Không giống một số bệnh lý khác có xu hướng chỉ xảy ra ở những người đã bị bệnh nặng, hậu COVID-19 có thể xảy ra với bất kỳ ai đã bị mắc COVID-19, ngay cả khi bị bệnh nhẹ. Thậm chí trong thời gian mắc bệnh, họ không có triệu chứng thì vẫn có thể bị hậu COVID-19. Ở nhóm bệnh nhân nhẹ, không có triệu chứng, người ta thấy có thể gặp 10-35%. Nhóm bệnh nhân nặng có bệnh nền có thể gặp tới 80% di chứng.

Vậy hậu COVID-19 là gì?

Tháng 10/2021, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố định nghĩa chính thức về hậu COVID-19. Hậu COVID-19 xảy ra ở người có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2, thường là 3 tháng kể từ khi bắt đầu mắc COVID-19 với các triệu chứng và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế.

Về mặt lâm sàng, các triệu chứng sau COVID-19 chia thành 2 giai đoạn. Những triệu chứng kéo dài 4-12 tuần sau khi mắc bệnh gọi là tình trạng COVID-19 kéo dài còn các triệu chứng kể từ khi mắc COVID-19 kéo dài sau 3 tháng thì gọi là hậu COVID-19.

Tình trạng này có thể khiến sức khỏe người bệnh bị suy giảm kéo dài, có tác động nghiêm trọng đến khả năng quay trở lại làm việc hoặc tham gia cuộc sống xã hội. Hậu COVID-19 ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần thể chất và có thể gây ra những hậu quả kinh tế đáng kể cho bản thân, gia đình và cho xã hội.

Các triệu chứng báo hiệu tình trạng hậu COVID-19

Hội chứng hậu COVID-19 có biểu hiện rất đa dạng. Có khoảng 200 triệu chứng xuất hiện sau khi bệnh nhân khỏi COVID-19, làm ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày.

Các triệu chứng thường gặp nhất bao gồm:

• Mệt mỏi hay cảm giác yếu sức (gặp ở 2/3 bệnh nhân)
• Khó thở, nhất là khó thở khi gắng sức
• Ho kéo dài
• Đau ngực hay khó chịu vùng ngực

Các triệu chứng ít gặp hơn: nhức đầu,  chóng mặt, choáng váng, tim đập nhanh, đau khớp, đau cơ, mất mùi vị, rối loạn tiêu hóa, ăn kém, mất ngủ, rụng tóc.

Ngoài ra người bệnh trong giai đoạn hậu COVID-19 cũng có thể gặp các triệu chứng về tâm thần kinh như rối loạn tâm lý, giảm sự tập trung, lo âu, trầm cảm, bồn chồn, rối loạn giấc ngủ, mau quên, không tập trung. Thường xuất hiện tình trạng não sương mù, nhận thức kém, đọc chậm, giảm trí nhớ ngắn hạn, thay đổi tâm trạng.

 Những ai hay gặp hội chứng hậu COVID?

Theo những nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học đến từ Trường Đại học Y tế công cộng Michigan của Mỹ, có hơn 43% trường hợp nhiễm COVID-19 trên thế giới phải đối mặt với hội chứng COVID kéo dài hay còn gọi là di chứng hậu COVID-19.

Sau khi phân tích những dữ liệu của 50 nghiên cứu về COVID-19 được thực hiện trên 1,6 triệu người nhiễm bệnh, các nhà khoa học đưa ra kết luận như sau, châu Á là quốc gia có tỉ lệ mắc di chứng hậu COVID kéo dài cao nhất(chiếm 51% số ca mắc bệnh), tiếp đó là đến các quốc gia châu Âu( chiếm 44% số ca nhiễm bệnh)và cuối cùng là khu vực Bắc Mỹ với tỉ lệ 31% số ca nhiễm bệnh.

Mặc dù bệnh COVID-19 mức độ nặng để lại nhiều di chứng tàn phá cơ thể hơn, tuy nhiên không có sự tương quan chính xác giữa mức độ bệnh COVID-19 và mức độ của hội chứng hậu COVID-19. Do đó nhóm đối tượng được chẩn đoán mắc bệnh COVID-19 nhẹ cũng có thể bị tác động bởi hội chứng hậu COVID-19, hay nói cách khác ai cũng có nguy cơ mắc hội chứng hậu COVID-19.

Hậu COVID-19 có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em. Tuy nhiên, ở trẻ em hậu COVID-19 thường nhẹ và ít hơn người trưởng thành. Biến chứng hậu COVID-19 đáng lo ngại nhất ở trẻ em là hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ (Multisystem Inflammatory Syndrome in Children: MIS-C), tổn thương đến tim, phổi, thận, mạch máu….

Trong khi với bệnh nhân mắc COVID-19 mức độ nặng/nguy kịch, cần can thiệp y tế nhiều trong giai đoạn điều trị chính của bệnh (như nhập vào các khoa hồi sức tích cực, cấp cứu) thì các vấn đề về hậu COVID-19 sẽ nhiều và trầm trọng hơn.

Với người có sẵn bệnh nền như bệnh tim mạch, tiểu đường, đặc biệt là hô hấp, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm phế quản mạn… khi COVID-19 xảy ra trên nền bệnh đó có thể khiến tổn thương vốn có của họ trở nên nặng hơn.

Hội chứng hậu Covid kéo dài bao lâu?

Theo nghiên cứu theo dõi người bệnh sau nhiễm COVID-19, có từ 33%-76% người bệnh gặp triệu chứng hậu COVID kéo dài ít nhất 6 tháng sau khi khỏi bệnh; 20% người phải tái nhập viện, 80% người bệnh cần theo dõi tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe ban đầu trong vòng 2 tháng từ khi xuất viện.

Điều này có nghĩa là dù đã khỏi bệnh trong vòng từ 2 đến 6 tháng nhưng bệnh nhân vẫn gặp phải những triệu chứng bệnh mà không thể giải thích bằng những chẩn đoán thay thế. Thậm chí, nhiều trường hợp bệnh nhân cho biết, hậu COVID-19, họ còn cảm thấy mệt mỏi hơn nhiều so với thời điểm đang nhiễm bệnh.

Có thể nói rằng, các di chứng hậu COVID-19 kéo dài đã khiến sức khỏe bệnh nhân suy giảm rõ rệt, gây ảnh hưởng đến chất lượng sống, tạo ra những áp lực, khó khăn trong công việc. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng phải tốn kém rất nhiều tiền bạc và thời gian điều trị.

Bạn nên làm gì khi bị hội chứng hậu COVID-19?

Khi thấy có những biểu hiện, triệu chứng hậu COVID-19 trên đây, người dân nên tìm đến nhân viên y tế. Các bác sĩ sẽ xác định tình trạng bệnh, hướng dẫn điều trị triệu chứng và những chăm sóc sức khỏe cần thiết. Hiện nay, việc điều trị tình trạng hậu COVID-19 là điều trị không đặc hiệu, bệnh nhân sẽ được điều trị triệu chứng, chăm sóc toàn diện, phục hồi chức năng.

Theo ghi nhận thực tế của các bác sĩ, hầu hết những biến chứng hậu COVID-19 không gây nguy hiểm tử vong, mà chủ yếu ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của người bệnh. Các triệu chứng phổ biến như trầm cảm, mất ngủ, lo âu kéo dài… Để khắc phục tình trạng này, các bác sĩ sẽ tư vấn kết hợp vật lý trị liệu để điều chỉnh cải thiện tình trạng.

Để khắc phục biến chứng hậu COVID-19 mức độ nhẹ như mệt mỏi, hơi khó thở người bệnh nên tập thở, đi bộ nhẹ nhàng, bổ sung dinh dưỡng hợp lý. Nếu thực hiện đúng và đều đặn mỗi ngày thì người mắc hội chứng hậu COVID-19 sẽ nhanh chóng lấy lại sức khỏe.

• Tập thở: những bài tập thở sẽ giúp phục hồi chức năng phổi.
• Đi bộ: Sau khi khỏi bệnh bạn nên đi bộ khoảng 30 phút mỗi ngày, sau đó tăng dần thời gian đi bộ, ngoài ra bạn cũng có thể tập thêm những bài thể dục khác tăng độ phục hồi cho phổi như: Hít đất, bơi lội, chèo thuyền…
• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng: ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để cơ thể phục hồi là một cách đơn giản giúp cơ thể chữa lành hội chứng hậu Covid-19. Chúng ta nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất và protein như: cá béo, thịt nạc, trái cây tươi, các rau có màu xanh đậm, trứng, sữa….
• Khám bệnh hậu Covid-19: Sau khi khỏi bệnh, dù triệu chứng nhẹ trong vòng 3 tháng đầu khỏi bệnh, người nhiễm nên đến cơ sở y tế để thăm khám, theo dõi sức khỏe. Việc khám sớm có thể phát, điều trị sớm các di chứng khiến người bệnh trở nặng.

Bạn có thể điều trị covid 19 bằng những phương pháp nào

Phát hiện sớm dấu hiệu hậu COVID-19 sớm và tiến hành điều trị sẽ giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và lấy lại cân bằng cho cơ thể. Đồng thời giải quyết sớm các tổn thương cũng ngăn ngừa không cho chúng lan rộng và phá hủy nhiều cơ quan khác.

• Bệnh nhân COVID xuất hiện khó thở: khi  có dấu hiệu khó thở cần thực hiện các bài tập thở để điều hòa nhịp thở. Bài tập này bạn nên thực hiện đều đặn vì nó không giới hạn thời gian hay hoàn cảnh. Nếu cần thiết có thể dùng máy thổi Spirometry để hỗ trợ. Tốt nhất là bạn nên học để điều hòa nhịp thở giúp phổi có hoạt động tốt hơn.
• Ho khan kéo dài sau khi khỏi bệnh: COCID 19 tấn công vào phổi nên bệnh nhân sau khi khỏi có thể kèm ho kéo dài hay ho có đờm. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc ho như benzonatate, thuốc xịt proair, thuốc chống đờm mucinex, hay các thuốc khác để làm tăng đường thở.  Bác sĩ sẽ lựa chọn thuốc phù hợp tuy nhiên người bệnh cần tập thở để kết hợp giảm ho mãn tính.
• Nhịp tim bị nhanh hơn: loạn nhịp hoặc mất nhịp tim có thể xuất hiện sau khi khỏi bệnh.bác sĩ chuyên khoa sẽ thăm khám, kiểm tra siêu âm tim, xem kết quả điện tâm đồ. Sau đó có thể có thể kê đơn thuốc giảm nhịp tim. Bệnh nhân cần kết hợp các bài tập thể dục nhẹ nhàng, từ từ để cải thiện nhịp tim.
• Suy giảm sức khỏe kèm mệt mỏi: luyện tập thể thao là cách tăng cường sức bền cho cơ bắp và hệ miễn dịch. Tuy nhiên do có biểu hiện mệt mỏi nên bạn hãy chọn từ bài tập nhẹ và tăng dần cho cơ thể có thời gian làm quen. Nếu không thể cải thiện hãy thử kiểm tra tim phổi để xác định rõ nguyên nhân.
• Đau nhức xương khớp: Các loại thuốc dùng trong điều trị có thể vô tình ảnh hưởng đến sức khỏe. Đồng thời người bệnh ít vận động hoặc tình trạng nặng không có điều kiện vận động sẽ khiến xương khớp yếu đi. Dùng thuốc không kê đơn như ibuprofen (nếu không bị đau dạ dày, bệnh lý ở thận) hoặc acetaminophen để giảm đau. Sau đó tập vật lý trị liệu để điều trị phục hồi cho khớp bị đau. Với bệnh nhân lớn tuổi, các bài tập phục hồi đau khớp do COVID-19 có thể lâu hơn, do đó cần kiên trì luyện tập.
• Không thể phục hồi vị giác hay khứu giác: Hầu hết bệnh nhân sẽ có vị giác và ngửi được sau khi khỏi bệnh. Nếu bạn không cảm nhận được mùi vị bác sĩ sẽ dùng các bài tập nhớ mùi hay nhớ vị để cải thiện dần triệu chứng này
• Suy giảm trí nhớ: với các hội chứng suy giảm trí nhớ, người bệnh nên đọc sách và chơi các trò chơi luyện trí nhớ. Đồng thời thực hiện kế hoạch sinh hợp lý sẽ cải thiện vấn đề này.
• Rụng tóc: sau nhiễmCOVID, người bệnh thường bị tâm lý ám ảnh. Họ lo âu nên khiến tóc bị rụng nhiều. Tình trạng sẽ giảm dần khi sức khỏe ổn định. Nếu không giảm thì bạn cần kiểm tra sớm
• Nổi mẩn da sau khỏi bệnh: các bệnh lý về da như viêm da, dị ứng hay nổi mề đay có thể xuất hiện khi khỏi bệnh.bác sĩ sẽ kê đơn thuốc thoa ngoài da và bệnh sẽ khỏi

Tâm lý của người bệnh sau khi khỏi có thể dẫn đến tình trạng sức khỏe xấu đi. Những lo sợ mặc cảm sẽ vô tình khiến người bệnh gặp phải các vấn đề trong cuộc sống. Sau khi khỏi bệnh cũng nên chú ý chăm sóc sức khỏe đặc biệt là nâng cao khẩu phần dinh dưỡng để cơ thể mau chóng phục hồi.

Kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong điều trị hậu COVID-19

Việc kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền trong điều trị hậu COVID-19 rất quan trọng. Các triệu chứng hậu COVID-19 ghi nhận phổ biến như ho, rối loạn tiêu hóa, khó ngủ, trí nhớ suy giảm… khi sử dụng các phương pháp của y học cổ truyền cho thấy hiệu quả rất cao.

Bản chất những trạng thái này là sự suy giảm các chức năng của cơ thể sau khi mắc COVID-19 và y học cổ truyền có khả năng phục hồi nhanh các chức năng của cơ thể, giúp người bệnh sớm khỏe trở lại.

Ví dụ người bệnh có triệu chứng đau lưng thì có thể xoa bóp, châm cứu, hay bệnh nhân có triệu chứng mệt mỏi, mất ngủ, bồn chồn, lo âu có thể dùng thuốc, thuốc ngâm, thuốc sâm… hoặc sử dụng những chế phẩm y học cổ truyền sức khỏe đều cải thiện rõ rệt.

Làm thế nào để phòng tránh hậu COVID-19

Cách tốt nhất để ngăn ngừa các di chứng hậu COVID-19 là phòng ngừa tránh mắc bệnh COVID-19.

• Tăng cường vệ sinh, khẩu trang, sát khuẩn: SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 lây qua tiếp xúc giọt bắn, vì thế chúng ta cần tuân thủ vệ sinh, đeo khẩu trang, sát khuẩn, giữ khoảng cách nhằm hạn chế lây bệnh.
• Tiêm phòng: Đối với những người không có chống chỉ định tiêm phòng COVID-19, hãy tiêm vắc xin Covid-19 ngay khi có thể là cách tốt nhất để phòng tránh COVID-19 và cũng có thể giúp những người xung quanh nguy cơ mắc bệnh này.
• Nếu chẳng may bạn bị mắc COVID-19 bạn hay tuân thủ điều trị theo hướng dẫn điều trị của nhân viên y tê, đặc biệt không tự ý mua và dùng thuốc trôi nổi trên thị trường.

Phòng khám Đông y OMC – mộtsản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao. Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.

PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC

Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC

Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC

Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC