Thoái hóa khớp háng là bệnh lý chủ yếu gặp ở người lớn tuổi, là hậu quả của tuổi tác và tình trạng mài mòn khớp kéo dài. Bệnh nhân thoái hóa khớp háng thường bị đau đớn kéo dài, cấu trúc khớp bị biến đổi và thậm chí là tàn phế, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống cũng như tạo thêm gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Nếu được chẩn đoán, điều trị sớm, bệnh sẽ phát triển chậm lại, giảm triệu chứng đau đớn, bệnh nhân khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ tàn phế.
Thoái hóa háng là bệnh gì?
Thoái hóa khớp háng là tình trạng lớp sụn khớp bị bào mòn do những nguyên nhân khác nhau, gây đau kéo dài và khiến cuộc sống thường ngày bị ảnh hưởng.
Khớp háng là nơi tiếp giáp giữa xương đùi và xương chậu.Về mặt sinh lý học, cấu tạo của khớp háng gồm 2 phần chính là:
- Chỏm xương đùi hình cầu
- Ổ cối xương chậu hình lõm
Trong đó, phần ổ cối còn được bao bởi một lớp sụn viền có cấu trúc dạng sợi, chịu trách nhiệm phòng ngừa phân tách mặt khớp, đồng thời giúp duy trì lượng dịch trong khớp, đảm bảo độ chắc chắn và vững chãi của khớp háng.
Khớp háng đóng vai trò trụ đỡ cho phần thân trên của cơ thể. Đồng thời, đây cũng là điểm trụ trung tâm cho những động tác, cử động của cơ thể, đặc biệt là các động tác gập và duỗi. Bên cạnh đó, khớp háng còn hỗ trợ chống đỡ trọng lượng cơ thể và hấp thụ lực tác động lên cơ thể khi đứng hoặc chạy nhảy.
Khi khớp háng suy yếu bởi một số nguyên nhân, chẳng hạn như thoái hóa, những chức năng trên cũng mất dần và khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống thường ngày.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp háng là gì?
Việc xác định đúng nguyên nhân thoái hóa khớp háng đóng vai trò quan trọng giúp bác sĩ lựa chọn được phương pháp, phác đồ điều trị hợp lý và hiệu quả. Các nguyên nhân thoái hóa khớp háng phổ biến, đó là:
- Quá trình lão hóa tự nhiên
Theo thời gian, tuổi tác càng cao đồng nghĩa quá trình lão hóa diễn ra càng nhanh chóng khiến cho sụn khớp bị bào mòn, xương khớp dần suy yếu, chất dịch nhầy cũng giảm dần. Vì vậy, có đến 50% người mắc thoái hóa khớp háng trên 60 tuổi. Đây được gọi là thoái hóa khớp háng nguyên phát.
- Bẩm sinh
Không ít trường hợp ngay từ khi trẻ em ngay từ khi chào đời, cấu tạo khớp háng hoặc xương chân đã bị dị dạng. Điều này đồng nghĩa với việc trẻ có nguy cơ cao gặp các vấn đề như loạn sản, trật khớp và thậm chí là thoái hóa khớp háng.
- Chấn thương
Những chấn thương do chơi thể thao, tai nạn lao động, sinh hoạt hàng ngày đều có khả năng gây viêm, thoái hóa khớp háng. Ngoài ra, gãy xương hông, rách sụn chêm hoặc bất kỳ chấn thương nào khác tại khu vực này cũng đều góp phần khiến khớp háng suy yếu và bào mòn.
- Di truyền
Theo nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu trong gia đình bạn có người thân từng bị thoái hóa khớp háng thì bạn cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn những người khác, ước tính chiếm 60% trường hợp. Nguyên nhân do thừa hưởng những gen đột biến hoặc các khiếm khuyết trong cấu trúc xương.
- Thường xuyên lao động quá sức
Mặc dù hoạt động thể chất đem lại nhiều lợi ích sức khỏe nhưng đôi khi, sức khỏe khớp háng cũng có thể bị ảnh hưởng và yếu đi bởi việc vận động với cường độ cao, ví dụ như:
-
- Liên tục tham gia các môn thể thao mang tính đối kháng, va chạm nhiều (bóng đá, bóng rổ…)
- Thường xuyên phải lao động chân tay (công nhân, nông dân…)
- Thừa cân, béo phì
Mặc dù thừa cân có thể không phải là yếu tố nguy cơ gây bệnh, nhưng lại góp phần thúc đẩy quá trình tiến triển của bệnh. Khi cân nặng vượt mức tiêu chuẩn sẽ tạo lực ép lớn lên khớp háng khiến vị trí này bị quá tải, lâu dài, thúc đẩy quá trình thoái hóa diễn ra nhanh chóng.
- Tiền sử bệnh về xương khớp
Nếu bệnh nhân đã từng mắc các bệnh lý về cơ xương khớp như bệnh gút, viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, tiểu đường, trật khớp háng, huyết sắc tố, viêm khớp do lao… thì nguy cơ mắc thoái hóa khớp háng rất cao.
Những đối tượng nào dễ mắc thoái hóa khớp háng
Khớp háng bị thoái hóa có khả năng xảy ra ở tất cả mọi người, nhưng thường gặp ở những đối tượng như:
- Người cao tuổi
- Người có tiền sử bị tai nạn, chấn thương ở khu vực khớp háng
- Người có bệnh sử viêm khớp háng
- Phụ nữ
Thoái hóa khớp háng có triệu chứng gì?
Tùy vào từng giai đoạn bệnh màtriệu chứng thoái hóa khớp háng ở từng bệnh nhân sẽ có sự khác nhau:
Thoái hóa khớp háng ở giai đoạn đầu
- Việc đi lại gặp phải nhiều khó khăn.
- Đau nhức ở vùng bẹn rồi lan dần xuống đùi hoặc cũng có thể sẽ đau cả khớp gối, đau lan ra mông hoặc vùng mấu chuyển của xương đùi. Cơn đau có chiều hướng tăng lên khi đi đứng hoặc cử động nhiều.
- Các thao tác vận động, sinh hoạt như buộc dây giày, đi vệ sinh,… gặp khó khăn.
Thoái hóa khớp háng ở giai đoạn sau
- Đau dữ dội vào sáng sớm và thường xảy ra khi bệnh nhân đổi tư thế từ ngồi sang đứng hoặc khi di chuyển, đồng thời có xu hướng đau mỏi về chiều tối.
- Đau cả khi di chuyển hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Tần suất cơn đau ngày càng dày lên, kể cả khi đang nghỉ ngơi, đau nhiều khi thời tiết thay đổi hoặc lúc giao mùa.
Ngoài ra, người bị thoái hóa khớp háng cũng sẽ có một số triệu chứng khác như:
- Cứng khớp khi ngồi quá lâu hoặc vào sáng sớm.Khô khớp nên khi cử động khớp thường xuyên phát ra âm thanh lục cục, lạo xạo.
Các triệu chứng này thường tiến triển theo thời gian. Đặc biệt, nếu có hiện tượng khớp bị nóng, bị sưng thì cần nhanh chóng đến bệnh viện để điều trị vì nó có thể cảnh báo nguy cơ nhiễm trùng.
Thoái hóa khớp háng có nguy hiểm không?
Khớp háng được che bởi nhiều lớp mô cơ và dây chằng bên ngoài nên những thương tổn ở bộ phận này thường khó nhận biết, đồng thời dễ bị nhầm với tổn thương thắt lưng hoặc xương chậu. Điều này khiến bệnh nhân dễ chọn sai hướng điều trị, từ đó tạo điều kiện cho quá trình thoái hóa ở khớp háng tiếp tục tiến triển và kéo theo hàng loạt biến chứng nghiêm trọng như:
- Biến dạng khớp gây tàn phế
- Nứt, gãy xương hông
- Teo cơ và dây chằng ở khu vực xung quanh khớp háng
- Chất lượng giấc ngủ không tốt, dẫn đến sức khỏe tinh thần cũng suy giảm
- Dễ lo âu, trầm cảm
Chẩn đoán thoái hóa khớp háng bằng cách nào?
Việc chẩn đoán chính xác có ý nghĩa quan trọng, quyết định hiệu quả điều trị thoái hóa khớp háng
Trước tiên, bác sĩ hỏi bệnh nhân một số thông tin liên quan đến bệnh sử, các triệu chứng đã và đang gặp phải, diễn ra trong bao lâu, ảnh hưởng đến cuộc sống thế nào. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra một số vấn đề như: sự yếu cơ vùng bẹn, tình trạng sưng đau, khả năng hoạt động của khớp háng, đánh giá sải chân và một số hình thức vận động khác.
Sau khi khám lâm sàng, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nhiệm chẩn đoán hình ảnh để tìm ra nguyên nhân gây thoái hóa khớp chính xác nhất. Thường được sử dụng nhiều nhất là chụp X-quang, những hình ảnh trên phim X-quang của thoái hóa khớp háng bao gồm:
- Hẹp khe khớp: dấu hiệu chứng tỏ mòn sụn khớp
- Mọc gai xương: phát triển ở tất cả các vị trí, ở cả chỏm xương đùi và xương chậu, chính điều này giải thích tại sao các động tác của khớp háng bị hạn chế
- Đặc xương dưới sụn: thấy ở vùng chịu lực tỳ lớn
- Khuyết xương: rất thường gặp, đôi khi có kích thước lớn
Trong một số trường hợp, bệnh nhân còn phải làm thêm các xét nghiệm khác như siêu âm, xét nghiệm công thức máu – đông máu, định lượng mức đường trong máu với bệnh nhân trên 50 tuổi, có chỉ số BMI > 25 và tiền sử đái tháo đường, xét nghiệm men gan và creatinin, điện giải đồ, điện tâm đồ,…
Điều trị thoái hóa khớp háng như thế nào?
Các biện pháp điều trị thoái hóa khớp háng đang được sử dụng bao gồm:
Sử dụng thuốc giảm đau
Hầu hết người bị đau khớp háng do thoái hóa đều dùng thuốc giảm đau để xoa dịu triệu chứng khó chịu này. Một số thuốc chữa thoái hóa khớp háng thường được sử dụng là: thuốc kháng viêm không steroid, thuốc giảm đau Paracetamol, thuốc giãn cơ, thuốc tiêm trực tiếp, thuốc bôi ngoài da Voltaren Emugel.
Tuy nhiên, thuốc giảm đau là “con dao hai lưỡi” nên người bệnh cần đảm bảo tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ khi áp dụng biện pháp này. Việc tự ý thay đổi liều lượng hoặc thời gian dùng thuốc có nguy cơ gây tổn hại đến thận, dạ dày và gan.
Thêm vào đó, bệnh nhân cũng nên lưu ý rằng uống thuốc không thể loại bỏ cơn đau hoàn toàn như nhiều người lầm tưởng. Thực tế, cơn đau chỉ được tạm thời đẩy lui và chắc chắn sẽ tái phát sau khi thuốc hết hiệu lực.
Tập vật lý trị liệu
Bên cạnh việc dùng thuốc thì tập vật lý trị liệu cũng góp phần trong điều trị thoái hóa khớp háng. Tập vật lí trị liệu nhằm
- Tăng cường lưu thông máu đem dưỡng chất đến khớp háng
- Duy trì và tăng cường tính linh hoạt của khớp
- Nâng cao sức mạnh của các mô cơ xung quanh khớp háng
- Cải thiện tư thế cũng như khả năng giữ thăng bằng của người bệnh
Duy trì cân nặng hợp lý
Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh để làm giảm bớt áp lực lên khớp kháng, đồng thời làm chậm quá trình thoái hóa cũng như hạn chế rủi ro biến chứng xảy ra
Phẫu thuật
Nếu cách điều trị bệnh bằng thuốc không đem lại hiệu quả như mong đợi hoặc khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân suy giảm nghiêm trọng, bác sĩ sẽ đề nghị tiến hành phẫu thuật nhằm:
- Cải thiện tình trạng đau nhức khó chịu
- Nâng cao khả năng hoạt động khớp
- Giảm thiểu nguy cơ phát sinh biến chứng
Các loại phẫu thuật dùng trong điều trị khớp háng thường gồm:
Phẫu thuật thay khớp háng
Mục đích của phương pháp phẫu thuật này là loại bỏ khớp háng bị tổn thương và thay thế bằng khớp nhân tạo, từ đó giúp bệnh nhân cải thiện khả năng hoạt động, đồng thời dễ dàng tái hòa nhập với cuộc sống thường ngày.
Thay khớp háng được phân loại thành hai dạng gồm:
- Thay một phần khớp háng: được chỉ định khi lớp sụn bị bào mòn và khớp chỉ bị tổn thương một phần.
- Thay khớp háng toàn phần: chủ yếu dành cho những trường hợp như sau:
- Người bệnh trên 60 tuổi
- Bệnh nhân có bệnh nền gây tổn thương khớp háng (viêm khớp dạng thấp, hoại tử xương…)
- Triệu chứng bệnh nghiêm trọng (các cơn đau kéo dài, ảnh hưởng đến giấc ngủ, gây khó khăn khi lên xuống cầu thang hoặc đứng lên từ tư thế ngồi…)
Tái tạo bề mặt chỏm xương đùi
Trong trường hợp bệnh nhân chưa đáp ứng đủ yêu cầu cho phẫu thuật thay khớp háng, bác sĩ có thể đề xuất giải pháp tái tạo bề mặt chỏm xương đùi để thay thế. Lúc này, thay vì cắt đi chỏm xương đùi hình cầu, các chuyên gia chỉ loại bỏ bề mặt bị thương tổn và bọc lại bằng một lớp kim loại. Điều này làm cho ma sát giữa chỏm xương đùi và ổ cối xương chậu giảm bớt, từ đó giúp người bệnh bớt đau.
Ngoài ra, toàn bộ xương đùi vẫn được bảo toàn cũng giúp bệnh nhân có cơ hội thực hiện thay khớp háng trong tương lai nếu cần thiết.
Thoái hóa khớp háng có chữa khỏi hoàn toàn được không?
Thực tế, bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn. Tất cả các biện pháp điều trị thoái hóa khớp háng hiện nay đều chỉ nhằm mục đích cải thiện triệu chứng và phòng ngừa biến chứng::
- Kiểm soát tình trạng đau khớp dai dẳng
- Duy trì khả năng đi lại
- Giảm thiểu tàn phế
- Cải thiện chất lượng cuộc sống và giáo dục bệnh nhân
- Hạn chế độc tính cũng như tác dụng phụ của thuốc
Tác dụng của châm cứu đối với thoái hóa khớp háng
Châm cứu có tác dụng hỗ trợ giảm đau trong thoái hóa khớp háng vì khi châm cứu đưa kim vào bên dưới da kích thích báo hiệu não bộ giải phóng chất dẫn truyền thần kinh giảm đau được gọi là endorphin và enkephalins. Đồng thời, nó cũng có thể cung cấp những lợi ích sau:
- Kích thích sản xuất hormone cortisol, giúp kiểm soát tình trạng viêm
- Điều chỉnh hệ thống miễn dịch
- Kích thích lưu lượng máu
- Thư giãn cơ bắp
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao. Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC