Suy tuyến thượng thận có nguy hiểm không?

Có. Biến chứng nghiêm trọng nhất của suy thượng thận được gọi là cơn suy tuyến thượng thận cấp. Nếu không được điều trị ngay, cơn suy thượng thận có thể gây tử vong.

Cơ thể cần nhiều cortisol hơn bình thường trong thời gian căng thẳng về thể chất như bệnh tật, chấn thương nghiêm trọng hoặc phẫu thuật. Việc thiếu cortisol nghiêm trọng vào những thời điểm này có thể gây ra huyết áp thấp, đường huyết thấp, natri máu thấp và kali máu cao đe dọa tính mạng.

Vì vậy, người bệnh cần phát hiện suy tuyến thượng thận sớm để có phương pháp điều trị kịp thời giúp người bệnh nhân sống khỏe mạnh hơn. Nếu được điều trị, hầu hết những người bị suy tuyến thượng thận đều có thể có cuộc sống năng động, bình thường.

Ai có nhiều khả năng bị suy tuyến thượng thận?

Phụ nữ có nhiều khả năng mắc bệnh Addison nhiều hơn nam giới. Người trong độ tuổi từ 30 đến 50 cũng có nhiều khả năng bị suy tuyến thượng thận. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em.

Suy tuyến thượng thận thứ phát xảy ra ở những người mắc một số bệnh lý ảnh hưởng đến tuyến yên. Những người dùng thuốc glucocorticoid, chẳng hạn như prednisone, dexamethasone trong một thời gian dài và sau đó dừng lại có nhiều khả năng bị suy tuyến thượng thận đệ tam cấp.

Xét nghiệm suy tuyến thượng thận

Chẩn đoán bệnh suy tuyến thượng thận là một quá trình gồm 4 bước:

• Đo mức cortisol trong máu.
• Các xét nghiệm khác cần để xác định lại chẩn đoán suy thượng thận.
• Xét nghiệm để phân biệt xem đây là suy thượng thận nguyên phát hay thứ phát.
• Khi đã biết được là suy thượng thận nguyên phát hay thứ phát sẽ có những xét nghiệm khác để đánh giá thêm.

Xét nghiệm đo cortisol và ACTH máu

Mẫu máu thường được lấy vào buổi sáng, khoảng 8 giờ sáng

• Nếu mức độ cortisol rất thấp, người đó gần như bị suy thượng thận.
• Nếu mức độ cortisol máu trên mức bình thường thì người đó gần như không bị suy thượng thận.
• Đôi khi nhiều người có kết quả nằm trong vùng trung gian, chưa rõ ràng thì bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm các xét nghiệm khác.

Đo nồng độ ACTH trong máu có thể giúp phân biệt được suy thượng thận nguyên phát hoặc thứ phát:

• Nếu mức ACTH cao, người đó có thể bị suy tuyến thượng thận nguyên phát.
• Nếu mức ACTH thấp, người đó có thể bị suy tuyến thượng thận thứ phát.

Xét nghiệm tìm nguyên nhân cơ bản

Bác sĩ sẽ dựa vào tuổi, giới tính, bệnh sử và các vấn đề khác để xác định. Các bác sĩ có thể đề nghị chụp cắt lớp vi tính bụng (CT-scan bụng) để đánh giá tuyến thượng thận. Trong một số trường hợp có thể yêu cầu chụp X-quang ngực, cộng hưỡng từ não (MRI não)…

Cách điều trị suy tuyến thượng thận

Căn cứ vào tình trạng và tùy thể bệnh nguyên phát hay thứ phát, bác sĩ sẽ có phát đồ điều trị khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung người bệnh suy tuyến thượng thận đều được điều trị bằng các loại thuốc hormone (glucocorticoid và mineralocorticoid) để thay thế các hormone mà tuyến thượng thận không tạo ra được.

Trong các tình huống đặc thù, bác sĩ sẽ có những chỉ định phối hợp nhằm kiểm soát tốt sức khỏe.

Đa số người bệnh suy tuyến thượng thận phải bù hormone suốt đời, nhưng có một số trường hợp phục hồi có thể ngưng bù hormone.

Thay thế hormone

Người bệnh suy tuyến thượng thận được dùng hormone để thay thế, trong đó chủ yếu là nhóm cortisol. Nếu bị Addison, người bệnh có thể cần dùng thêm aldosterone. Quá trình thay thế hormone thường bắt đầu bằng truyền dịch (tiêm tĩnh mạch) và uống thuốc corticosteroid. Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều lượng của từng loại thuốc để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Trong quá trình điều trị, nếu người bệnh bị stress, thường không dung nạp với corticoid đường uống, do đó phải sử dụng thuốc đường tiêm bắp.

Điều trị khác

Tùy vào trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ có phác đồ khác nhau cho từng người bệnh. Tuy nhiên người bệnh cần chú ý:

• Bệnh nhân nhớ uống thuốc đều đặn, nếu ngưng thuốc sẽ dễ rơi vào suy thượng thận cấp, đe dọa tính mạng.
• Bệnh nhân phải biết chỉnh liều trong các tình huống, ví dụ cơ thể rơi vào stress như khi bị bệnh, tiêu chảy, nhiễm trùng… Đồng thời, tăng liều theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tái khám định kỳ để bác sĩ chỉnh liều và tầm soát các biến chứng liên quan tác dụng phụ của việc sử dụng corticoid lâu dài (có thể gây loãng xương, tiểu đường)…

Thương tật hoặc tình trạng nghiêm trọng khác

Nếu bị chấn thương nặng (bất tỉnh, hôn mê), người bệnh suy tuyến thượng thận cần liều corticosteroid cao hơn. Thông thường, bác sĩ sẽ tiêm corticosteroid vào tĩnh mạch. Khi người bệnh hồi phục, bác sĩ sẽ điều chỉnh liều của bạn trở lại mức bình thường, trước khi chấn thương.

Người bị suy tuyến thượng thận nên ăn gì?

Để hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả, người bị suy tuyến thượng thận cần có chế độ ăn khoa học, hợp lý. Dưới đây là lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng cho người bị suy tuyến thượng thận:

Ăn đồ ăn có lượng đạm cao

Bệnh nhân bị suy thượng thận cơ thể sẽ thiếu hụt glucose. Do đó, thực đơn hàng ngày cần bổ sung protein và các chất béo tốt, bởi đây là nguồn năng lượng có khả năng chuyển hóa thành glucose, giúp cơ thể hoạt động bình thường.

Các thực phẩm có hàm lượng protein cao như cá, thịt, trứng,…

Các thực phẩm giàu vitamin C

Hệ miễn dịch suy giảm, cơ thể luôn mệt mỏi là những đặc điểm thường thấy ở người suy tuyến thượng thận. Do đó, khẩu phần ăn hàng ngày nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C như xoài, táo, cam, đu đủ,… Dưỡng chất này có tác dụng tăng sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch cũng như thúc đẩy sản xuất cortisol cho cơ thể.

Các thực phẩm giàu vitamin nhóm B

Vitamin nhóm B, cụ thể là vitamin B5 và B6 là dưỡng chất tham gia trực tiếp vào hoạt động sản xuất ra hormon tuyến thượng thận. Vitamin nhóm 5 rất giàu trong các loại đậu, bơ, yến mạch,…

Uống đủ nước

Người bị suy tuyến thượng thận cần đảm bảo uống đủ lượng nước cho cơ thể mỗi ngày. Ngoài nước lọc, bệnh nhân có thể uống thêm nước râu ngô, trà, nước ép hoa quả cũng rất tốt cho sức khỏe.

Cách phòng ngừa suy tuyến thượng thận

Một số cách phòng ngừa suy tuyến thượng thận bao gồm:

Không nên tự ý dùng thuốc có chứa corticoid: nhiều người thường tùy ý dùng corticoid trong điều trị bệnh, đặc biệt bệnh xương khớp nên dễ gây suy tuyến thượng thận thứ phát. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc có chứa corticoid điều trị bệnh khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Nếu người bệnh nhân phải dùng corticoid lâu dài nên đi tái khám thường xuyên để bác sĩ có phác đồ điều trị phù hợp trong từng giai đoạn bệnh.

Với người bệnh suy tuyến thượng thận, cơn suy tuyến thượng thận cấp xảy ra rất nguy hiểm nếu không cấp cứu kịp thời. Do đó, người bệnh nên sử dụng thuốc điều trị suốt đời, luôn mang theo thuốc dự trữ để tránh nguy hiểm đến sức khỏe. Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều dùng thuốc phù hợp cho các trường hợp người bệnh suy thượng thận bị stress khi đang điều trị, phẫu thuật hoặc nhiễm trùng nặng…

Suy tuyến thượng thận được phòng tránh hoặc ngăn nguy cơ bệnh bằng cách duy trì lối sống khoa học, có chế độ dinh dưỡng, tập luyện phù hợp để tăng cường sức đề kháng. Bên cạnh đó, người bệnh có bệnh về thận nên điều trị kịp thời dứt điểm để tránh biến chứng gây suy tuyến thượng thận ảnh hưởng đến sức khỏe.

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.

PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC

Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC

Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC

Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC