Vitamin E là gì?

Vitamin E là tên gọi chung để chỉ hai lớp các phân tử (bao gồm các tocopherol và các tocotrienol) có tính hoạt động vitamin E trong dinh dưỡng. Vitamin E không phải là tên gọi cho một chất hóa học cụ thể, mà chính xác hơn là cho bất kỳ chất nào có trong tự nhiên mà có tính năng vitamin E trong dinh dưỡng

Vitamin E gồm hai nhóm chính là Tocotrienol và Tocopherol, trong đó Tocopherol giữ vai trò quan trọng hơn. Alpha-Tocopherol được xem là chất có hoạt tính mạnh nhất trong các loại Vitamin E và đồng thời cũng được phân bổ rộng rãi nhất trong các thực phẩm tự nhiên.

Vitamin E  tan trong dầu và trong cồn, không tan trong nước. Vitamin này có khả năng chịu được nhiệt độ cao, không bị phá hủy cấu trúc khi nấu, nhưng lại bị phân hủy nhanh chóng bởi tia tử ngoại.

Vitamin E có tác dụng gì?

• Làm đẹp da

Alpha-tocopherol là chất chống oxy hóa tan trong chất béo dồi dào nhất trong da. Khi lượng vitamin này thấp sẽ khiến da suy yếu. Trong khi đó, vitamin E có thể củng cố hàm lượng alpha-tocopherol để da khỏe mạnh.

vitamin E có tác dụng ngăn ngừa tổn thương gốc tự do trên da và có thể giúp ngăn ngừa tác hại của tia cực tím, đồng thời ngăn ngừa phát ban và các tình trạng khác xuất phát từ viêm da mãn tính.

• Giữ ẩm cho da và giảm tình trạng ngứa da

Vitamin E có khả năng dưỡng ẩm rất tuyệt vời. Đặc biệt dạng dầu của vitamin này cung cấp độ ẩm cho da khá cao. Nhờ vậy ngăn ngừa tình trạng da khô, sần sùi hay bong tróc.

Vitamin này không có khả năng chữa trị tình trạng dị ứng, nhiễm trùng hay các nguyên nhân khác gây ngứa da. Tuy nhiên, nhờ vào công dụng dưỡng ẩm của nó mà giúp giảm nhanh triệu chứng ngứa ngáy khó chịu. Các bạn cần lưu ý rằng, khi da khô thì tình trạng ngứa sẽ trở nên trầm trọng hơn. Vì thế dưỡng ẩm đầy đủ cho da biện pháp giúp hỗ trợ giảm ngứa.

• Ngăn ngừa nếp nhăn

Da khô dễ xuất hiện nếp nhăn hơn so với da đủ ẩm. Vì vậy, nhờ vào công dụng dưỡng ẩm tuyệt với của vitamin E mà giúp da trông căng đầy và ít nếp nhăn.

Bên cạnh đó, vitamin E bảo vệ tế bào khỏi tổn thương của các gốc oxy hóa giúp duy trì cấu trức tế bào nguyên vẹn, làm giảm các lỗi cấu trúc qua các đợt sao chép, sinh sản, phân chia tế bào. Tế bào càng ít bị tổn thương càng duy trì tốt sự trẻ trung từ mức độ tế bào, đến mô, cơ quan và toàn cơ thể

• Hỗ trợ điều trị bệnh chàm

Khi mắc phải bệnh lý chàm hay viêm da cơ địa. Người bệnh thường gặp phải tình trạng da khô, sần sùi hoặc bong tróc thường xuyên. Một nghiên cứu được thực hiện cho thấy rằng viên uống vitamin E có thể giúp làm giảm các triệu chứng của chàm.

• Giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch

Vitamin E có khả năng bảo vệ tim, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tiểu đường hoặc những người đang chạy thận nhân tạo. Các nghiên cứu đã cho thấy, vitamin E khi được sử dụng đơn lẻ và không có chất chống oxy hóa khác sẽ giúp giảm đến 20% nguy cơ đau tim ở người bệnh.

Cholesterol đóng vai trò cần thiết cho hoạt động của dây thần kinh, tế bào và cả hormone. Tuy nhiên, khi cholesterol bị oxy hóa sẽ trở thành vi chất có hại cho cơ thể, đặc biệt là mạch máu và hệ thống tim mạch. Các chuyên gia đã chỉ ra rằng vitamin E có thể ngăn chặn quá trình oxy hóa cholesterol. Vì vậy, nên bổ sung vitamin E nhằm duy trì mức cholesterol lành mạnh trong cơ thể

• Làm giảm các dấu hiệu của stress oxy hóa

Căng thẳng oxy hóa là một trong những tình trạng xuất hiện khi có sự mất cân bằng giữa khả năng phòng chống oxy hóa của cơ thể so với việc sản xuất và tích tụ hợp chất được gọi là các loại oxy phản ứng. Điều này có thể dẫn đến tổn thương tế bào và tăng nguy cơ mắc bệnh của cơ thể.

Do vitamin E hoạt động như một hoạt chất chống oxy hóa mạnh mẽ của cơ thể, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung vitamin E với liều lượng cao có thể làm giảm các dấu hiệu của stress oxy hóa, đồng thời tăng cường khả năng phòng chống oxy hóa ở cơ thể.

Theo đó, một nghiên cứu năm 2018 ở 54 người bị bệnh thận do tiểu đường, đã có dấu hiệu tổn thương thận do lượng đường trong máu cao, cho thấy việc bổ sung liều lượng 800IU vitamin E mỗi ngày trong 12 tuần làm tăng đáng kể mức độ glutathione peroxidase so với người bình thường.

• Có thể giảm mỡ trong bệnh gan nhiễm mỡ không phải do rượu (NAFLD).

Nghiên cứu năm 2021 chỉ ra vitamin E có thể giảm men gan ALT và AST (4), giảm mỡ trong máu, và cải thiện sức khỏe của gan khi nhiễm mỡ dạng NAFLD . Thường các chỉ số men gan tăng cao, như ALT, AST có thể gợi ý gan của các bạn đang viêm

•  Có thể giảm đau bụng khi có kinh.

Đau bụng kinh được xem là một tình trạng đặc trưng bởi những cơn đau dữ dội và kéo dài thường xuyên trong kỳ kinh nguyệt, chẳng hạn như đau vùng chậu và chuột rút. Các chuyên gia y tế đã chỉ ra rằng việc bổ sung vitamin E có thể làm giảm cơn đau ở những phụ nữ bị tình trạng này.

Theo một nghiên cứu năm 2018 trên 100 phụ nữ bị đau bụng kinh, dùng liều lượng 200IU vitamin E mỗi ngày giúp làm giảm đau bụng kinh nhiều hơn những người bình thường. Hiệu quả này thậm chí còn tốt hơn khi vitamin E được kết hợp với các chất bổ sung omega-3 có chứa 180mg EPA và 120mg DHA.

Ngoài ra, việc kết hợp vitamin E và vitamin C hàng ngày trong vòng 8 tuần sẽ giúp giảm mức độ nghiêm trọng của hiện tượng đau vùng chậu và đau bụng kinh ở phụ nữ mắc chứng lạc nội mạc tử cung

• Ngăn ngừa gãy móng

Một dấu hiệu của quá trình lão hóa tự nhiên là móng tay móng chân trở nên giòn, dễ gãy, nhưng hiện tượng này cũng có thể là do nhiễm nấm hoặc các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn khác. Tác dụng của vitamin E có thể giúp điều trị tình trạng trên nhờ khả năng cải thiện hydrat hóa và tăng cường sự dẻo dai của móng.

Bôi vitamin E dạng dầu thường xuyên, 5 phút mỗi ngày có thể làm giảm đáng kể nguy cơ nứt hoặc gãy móng tay móng chân.

• Giúp tóc khỏe đẹp

Vitamin E là một trong những chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có tác dụng làm giảm tác hại của môi trường đối với tóc. Đồng thời nó cũng có khả năng thúc đẩy lưu thông đến da đầu. Vitamin E dạng dầu giúp giữ lại độ ẩm tự nhiên cho làn da, làm vùng da đầu không bị khô và bong tróc.

Vitamin E được xem là một trong những loại vitamin tốt cho tóc, giúp cho mái tóc trông khỏe mạnh và tươi tắn hơn. Bạn có thể thoa một vài giọt vitamin này lên tóc, đặc biệt khi tóc có dấu hiệu trông khô và xỉn màu.

• Hỗ trợ thị lực

Nghiên cứu cho thấy khi vitamin E được dùng kết hợp với vitamin A, vitamin C và kẽm đã giúp làm giảm 25% bệnh thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác. Bên cạnh đó, các nghiên cứu khác còn cho thấy nguy cơ 5 năm đối với bệnh đục thủy tinh thể có thể thấp hơn tới 60% đối với những người sử dụng chất bổ sung có chứa tocopherol trong tự nhiên.

Việc kết hợp sử dụng vitamin E và vitamin A liều cao hàng ngày có khả năng giúp cải thiện thị lực ở những người đã trải qua phẫu thuật mắt bằng laser. Tuy nhiên, bạn vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh tác dụng phụ không đáng có do dùng thuốc quá liều.

• Giúp cân bằng nội tiết tố

Công dụng của vitamin E đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thần kinh và nội tiết, chúng hoạt động để cân bằng hormone một cách tự nhiên. Những triệu chứng mất cân bằng nội tiết tố bao gồm hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS), dị ứng, tăng cân, thay đổi trên da, nhiễm trùng đường tiết niệu, lo lắng và mệt mỏi. (4)

Bằng việc giúp cho hormone cân bằng, vitamin E sẽ giúp cơ thể duy trì cân nặng khỏe mạnh, giữ chu kỳ kinh nguyệt đều đặn và làm cho cơ thể nhiều năng lượng hơn

Lượng vitamin E cần thiết mỗi ngày là bao nhiêu?

Vitamin E là một vitamin tan trong chất béo, do đó nên uống bổ sung vitamin này trong bữa ăn.

Nhu cầu khuyến nghị hàng ngày đối với vitamin E (bao gồm cả hấp thu từ thức ăn và hấp thu từ viên bổ sung) như sau:

• Từ 1 – 3 tuổi: 6mg/ngày
• Từ 4 – 8 tuổi: 7mg/ngày
• Từ 9 – 13 tuổi: 11mg/ngày
• Từ 14 tuổi trở lên: 15mg/ngày
• Phụ nữ có thai: 15mg/ngày
• Phụ nữ đang cho con bú: 19mg/ngày

Các trường hợp bệnh lý thiếu vitamin E có thể bổ sung với liều cao hơn, tuy nhiên phải có chỉ định và hướng dẫn từ các bác sĩ chuyên khoa.

Liều dùng và cách dùng vitamin E như thế nào là hợp lý?

Đối với phụ nữ, việc bổ sung viên uống vitamin E (viên tổng hợp) mỗi ngày sau 30 tuổi có thể được nhưng chỉ nên dùng trong 1 – 2 tháng, sau đó nghỉ một thời gian rồi mới dùng tiếp.

Việc dùng vitamin E bổ sung cũng chỉ nên áp dụng với những người da khô, chế độ ăn nghèo vitamin E. Đặc biệt chỉ với những người bệnh như: đái tháo đường, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, bệnh gan, suy thận, ung thư, dị ứng, viêm mãn tính và bệnh tự miễn,… thì mới cần bổ sung vitamin E hàng ngày. Nhưng mỗi ngày cũng không quá 400 UI (đơn vị quốc tế), mà cũng chỉ nên dùng 1 – 2 tháng, sau đó nghỉ 1 thời gian mới lại dùng tiếp.

Không nên nóng vội nghĩ rằng, càng bổ sung nhiều thì càng giúp cản trở lão hóa khiến da và tóc của bạn đẹp hơn nhanh chóng. Việc bổ sung quá liều vitamin E có thể phản tác dụng và thúc đẩy quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn

Những người khỏe mạnh thì không nên bổ sung vitamin E tổng hợp, mà chỉ cần bổ sung những loại thực phẩm có chứa nhiều vitamin E. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, các loại dầu thực vật sẽ là nguồn cung cấp dồi dào vitamin E cho cơ thể. Cụ thể như: mầm lúa mì, đậu nành, dầu hướng dương mầm thóc, giá đỗ, một số loại rau xanh, thịt, cá, trứng, sữa, và nhiều loại trái cây,…

Lưu ý, vitamin E cũng có thể làm tăng thời gian đông máu và đối kháng với vitamin K, tương tác với aspirin ngăn chặn sự ngưng kết tiểu cầu và nếu sử dụng chung với estrogen trong thời gian dài có thể gây ra huyết khối. Vì thế không nên lạm dụng vitamin E.

Nên Uống vitamin E vào thời điểm nào trong ngày?

Vitamin E là loại vitamin thân dầu (dễ tan trong dầu: mỡ, dầu ăn, lipid…) nhưng lại không tan trong nước. Vì vậy để sử dụng Vitamin này hiệu quả, bạn nên uống Vitamin E tại thời điểm: ngay trong bữa ăn hoặc ngay sau bữa ăn. Vì vậy mà cũng không quan trọng là uống Vitamin E vào buổi sáng hay buổi tối. Chỉ cần uống trong hoặc ngay sau khi ăn, với thực đơn giàu chất béo thì sẽ làm tăng khả năng hấp thu Vitamin này.

Khi dùng quá liều vitamin E

Lấy vitamin E từ thực phẩm tươi sống thì hầu khi không có rủi ro ngộ độc do quá liều vì cơ thể tự hấp thụ và sàng lọc ra ngoài nếu đã có đủ vitamin này. Trong khi đó, lấy vitamin E từ thực phẩm chức năng rủi ro bị ngộ độc cao hơn.