Đau thần kinh liên sườn là tình trạng đau thần kinh ở các dây thần kinh liên sườn, dây thần kinh phát sinh từ tủy sống, ngay dưới xương sườn.

Đau thần kinh liên sườn được đặc trưng bởi cơn đau phân bố theo đường đi của dây thần kinh liên sườn bị ảnh hưởng (dọc theo xương sườn, ngực hoặc bụng)

Biểu hiện thường gặp như đau nhói, đau lan tỏa, bỏng rát hoặc như dao đâm và có thể kết hợp với dị cảm như như tê và ngứa ran.

Cơn đau có thể không liên tục hoặc liên tục và thường biểu hiện như một cơn đau giống như dải quấn dọc theo ngực và lưng hoặc bụng. Đau có thể kéo dài trong một thời gian và có thể tiếp tục kéo dài sau khi nguyên nhân gây bệnh thuyên giảm.

Các triệu chứng thường có tính chất thiên về cảm giác, với những trường hợp nghiêm trọng, chức năng vận động cũng bị ảnh hưởng.

Các triệu chứng đau thần kinh liên sườn

Triệu chứng chính mà người bị đau thần kinh liên sườn gặp phải là đau ở vùng khung xương sườn, các biểu hiện đau thường xuất hiện ở ngực hoặc bụng trên; phân bố dọc theo vùng da bị ảnh hưởng hoặc theo đường, theo dải.

Những người trải qua cơn đau thần kinh liên sườn này có thể mô tả cơn đau như dao đâm, nóng rát, đau buốt, đau như mối gặm, kiến đốt và /hoặc giống như cơn co thắt đột ngột.

Cơn đau có thể bao phủ toàn bộ vùng ngực hoặc lan tỏa từ phía sau lưng về phía ngực. Đôi khi, một người có thể cảm thấy đau dọc theo chiều dài của xương sườn. Các cơn đau có xu hướng không liên tục và có thể dữ dội khi vào cơn.

Cơn đau có thể trở nên tồi tệ hơn ngay cả khi thực hiện các hoạt động thể chất nhẹ nhàng hoặc cử động bất ngờ, chẳng hạn như hít thở sâu, nhảy, vươn vai, nâng, xoay người mạnh và vặn thân mình, thậm chí là hít thở. Nó cũng có thể tăng lên khi bạn cười, ho hoặc hắt hơi.

Các triệu chứng phụ khác của đau thần kinh liên sườn có thể bao gồm:

• Một cảm giác áp lực siết chặt bao quanh ngực từ trước ra sau
• Ngứa
• Tê rần
• Khả năng vận động của vai và lưng bị hạn chế
• Đau ở cánh tay, vai hoặc lưng
• Sốt

Đau thần kinh liên sườn do virus zona (đau sau Zona) gây ra cũng có thể khiến da bạn ngứa và cực kỳ nhạy cảm, ngay cả với việc mặc quần áo.

Các triệu chứng của các trường hợp nghiêm trọng hơn của đau thần kinh liên sườn bao gồm:

• Co giật cơ không tự chủ
• Cảm giác tê liệt, suy nhược, ăn mất ngon
• Đau như điện giật

Viêm dây thần kinh liên sườn ở mức độ dưới đốt sống ngực 7 có thể biểu hiện thành đau thành bụng mãn tính (rất khó để xác định chẩn đoán, điều có thể gây ra các can thiệp phẫu thuật vùng bụng không cần thiết)

Loại trừ các trường hợp khẩn cấp y tế

Đôi khi, đau lồng ngực và vùng ngực có thể  là dấu hiệu báo động cho thấy tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, cần được can thiệp y khoa khẩn cấp. Ví dụ, đau ngực có thể là dấu hiệu của một cơn đau tim.

Vì vậy cần phân biệt và loại trừ khó thở do tim, phổi gây ra hay do cơn đau dữ dội dây thần kinh liên sườn gây suy nhược cơ gây ra khiến bạn khó thở.

Các triệu chứng khác có thể hướng đến trường hợp cần can thiệp y khoa khẩn cấp gồm:

– Đau ngực hoặc xương sườn lan ra cánh tay trái, hàm, vai hoặc lưng

– Cảm giác tăng áp lực ngực hoặc bóp chặt trong lồng ngực

– Tim đập nhanh hoặc cảm giác hồi hộp trong lồng ngực

– Các vấn đề về hô hấp, chẳng hạn như khó thở hoặc không thể hít thở sâu. Ho ra chất nhầy màu vàng xanh, hoặc đàm bọt hồng

– Đau bụng nghiêm trọng, không tư thế giảm đau

– Đau ngực dữ dội khi hít thở hoặc ho

– Lú lẫn đột ngột hoặc chóng mặt, hoặc thay đổi ý thức, chẳng hạn như bất tỉnh hoặc không phản ứng lại với lay gọi của người xung quanh.

Cơ chế bệnh sinh của đau dây thần kinh liên sườn

Một loạt các cơ chế khác nhau có thể gây tổn thương dây thần kinh liên sườn một cách trực tiếp hoặc gián tiếp dẫn đến viêm.

Hai nguyên nhân phổ biến và hay được ghi nhận nhất của viêm dây thần kinh liên sườn gây đau dây thần kinh là:

• Hội chứng đau sau phẫu thuật cắt ngực [PTPS]: Mô thành ngực có sẹo và tổn thương dây thần kinh do phẫu thuật cắt ngực (cả ở giai đoạn cấp tính và giai đoạn mãn tính
• Đau dây thần kinh sau Herpetic [PHN]: Do nhiễm virus Herpes zoster (HZ ) (cả trong giai đoạn tái hoạt cấp tính và mãn tính) ở vùng dây thần kinh liên sườn chi phối.

PTPS được Hiệp hội Quốc tế nghiên cứu về Đau (IASP) định nghĩa là “cơn đau tái phát hoặc dai dẳng” dọc theo vết mổ cắt ngực ít nhất hai tháng sau thủ thuật phẫu thuật.

Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân khác ít phổ biến hơn, bao gồm do chấn thương, dị vật (sau khi đặt ống ngực hoặc thủ thuật phẫu thuật), mang thai, viêm phản ứng, nhiễm trùng tại chỗ hoặc ung thư…

Một nghiên cứu đã điều tra một nhóm nhỏ bệnh nhân mắc bệnh đau thần kinh liên sườn và phát hiện ra rằng 43% có liên quan đến can thiệp phẫu thuật, 28% là sau đau sau Herpetic, trong khi số còn lại là vô căn hoặc có nguồn gốc ung thư.

Nguyên nhân đau thần kinh liên sườn

– Đau thần kinh liên sườn là do tình trạng viêm và kích thích hoặc chèn ép các dây thần kinh liên sườn.

– Nguyên nhân của đau thần kinh liên sườn bao gồm:

– Chấn thương ngực, chẳng hạn như gãy xương sườn hoặc vùng ngực bầm tím

– Nhiễm virus, chẳng hạn như bệnh zona ở dây thần kinh liên sườn

– Viêm dây thần kinh (viêm dây thần kinh hoặc một nhóm dây thần kinh)

– Một biến chứng phẫu thuật của một thủ thuật liên quan đến việc mở lồng ngực để tiếp cận cổ họng, phổi, tim hoặc cơ hoành.

– Một khối u ở ngực hoặc bụng đè lên các dây thần kinh liên sườn — những khối u này có thể là lành tính (không phải ung thư) hoặc ung thư

– Cơ bị co kéo hoặc căng ở thành ngực, vai hoặc lưng

– Đôi khi, đau thần kinh liên sườn không có nguyên nhân rõ ràng. Trong trường hợp này, nó được gọi là đau thần kinh liên sườn vô căn.

Việc kéo căng các dây thần kinh có thể dẫn đến chứng suy nhược thần kinh liên sườn, có thể xảy ra trong thai kỳ. Cổ trướng, béo phì, ho kéo dài và thường xuyên, phẫu thuật rút xương cũng có thể góp phần gây ra chấn thương do căng cứng cơ kéo dài.

Các yếu tố nguy cơ gây đau thần kinh liên sườn

Có một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh đau dây thần kinh liên sườn.

Các yếu tố bao gồm:

– Nhiễm virus Varicella-zoster, virus được biết đến là nguyên nhân gây ra bệnh thủy đậu và bệnh zona

– Tham gia các môn thể thao nguy hiểm hoặc tốc độ cao, chẳng hạn như trượt tuyết, trượt ván trên tuyết, bóng đá và đấu vật

– Lái xe không an toàn và tai nạn ô tô, có thể dẫn đến chấn thương dây thần kinh liên sườn hoặc xương sườn

– Có tình trạng gây viêm toàn thân, chẳng hạn như viêm khớp

Chẩn đoán đau thần kinh liên sườn

Phần lớn những người bị đau thần kinh liên sườn thường đến khoa cấp cứu của bệnh viện  đầu tiên vì họ nghĩ rằng họ có thể đang bị đau tim hoặc các vấn đề về tim mạch, phổi khác.

Thăm khám là một phần quan trọng trong chẩn đoán đau thần kinh liên sườn. Điều này bao gồm việc kiểm tra khu vực đau theo đường đi các dây thần kinh liên sườn.

Cơn đau có thể được tạo ra từ lực đè ấn đơn giản khi khám, giúp đánh giá mức độ đau.

Dấu hiệu Schepelmann: Người bệnh sẽ cảm thấy đau tăng lên khi uốn cong ngực-lưng về phía bên bị đau (do chèn ép các cấu trúc liên sườn). Còn khi cơn đau tăng lên khi nghiêng người ra xa (đối diện phía bên đau) có thể cho thấy đau do kích thích màng phổi (căng phồng màng phổi).

Để loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn khác gây đau thành ngực, đau xương sườn hoặc đau lưng, cần thực hiện bổ sung xét nghiệm để hỗ trợ chẩn đoán.

Các xét nghiệm để giúp đánh giá nguyên nhân gây đau liên quan đến dây thần kinh liên sườn bao gồm

– Chụp X-quang ngực: Có thể tìm các nguồn gây đau ngực, xương sườn và cột sống lưng. Từ đó tìm ra các vấn đề về đường thở, xương, tim hoặc phổi.

– Điện cơ: Đánh giá các cơ và tế bào thần kinh điều khiển chúng. Đồng thời kiểm tra tốc độ dẫn truyền thần kinh nhằm đánh giá tổn thương và rối loạn chức năng thần kinh

– Siêu âm cơ

Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch, chẳng hạn như đái tháo đường, huyết áp cao, tiền sử hút thuốc hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh tim, bác sĩ sẽ kiểm tra thêm chức năng tim của bạn.

– Điện tâm đồ: Điện tâm đồ là một xét nghiệm đơn giản, không gây đau đớn để đo hoạt động điện của tim.

– Siêu âm tim: Thử nghiệm này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh trực tiếp của tim để cho phép nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn tìm ra cách tim của bạn và các van của nó đang hoạt động.

– Điện tâm đồ gắng sức: Đôi khi được gọi là bài kiểm tra trên máy chạy bộ, giúp tìm ra mức độ tim có thể xử lý khi gắng sức. Kiểm tra mức độ căng thẳng có thể cho biết liệu lượng máu cung cấp cho các động mạch hỗ trợ tim có bị giảm hay không.

– Xét nghiệm máu: Đo chỉ số của một số men tim. Nếu men tim tăng, điều này có thể cho thấy tim có vấn đề.

Điều trị đau thần kinh liên sườn

Điều trị đau thần kinh liên sườn có thể tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản, nhưng về cơ bản các bước điều trị tương đối thống nhất dù là nguyên nhân nào.

Phương pháp điều trị đau thần kinh liên sườn bao gồm:

– Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Thuốc giảm đau NSAID, chẳng hạn như Ibuprofen và Naproxen có thể giúp giảm viêm và đau.

– Thuốc chống trầm cảm: Các loại thuốc này đã được phát hiện là hữu ích để giảm và điều trị đau dây thần kinh. Amitriptyline, duloxetine, imipramine, nortriptyline, venlafaxine…

– Thuốc giảm đau thần kinh: Các loại thuốc, chẳng hạn như neurontin (Gabapentin), pregabalin (Lyrica) có thể được sử dụng để ngăn chặn hoạt động của các dây thần kinh gây đau.

Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê toa opioid-acetaminophen để giảm đau. Đây là loại thuốc mạnh với nhiều tác dụng phụ (có thể gây nghiện), vì vậy chúng thường là lựa chọn cuối cùng.

– “Block” dây thần kinh liên sườn: Tiêm thuốc gây tê cục bộ hoặc corticosteroid quanh dây thần kinh liên sườn bị ảnh hưởng

– Cắt bỏ dây thần kinh bằng tần số vô tuyến: Phương pháp điều trị này thường được áp dụng cho những người thường xuyên bị đau dây thần kinh liên sườn. Nó liên quan đến việc phá hủy một phần cụ thể của dây thần kinh gây đau và các triệu chứng khác của đau thần kinh liên sườn.

Một số phương pháp điều trị tại chỗ không kê đơn có thể giúp giảm đau tạm thời. Bao gồm các:

• Kem hoặc miếng dán da capsaicin: Có thể giúp giảm đau tại chỗ tức thời
• Gel hoặc miếng dán da lidocain
• Châm cứu, liệu pháp xoa bóp và yoga, để giúp kiểm soát các triệu chứng của bạn.

Bài tập, phương pháp giảm căng thẳng trong cơn đau thần kinh liên sườn

– Đứng thẳng lưng, cổ thẳng và hít thở sâu nhất có thể. Lặp lại năm lần.

– Nâng cánh tay qua đầu và nắm lấy bàn tay của bạn. Cúi người sang một bên, giữ và đếm số đến 10. Thư giãn và lặp lại động tác uốn cong sang hướng ngược lại.

– Đứng thẳng với cánh tay ở hai bên và khuỷu tay cong 90 độ. Đưa tay về phía sau, cố gắng đưa hai bả vai vào nhau. Giữ và đếm số đến 10 và lặp lại.

Phòng ngừa đau thần kinh liên sườn

Một số thói quen lối sống lành mạnh có thể ngăn ngừa đau thần kinh liên sườn và giảm nguy cơ xảy ra tình trạng này.

– Điều khiển phương tiện cơ giới an toàn và thắt dây an toàn

– Tiêm phòng bệnh thủy đậu, Zona

– Mang thiết bị thể thao bảo vệ, bao gồm mũ bảo hiểm và đệm khi chơi thể thao mạo hiểm.

– Khi có các triệu chứng của bệnh viêm, nhiễm trùng ở vùng ngực cần thăm khám và điều trị với bác sĩ ngay.

Cơn đau không được điều trị – bất kể vị trí hoặc nguồn gốc – có thể dẫn đến các biến chứng, bao gồm các vấn đề về giấc ngủ, chán ăn hoặc rối loạn tâm trạng, chẳng hạn như lo lắng và trầm cảm.

Ngoài ra, đau thần kinh liên sườn có thể là triểu chứng khởi phát báo lại về  tình trạng sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng khác như khối u hay ung thư, viêm dính màng phổi, gãy xương sườn, thuyên tắc phổi,…

Vì lý do này, điều quan trọng đối với bất kỳ ai bị đau thần kinh liên sườn kéo dài hoặc cấp tính là phải đi khám bác sĩ ngay.

Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế

Kính chào Quý Khách hàng,

Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…

Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.

Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.

Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.

Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.

PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC

Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC

Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC

Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC