Thiếu máu cơ tim-nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

thiếu máu cơ tim

Thiếu máu cơ tim là bệnh gì?

Bệnh thiếu máu cơ tim là bệnh lý xảy ra khi lưu lượng máu đến tim bị giảm, khiến cho tim không tiếp nhận đủ lượng oxy cần thiết cho hoạt động co bóp tống máu. Thiếu máu cơ tim làm giảm khả năng bơm của tim, gây tổn thương cơ tim, nhiều trường hợp dẫn đến loạn nhịp tim và nhồi máu cơ tim. Sự tắc nghẽn đột ngột của động mạch vành có thể gây ra nhồi máu cơ tim

Nguyên nhân dẫn đến thiếu máu cơ tim

Tình trạng cơ tim bị thiếu máu xảy ra khi dòng máu di chuyển qua một hoặc nhiều động mạch vành bị suy giảm, cản trở. Trong đó, chức năng chính của các hồng cầu (có trong máu) là vận chuyển oxy nuôi các bộ phận khác trong cơ thể, bao gồm cả tim. Khi lượng máu đến tim bị giảm cũng đồng nghĩa với lượng oxy cung cấp cho tim bị giảm.

Thiếu máu cơ tim có thể phát triển chậm theo thời gian do tình trạng động mạch bị tắc nghẽn hoặc cũng có thể xảy ra nhanh chóng đột ngột khi xuất hiện các cục máu đông gây tắc nghẽn động mạch vành.

Một số nguyên nhân gây bệnh bao gồm:

  • Do bệnh xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên căn bệnh này. Các mảng xơ vữa được tạo thành từ Cholesterol và tích tụ trên thành của động mạch gây cản trở sự lưu thông của máu.

thiếu máu cơ tim

  • Do cục máu đông: Các mảng xơ vữa tích tụ trên thành của động mạnh có thể bị phá vỡ và tạo nên các cục máu đông. Những cục máu đông này di chuyển trong mạch máu khi gặp các đoạn hẹp có thể gây tắc mạch dẫn tới cơ tim bị thiếu máu đột ngột và gây khởi phát các cơn nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân.
  • Do co thắt động mạch vành: Khi các cơ của động mạch vành co thắt tạm thời sẽ làm suy giảm lưu lượng máu và ngăn chặn dòng chảy của máu cung cấp oxy đến cơ tim. Đây không phải là nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng cơ tim bị thiếu máu.

Các triệu chứng thiếu máu cơ tim

Triệu chứng thiếu máu cơ tim điển hình

Đau thắt ngực là triệu chứng thiếu máu cơ tim phổ biến nhất. Vị trí đau thường là vùng ngực trái trước tim, có thể lan ra cổ, hàm, vai hoặc cánh tay trái. Triệu chứng đau thắt ngực do thiếu máu cơ tim có thể khác nhau ở mỗi người tùy theo dạng được phân loại dưới đây:

  • Đau thắt ngực ổn định: Cơn đau thắt ngực xuất hiện khi gắng sức (nhu cầu sử dụng oxy của cơ tim tăng lên) được gọi là đau thắt ngực ổn định. Cơn đau thường giảm khi nghỉ ngơi hoặc sử dụng thuốc giãn mạch.
  • Đau thắt ngực không ổn định: Cơn đau có thể xảy ra ngay cả khi đang nghỉ ngơi hoặc khi ngủ. Chứng đau không liên quan đến hoạt động gắng sức và không đáp ứng với thuốc giãn mạch.

Tình trạng đau thắt ngực không ổn định nguy hiểm hơn đau thắt ngực ổn định, vì đây chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra nhồi máu cơ tim ở nhiều người bệnh.

Mặc dù đau thắt ngực là triệu chứng điển hình, nhưng nhiều người bỏ lỡ cơ hội vì không biết đến các triệu chứng khác ngoài đau thắt ngực. Vì thế, bạn nên biết rõ hơn về những triệu chứng thiếu máu cơ tim không điển hình.

Triệu chứng thiếu máu cơ tim không điển hình

Trong một số trường hợp, nhiều người bệnh thiếu máu tim có thể không gặp phải các cơn đau thắt ngực, mà xuất hiện các triệu chứng thiếu máu cơ tim không điển hình (thiếu máu cơ tim thầm lặng), bao gồm:

  • Ăn uống: Khó tiêu, đầy trướng.
  • Mệt mỏi vô cớ: Người bệnh đột nhiên cảm thấy rất mệt, như thiếu năng lượng để hoạt động.
  • Khó thở: Cảm giác ngột ngạt, thở hụt hơi như thiếu không khí để thở. Người bệnh càng vận động hay lo lắng, mức độ khó thở càng tăng lên.
  • Tim đập nhanh: Tim đập trên 100 nhịp/phút kèm với đánh trống ngực, khiến người bệnh cảm thấy hồi hộp, bồn chồn, cảm giác có tiếng ngựa phi trong lồng ngực.
  • Phù chi hoặc phù phổi: Điều này do chất lỏng tích tụ trong cơ thể, khiến người bệnh khó ngủ, ngủ trằn trọc phải kê cao gối mới dễ ngủ hơn. Dấu hiệu này thường gặp ở giai đoạn bệnh nặng và gây biến chứng suy tim.

Triệu chứng thiếu máu cơ tim thầm lặng thường xuất hiện ở những đối tượng sau đây:

  • Phụ nữ
  • Người thường xuyên bị stress, áp lực
  • Người cao tuổi hoặc người có ngưỡng chịu đau cao
  • Người bệnh tăng huyết áp mắc bệnh đái tháo đường lâu năm

Các triệu chứng nghiêm trọng

Trong một số trường hợp nếu không được cấp cứu kịp thời, bệnh cơ tim thiếu máu có thể đe dọa tới tính mạng người bệnh. Do đó, khi xuất hiện các dấu hiệu dưới đây người bệnh cần tới ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời:

  • Đau ngực dữ dội hoặc đau ngực dai dẳng không dứt
  • Da bị sần sùi
  • Buồn nôn hoặc nôn
  • Thở nhanh, thở gấp
  • Đau vai hoặc đau cánh tay

Các tác nhân làm khởi phát cơn đau thắt ngực

Một số tác nhân dưới đây có thể gây khởi phát cơn đau thắt ngực ở bệnh nhân thiếu máu cơ tim:

  • Vận động gắng sức.
  • Căng thẳng, stress
  • Sử dụng chất có khả năng gây nghiện như cocain
  • Nhiệt độ quá lạnh

Những yếu tố nguy cơ của bệnh thiếu máu cơ tim

Các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu máu cơ tim:

  • Thuốc lá: Một trong những nguyên nhân làm xơ cứng thành động mạch. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
  • Bệnh đái tháo đường: Đây là bệnh lý có liên quan mật thiết, làm tăng nguy cơ thiếu máu cục bộ cơ tim, nhồi máu cơ tim và hàng loạt các vấn đề về tim khác.
  • Bệnh tăng huyết áp: Theo thời gian, tăng huyết áp nếu không được điều trị tốt có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, làm tổn thương các động mạch vành.
  • Mức cholesterol và triglycerid trong máu tăng cao: Cholesterol và triglycerid là thành phần tạo ra mảng xơ vữa động mạch. Tình trạng tăng cao mức cholesterol xấu trong máu có thể do di truyền hoặc chế độ ăn uống giàu chất béo bão hòa.
  • Béo phì: Tình trạng thừa cân, béo phì dễ dẫn đến tiểu đường, cao huyết áp và làm gia tăng mức cholesterol trong máu.
  • Lối sống tĩnh tại, lười vận động: Thiếu hoạt động thể chất, lười luyện tập thể dục thao tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu máu cơ tim.

Thiếu máu cơ tim có nguy hiểm không?

Ban đầu, thiếu máu cơ tim và triệu chứng của bệnh có thể chưa ảnh hưởng quá nhiều tới sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên theo thời gian, bệnh tiến triển nặng hơn, khi tim không được cung cấp đủ oxy và dinh dưỡng kéo dài sẽ bị suy giảm chức năng. Lúc này bệnh nhân phải đối mặt với nhiều vấn đề tim mạch như: rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim, suy tim,…

Trong đó, biến chứng nhồi máu cơ tim có tỉ lệ tử vong rất cao, nhất là xảy ra ở bệnh nhân không có chuẩn bị y tế trước. Sự tắc nghẽn đột ngột của động mạch vành do huyết khối gây ra càng kéo dài, tính mạng của người bệnh càng bị đe dọa. Dù được cứu sống song tỉ lệ biến chứng sau nhồi máu cơ tim cũng rất cao.

Chẩn đoán thiếu máu cơ tim như thế nào?

hông qua các triệu chứng chưa thể đánh giá người bệnh mắc thiếu máu cơ tim nhẹ hay nặng, bởi có nhiều trường hợp tắc nghẽn mạch vành nhiều nhưng có diễn tiến thầm lặng, trong khi đó có những người bệnh tắc nghẽn một phần mạch vành đã xuất hiện các dấu hiệu đau nặng.

Do đó, để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, bác sĩ thường chỉ định người bệnh thực hiện một số phương pháp cận lâm sàng bao gồm:

  • Xét nghiệm sinh hóa máu: Bệnh nhân cơ tim thiếu máu thường bị rối loạn chuyển hóa. Do đó, người bệnh cần kiểm tra đường huyết khi đói, kiểm tra mỡ máu, men gan, creatinin máu.
  • Điện tâm đồ: giúp bác sĩ chẩn đoán sớm những biến đổi biểu hiện trên điện tim cũng như các rối loạn nhịp có thể có.
  • Điện tâm đồ gắng sức (ECG thiếu máu cơ tim): là thăm dò không xâm nhập giúp chẩn đoán khả năng bệnh mạch vành ở những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ.
  • Chụp cắt lớp vi tính (MSCT): Kỹ thuật này giúp tính điểm vôi hóa mạch vành, cho thấy hình ảnh mạch vành khi dùng thuốc cản quang. Kỹ thuật MSCT thường được chỉ định khi bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh ở mức trung bình.
  • Chụp động mạch vành: Phương pháp này được coi là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh cơ tim thiếu máu, giúp bác sĩ xác định vị trí giải phẫu cũng như mức độ nặng của bệnh hẹp mạch vành.
  • Dấu ấn sinh học (Troponin): Xét nghiệm Troponin tim giúp bác sĩ phân biệt hội chứng động mạch vành cấp và các bệnh lý về tim khác. .
  • Siêu âm Doppler tim: Siêu âm tim có thể xác định được bất thường vận động vùng nghi do bệnh mạch vành, đánh giá phân suất tống máu thất trái (EF) để phân tầng nguy cơ và đánh giá chức năng của tâm trương thất trái,…

Thiếu máu cơ tim được điều trị như thế nào?

Thay đổi lối sống

Việc thay đổi lối sống góp phần không nhỏ vào sự thành công trong quá trình điều trị bệnh thiếu máu cơ tim Người bệnh nên:

  • Bỏ thuốc lá.
  • Không uống rượu bia, hay sử dụng các chất kích thích
  • Kiểm soát các bệnh lý liên quan: Chẳng hạn như tiểu đường, tăng huyết áp cao và rối loạn mỡ máu.
  • Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế chất béo bão hòa, ăn nhiều ngũ cốc, trái cây và rau quả.
  • Vận động cơ thể thường xuyên và đều đặn.
  • Duy trì cân nặng lý tưởng: Một số người luôn gặp vấn đề khó khăn trong việc giảm cân. Hãy thẳng thắn trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn giảm cân đúng cách.
  • Giảm căng thẳng, bớt mệt mỏi.

Sử dụng thuốc

Một số thuốc và nhóm thuốc thường được bác sĩ chỉ định điều trị thiếu máu cơ tim, bao gồm:

  • Aspirin.
  • Nhóm nitrat.
  • Nhóm chẹn beta.
  • Nhóm chẹn kênh canxi.
  • Nhóm ức chế men chuyển angiotensin (ACEi).
  • Ranolazine (Ranexa).

Việc sử dụng thuốc cần phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và tuân thủ điều trị để mang lại hiệu quả cao nhất.

Phẫu thuật

Đôi khi, việc điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả tối ưu cho bệnh nhân thiếu máu cơ tim nghiêm trọng. Trong trường hợp này, phẫu thuật sẽ là sự lựa chọn phù hợp hơn:

  • Nong và đặt stent: Bác sĩ sẽ đưa một đoạn ống thông rất mỏng vào phần hẹp trong động mạch bệnh nhân. Tiếp đó, một sợi dây và một quả bóng nhỏ được luồn vào khu vực hẹp này và bơm căng để mở rộng động mạch. Một cuộn dây lưới thép nhỏ (gọi là stent) được đưa vào bên trong để giữ cho động mạch mở.
  • Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành: Đây là một loại phẫu thuật tim hở, sử dụng một đoạn mạch từ một bộ phận khác trong cơ thể để tạo ra một cành ghép, cho phép máu lưu thông xung quanh động mạch vành bị tắc nghẽn.
  • Các phương pháp điều trị cơ học hiện đại: Đây là các phương pháp mới, được áp dụng khi tình trạng bệnh trở nên mãn tính, nghiêm trọng, các biện pháp khác không hiệu quả, bệnh nhân không đủ điều kiện tiến hành các thủ thuật.

Phòng ngừa thiếu máu cơ tim

Xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh là thói quen tốt giúp cho tim phát huy tối đa các chức năng . Bên cạnh đó, để phòng ngừa cơ tim thiếu máu người bệnh cần:

  • Không hút thuốc lá và tránh xa khói thuốc;
  • không sử dụng các chất kích thích, đồ uống có cồn
  • Duy trì cân nặng ở mức hợp lý (giảm cân nếu đang thừa cân);
  • Tập luyện hoạt động thể chất vừa sức, đều đặn;

tập luyện phòng ngừa thiếu máu cơ tim

  • Xây dựng chế độ ăn nhiều rau xanh, hoa quả, hạn chế mỡ động vật (nên thay bằng dầu thực vật), hạn chế ăn phủ tạng động vật, giảm muối trong thức ăn và không nên sử dụng các thực phẩm chứa nhiều muối như dưa, cà muối,…
  • Kiểm soát huyết áp, đường máu và lipid máu.
  • Cố gắng tránh áp lực, căng thẳng, stress, thức khuya

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.


PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMClogo

Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC

Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC

Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC