguyên tại chỗ chỉ trong 30 phút hoặc hơn, tùy thuộc vào hiệu quả mong muốn.
Mặc dù có khoảng 500 huyệt đạo trên khắp cơ thể, nhưng thường bác sĩ châm cứu có kinh nghiệm chỉ được sử dụng không quá 12 huyệt trong một lần điều trị.
Trong các lần điều trị kế tiếp, các huyệt khác nhau có thể được chọn khi tình trạng bệnh thay đổi.
Điều thú vị là một huyệt châm cứu có thể không nằm gần cơ quan cần điều trị. Ví dụ như một người nào đó bị đau đầu có thể được điều trị tại một điểm trên bàn chân hoặc bàn tay.
Để hỗ trợ việc châm cứu, có thể sử dụng ngải cứu để làm ấm các huyệt đạo.
Ngoài ra nếu bệnh nhân không thích dùng kim châm thì có thể dùng phương pháp xoa bóp, bấm huyệt.
Khi đi châm cần chú ý gì?
Nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái để bác sĩ châm cứu tiếp cận các điểm trên thân cũng như trên bàn chân, bàn tay, cánh tay, chân và mặt của bạn.
Một liệu trình châm cứu kéo dài bao lâu?
Một liệu trình điều trị, bất kỳ sự cải thiện nào trong tình trạng của bạn sẽ trở nên rõ ràng sau bốn đến sáu lần châm và bác sĩ thường khuyến khích châm trong một khoảng thời gian từ 4 đến 6 tuần thì kết thúc một liệu trình điều trị.
Các huyệt châm cứu được dùng trong Parkinson
Huyệt ở vùng nền sọ
Các huyệt cơ bản được sử dụng để điều trị ở vùng nền sọ bao gồm: Não hộ , Phong phủ, Á môn, Ngọc chẩm, Phong trì và Thiên trụ. Các huyệt vùng nền sọ được sử dụng rộng rãi trong điều trị bằng châm cứu Parkinson.
Đầu châm: vùng thất điều và run
Vùng thất điều và run là một trong những vùng đầu châm được sử dụng phổ biến nhất để điều trị Parkinson.
Huyệt gia giảm thêm
Hạ huyết áp tư thế đứng xảy ra ở một số bệnh nhân, và có thể được điều trị bằng cách gia giảm thêm các huyệt sau: Đại trữ, Thân trụ, Thần đạo, Chí dương, Cân súc, Tích trung, Mệnh môn, Yêu dương quan.
Các bằng chứng lâm sàng
Châm cứu đã được chính thức nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng cho một loạt các tình trạng bệnh. Mặc dù nhiều nghiên cứu không được thiết kế chặt chẽ và chỉ liên quan đến một số lượng nhỏ bệnh nhân.
Dữ liệu thu được thuyết phục nhất để kiểm soát cơn đau và buồn nôn trong nhiều tình huống lâm sàng. Cũng đã có một số thử nghiệm lâm sàng đánh giá việc sử dụng châm cứu đối với các triệu chứng khác nhau của Parkinson.
Hiệu quả của việc điều trị các triệu chứng vận động và chứng run
Mặc dù một số nghiên cứu cho thấy không cải thiện các triệu chứng vận động sau khi điều trị bằng châm cứu.
Nhưng gần đây, một thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên về châm cứu bằng điện cho bệnh Parkinson đã chứng minh sự cải thiện về dáng đi ở những người được châm cứu được ghi lại bằng cảm biến đeo trên người.
Các triệu chứng không liên quan đến vận động
Đau
Một thử nghiệm lâm sàng gần đây đã đánh giá việc sử dụng châm cứu để điều trị cơn đau của Parkinson.
Thử nghiệm cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê đã được nhìn thấy trong Thang điểm đau (một công cụ khảo sát để sàng lọc cơn đau trong bệnh Parkinson) giữa những người được châm cứu và những người không châm cứu.
Tuy nhiên thử nghiệm có những hạn chế đáng chú ý như cỡ mẫu rất nhỏ (9 ở nhóm châm cứu và 7 ở nhóm đối chứng), các nhóm không được phân nhóm ngẫu nhiên, các nhóm cũng không được “làm mù”.
Mệt mỏi
Một nghiên cứu khác gần đây đã đánh giá liệu châm cứu có hữu ích cho chứng mệt mỏi ở người bị Parkinson hay không.
Trong thử nghiệm này, không có sự khác biệt giữa những người được châm cứu thực tế và những người không được châm cứu. Những kết quả này tương tự như các nghiên cứu khác đánh giá tác động của châm cứu đối với sự mệt mỏi.
Các nghiên cứu khác đang trong giai đoạn tiến hành, nổi bật hơn cả là một nghiên cứu khảo sát châm cứu như một phương pháp điều trị táo bón ở người bị Parkinson.
Tùy thuộc vào mức độ ảnh hưởng của bệnh đối với bạn, bác sĩ sẽ cân nhắc kết hợp thêm bởi vì một số kỹ thuật có thể không phù hợp và một số loại thuốc thảo dược có thể tương tác với các loại thuốc Tây dùng để điều trị Parkinson.
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao. Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC