Về chóng mặt
Chóng mặt là cảm giác mất phương hướng do mất thăng bằng hoặc đầu óc lâng lâng. Bạn có thể cảm thấy như mình sắp ngất đi hoặc môi trường xung quanh đang chuyển động hoặc quay xung quanh bạn.
Cả hai cảm giác này đôi khi xảy ra cùng với buồn nôn hoặc nôn. Chóng mặt không phải là một tình trạng bệnh lý riêng. Đó là một triệu chứng của nhiều nguyên nhân cơ bản.
Một số nguyên nhân có thể gây chóng mặt bao gồm:
- chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV)
- hạ đường huyết
- huyết áp thấp
- dùng một số loại thuốc
- vấn đề về tai trong
- vấn đề lưu thông máu
- một số điều kiện, chẳng hạn như thiếu máu, đau nửa đầu hoặc lo lắng
- say tàu xe
- chấn thương đầu
- một số bệnh như cảm lạnh thông thường
Phân loại chóng mặt
– Chóng mặt kiểu xoay vòng: Đây là một dạng chóng mặt phổ biến. Người bệnh sẽ có thể cảm nhận không gian, đồ vật đang quay vòng quanh họ hoặc chính bản thân họ đang quay tròn quanh không gian. Triệu chứng này có thể diễn ra từ từ hoặc cũng có khi xuất hiện đột ngột, gây lo lắng và ảnh hưởng đến chất lượng sống của người bệnh.
– Chóng mặt kiểu choáng váng: Triệu chứng này được đánh giá là nguy hiểm hơn vì dễ khiến người bệnh bị ngất và thường là do một số bệnh lý nghiêm trọng gây ra.
– Chóng mặt kiểu mất thăng bằng: Với những trường hợp này, bệnh nhân còn gặp khó khăn ngay cả khi đứng tại chỗ vì bị suy giảm khả năng giữ thăng bằng.
Một bệnh nhân có thể gặp cả 3 kiểu chóng mặt nói trên và trong những đợt khởi phát triệu chứng bệnh không giống nhau.
Những dấu hiệu và triệu chứng đi kèm chóng mặt là gì?
Tình trạng này thường đi kèm với các biểu hiện sau:
- Đầu óc quay cuồng hoặc cảm thấy mệt mỏi
- Đứng không vững hay cảm giác mất thăng bằng
- Cảm giác bồng bềnh
- Đau đầu chóng mặt
- Chóng mặt buồn nôn
- Đổ mồ hôi nhiều
- Ù tai
Tình trạng chóng mặt thường không kéo dài lâu mà sẽ biến mất trong vài phút. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hiện tượng này có thể kéo dài vài giờ hoặc thậm chí là cả ngày. Ngoài ra, bạn cũng có thể bắt gặp một số biểu hiện bất thường khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đi khám nếu tự nhiên bị chóng mặt hoa mắt kéo dài kèm theo một trong những dấu hiệu sau đây:
- Đau đầu đột ngột hoặc đau đầu rất nặng
- Nôn liên tục
- Ngất xỉu
- Đau ngực hoặc nhịp tim bất thường
- Tê hoặc yếu tay chân
- Khó thở
- Sốt cao
- Cứng cổ
- Bị thương ở đầu
- Động kinh
Biện pháp khắc phục chứng chóng mặt
Một số loại thực phẩm và chất dinh dưỡng có thể giúp giảm các triệu chứng chóng mặt.
Nước uống
Mất nước là nguyên nhân phổ biến gây chóng mặt. Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, khát nước và đi tiểu ít hơn khi chóng mặt, hãy thử uống nước và giữ đủ nước.
Gừng

Gừng có thể giúp giảm các triệu chứng say tàu xe và chóng mặt. Nó cũng có thể giúp điều trị buồn nôn ở phụ nữ mang thai.
Bạn có thể dùng gừng dưới nhiều hình thức. Thêm gừng tươi hoặc xay vào chế độ ăn uống của bạn, uống trà gừng hoặc bổ sung gừng.
Tuy nhiên, bạn phải luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào, ngay cả khi đó là thực phẩm tự nhiên. Các chất bổ sung có thể can thiệp vào các tình trạng y tế khác mà bạn mắc phải hoặc các loại thuốc bạn dùng.
Vitamin C
Theo Hiệp hội Meniere, tiêu thụ vitamin C có thể làm giảm chóng mặt nếu bạn mắc bệnh Meniere. Thực phẩm giàu vitamin C bao gồm:
- những quả cam
- bưởi
- dâu tây
- ớt chuông

Vitamin E
Vitamin E có thể giúp duy trì tính đàn hồi của các mạch máu của bạn. Điều này có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề lưu thông. Vitamin E có thể được tìm thấy trong:
- mầm lúa mì
- quả hạch
- Trái kiwi
- rau bina
Vitamin D
Vitamin D đã được chứng minh là giúp bạn cải thiện sau các cuộc tấn công chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV).
Sắt
Nếu bác sĩ cho rằng bạn bị thiếu máu, họ có thể khuyến khích bạn bổ sung thêm chất sắt. Sắt có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm như:
- thịt đỏ
- gia cầm
- đậu
- lá cây xanh đậm
Thuốc điều trị chóng mặt
Thuốc điều trị chóng mặt thường tập trung vào điều trị tình trạng cơ bản.
Ví dụ, thuốc phòng ngừa chứng đau nửa đầu thường được kê đơn nếu bạn bị chóng mặt hoặc chóng mặt với chứng đau nửa đầu. Thuốc chống lo âu cũng có thể được kê toa để giảm mức độ nghiêm trọng của các cơn lo âu gây chóng mặt.
Các loại thuốc khác có thể được sử dụng cho chóng mặt bao gồm:
- Thuốc nước hoặc thuốc lợi tiểu có thể được sử dụng để điều trị các tình trạng như bệnh Meniere gây tích tụ chất lỏng ở tai trong
- Thuốc kháng histamine và thuốc kháng cholinergic là hai trong số các loại thuốc theo toa duy nhất tập trung hoàn toàn vào việc điều trị chóng mặt thay vì tình trạng cơ bản
- Thuốc kháng histamine không kê đơn là một lựa chọn khác, mặc dù các biến thể không gây buồn ngủ ít hiệu quả hơn trong việc điều trị chóng mặt.
Các bài tập và thực hành lối sống
Khi bạn bắt đầu cảm thấy chóng mặt, nằm xuống càng sớm càng tốt thường có thể giúp ích. Nếu bạn bị chóng mặt nghiêm trọng, hãy nhắm mắt lại khi nằm. Nếu bạn quá nóng, hãy lấy đồ uống mát và di chuyển đến khu vực có bóng râm, có điều hòa nhiệt độ.
Bài tập Brandt-Daroff
Bài tập Brandt-Daroff có thể làm giảm các triệu chứng chóng mặt.
- Bạn ngồi trên mép giường với hai chân đặt cùng một bên và đầu của bạn xoay 45 độ sang bên phải;
- Nằm xuống ở phía bên phải của mình một cách nhanh chóng, giữ đầu ở cùng một góc;
- Bạn trở lại vị trí này trong 30 giây;
- Bạn trở lại vị trí ngồi và giữ trong 30 giây;
- Lặp lại các động tác ở bên trái và giữ trong 30 giây. Lặp lại bài tập này năm lần ở cả hai bên.
Bạn thực hiện bài tập này hai đến ba lần một ngày trong khi các triệu chứng chóng mặt vẫn đang xuất hiện.
Xoay cổ
Xoay cổ là một động tác dễ thực hiện khi bạn muốn điều trị chóng mặt.
- Bạn ngồi trên mép giường hoặc trên ghế không có tay vịn, giữ cho mắt mở trong khi nhìn về phía trước.
- Xoay cổ từ từ về phía bên phải để bạn nhìn qua vai và sau đó từ từ xoay cổ sang trái để nhìn qua vai trái rồi trở về vị trí ban đầu;
- Thực hiện bài tập này 20 lần với động tác nhẹ nhàng, chậm rãi;
- Bạn lặp lại thêm 20 lần nữa với động tác nhanh, nhẹ nhàng;
- Nhắm mắt lại để thư giãn khi các triệu chứng chóng mặt đã thuyên giảm.
Châm cứu
Châm cứu có thể giúp điều trị chứng chóng mặt. Châm cứu là phương pháp đưa những chiếc kim nhỏ, mỏng vào những huyệt cụ thể. Các huyệt thường được dùng: Nội quan, Phong trì, Suất cốc, Bách hội, Phong long, Thái xung…
Các hình thức khác của châm cứu như Cấy chỉ, Nhĩ châm, Nhĩ hoàn, Thủy châm…cũng cải thiện đáng kể tình trạng chóng mặt.
Vật lý trị liệu
Một loại vật lý trị liệu đặc biệt được gọi là phục hồi chức năng tiền đình có thể hữu ích. Vật lý trị liệu cũng có thể cải thiện sự cân bằng.
Ngăn ngừa chóng mặt
Sống một lối sống lành mạnh có thể giúp điều trị và ngăn ngừa chóng mặt.
Cố gắng giảm mức độ căng thẳng trong cuộc sống của bạn. Uống nhiều nước. Ngủ đủ.
Bạn cũng nên tránh muối, rượu, caffein và thuốc lá. Theo Mayo Clinic, việc tiêu thụ thường xuyên các chất này có thể làm tăng các triệu chứng của bạn.
Nguyên nhân nào gây ra chóng mặt
- Chóng mặt ngoại biên
+ Do bệnh viêm tai trong: Ống tai là vị trí có nhiều thành phần của hệ tiền đình ngoại vi và giữ chức năng giúp cơ thể giữ thăng bằng. Khi bị một số tác nhân như virus, vi khuẩn dẫn tấn công và gây viêm tai trong, bệnh nhân có thể bị chóng mặt, ù tai, sốt và suy giảm thính lực.
+ Viêm dây thần kinh sọ não số VIII hay dây tiền đình ốc tai cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh phổ biến vì đây là dây thần kinh có vai trò quan trọng trong việc giữ thăng bằng cho cơ thể.
+ Chóng mặt kịch phát lành tính theo tư thế: Nguyên nhân gây chóng mặt ở những trường hợp này là do thay đổi tư thể đột ngột, kèm theo đó là triệu chứng buồn nôn. Cơn chóng mặt này được đánh giá là lành tình và kéo dài khoảng vài giây đến vài phút.
– Bệnh Meniere: Là nguyên nhân hiếm gặp và có thể gây ra triệu chứng khá nặng nề, thậm chí có thể gây suy giảm thính lực trong thời gian dài.
- Chóng mặt trung ương
Đây là các trường hợp chóng mặt do các bất thường về não gây ra. Cụ thể là những bệnh lý dưới đây:
– Đau đầu Migraine: Có thể gặp ở cả hai giới. Ngoài chóng mặt, bệnh nhân còn xuất hiện một số biểu hiện khác như đau dạng mạch đập hay đau nửa đầu dữ dội.
– U não hay u tiểu não: Đây là căn bệnh có thể gây ra tình trạng rối loạn chức năng của não khiến bệnh nhân gặp khó khăn, bất thường khi di chuyển.
– U thần kinh thính giác từ tai nối đến não.
– Tai biến mạch máu não: Nguyên nhân này được đánh giá là nguy hiểm nhất và thường xảy ra ở người cao tuổi hoặc người cao huyết áp, trường hợp mắc bệnh rung nhĩ, người thường xuyên hút thuốc lá,…
Dưới đây là một số lưu ý trong sinh hoạt đối với bệnh nhân bị chóng mặt:
+ Không nên thay đổi tư thế đột ngột, cần thực hiện từ từ để có thể có thời gian thích nghi.
+ Nếu có biểu hiện chóng mặt, bệnh nhân cần tránh công việc vận hành máy móc để đảm bảo an toàn.
+ Không nên dùng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác.
+ Nên có chế độ ăn cân bằng dưỡng chất: Nên ăn nhiều rau xanh và bổ sung khoảng 2 lít nước mỗi ngày. Loại bỏ thói quen ăn ngọt hoặc ăn quá mặn.
+ Tránh áp lực trong công việc và cuộc sống, hãy giữ tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái.
Khi có biểu hiện choáng váng và chóng mặt, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám, chẩn đoán bệnh. Việc phát hiện sớm có thể nâng cao hiệu quả điều trị và phòng tránh rủi ro về sức khỏe.
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn phòng ngừa chóng mặt?
Bạn sẽ có thể kiểm soát chóng mặt nếu áp dụng các biện pháp sau:
- Bạn có thể sẽ bị mất khả năng thăng bằng, vì vậy hãy cẩn thận khi đi lại
- Tránh thay đổi tư thế quá đột ngột. Nếu triệu chứng quá nặng, bạn có thể chống gậy để hỗ trợ
- Tránh đặt những đồ vật dễ gây vấp ngã trong nhà
- Khi cảm thấy chóng mặt, bạn hãy ngồi xuống hoặc nằm xuống ngay lập tức
- Tránh lái xe hoặc vận hành máy móc nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng này
- Tránh uống cà phê, rượu, tránh ăn nhiều muối và tránh hút thuốc lá
- Uống đủ nước, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tránh để bị stress
- Tìm hiểu về các tác dụng phụ của loại thuốc bạn đang uống
- Nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát và uống đủ nước, nếu có thể, bạn nên uống loại nước cung cấp chất điện giải.
Chóng mặt với nguyên nhân cụ thể thường được điều trị khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu như nguyên nhân gây ra chóng mặt là do rối loạn tiền đình (chóng mặt kịch phát lành tính) thì bệnh có thể tái phát. Một số biện pháp hỗ trợ điều trị triệu chứng do nguyên nhân này phải kể đến như bài tập thích nghi tiền đình và thuốc hỗ trợ phục hồi tiền đình.
Khi cơn chóng mặt xảy ra, bạn nên nằm nghỉ ở tư thế thoải mái nhất, tránh đi lại vì có thể dẫn đến té ngã. Khi bệnh tái phát, cơn chóng mặt thường sẽ tự hết sau vài ngày. Thuốc có thể làm bệnh cải thiện nhanh hơn. Các phương pháp như sống lành mạnh, tập thể thao và hạn chế căng thẳng sẽ giúp giảm tần suất tái phát bệnh.
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.
Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC