Đau cơ xơ hóa (Fibromyalgia) là hội chứng bệnh được xác định bởi sự hiện diện của các cơn đau lan rộng hoặc xảy ra ở nhiều chỗ mãn tính (đau cơ, đau nhức cơ xương,…).
Các triệu chứng đi kèm khác bao gồm mệt mỏi, thức dậy không tỉnh táo, các triệu chứng về hành vi nhận thức, đau bụng dưới hoặc chuột rút, trầm cảm, mất ngủ và tăng nhạy cảm nói chung.
Đau cơ xơ hóa được xếp vào nhóm rối loạn xử lý cơn đau do sự bất thường trong cách xử lý tín hiệu đau trong hệ thần kinh trung ương.
Đau cơ xơ hóa ước tính ảnh hưởng đến 2-4% dân số. Phụ nữ bị ảnh hưởng thường xuyên gấp đôi so với nam giới. Tình trạng đau kéo dài mạn tính và thường gặp ở độ tuổi trung niên.
Mặc dù đau cơ xơ hóa dai dẳng ở hầu hết mọi bệnh nhân, nhưng nó không dẫn đến tử vong hoặc tổn thương mô.
Tuy nhiên tình trạng này tác động dài hạn đến cuộc sống thường ngày của người bệnh, luôn gặp phải những vấn đề như mệt mỏi, giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến giấc ngủ, tâm trạng.
Nguyên nhân của chứng đau cơ xơ hóa vẫn chưa được biết, nhưng được cho là có sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường
Các yếu tố môi trường có thể bao gồm căng thẳng tâm lý, chấn thương và một số bệnh nhiễm trùng.
Yếu tố nguy cơ gây đau cơ xơ hóa
Nghiên cứu hiện có vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác của chứng đau cơ xơ hóa. Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh này bao gồm:
Giới tính: Hầu hết các trường hợp đau cơ xơ hóa được chẩn đoán ở nữ giới, nhưng lý do của sự chênh lệch này không rõ ràng.
Tuổi tác: Bạn có nhiều khả năng được chẩn đoán ở tuổi trung niên và nguy cơ của bạn tăng lên khi bạn già đi. Tuy nhiên trẻ em cũng có thể bị đau cơ xơ hóa.
Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình bạn có các thành viên gần gũi bị đau cơ xơ hóa, bạn có thể có nhiều nguy cơ mắc bệnh này hơn.
Tiền căn bệnh lý khác: Mặc dù đau cơ xơ hóa không phải là một dạng viêm khớp nhưng bị viêm khớp dạng thấp (RA) có thể làm tăng nguy cơ bị đau cơ xơ hóa. Đau cơ xơ hóa cũng ảnh hưởng đến khoảng 30% những người mắc bệnh lupus. Cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để tìm hiểu rõ hơn về tình trạng này và nguồn gốc của bệnh.
Triệu chứng của đau cơ xơ hóa
Đau cơ xơ hóa gây ra hiện tượng được gọi là đau theo vùng, và điểm kích hoạt.
Đau theo vùng là cảm giác đau giống như một cơn đau âm ỉ, nhất quán. Dựa theo về tiêu chí chẩn đoán đau cơ xơ hóa bác sĩ sẽ xem xét nếu bạn trải qua cơn đau cơ xương ở 4/5 vùng đau được mô tả theo qui ước chẩn đoán (2016).
Một số khu vực này trùng lặp với các khu vực nhạy cảm được gọi là điểm kích hoạt.
Các điểm kích hoạt này bao gồm: Sau đầu, cổ gáy, đỉnh của vai, vùng trên ngực, mặt ngoài khuỷu tay, hông và đầu gối.
Mức độ nghiêm trọng của các cơn đau và số lượng các vùng cơ xương bị đau là yếu tố chần được tập trung chú ý trong quá trình chẩn đoán và điều trị.
Các triệu chứng đi kèm khác bao gồm:
Sự mệt mỏi.
Khó ngủ hoặc ngủ trong thời gian dài nhưng vẫn cảm thấy như chưa được nghỉ ngơi.
Đau đầu
Khó tập trung hoặc chú ý
Khô mắt
Phát ban
Ngứa
Đau kéo dài hoặc đau âm ỉ ở bụng dưới
Các vấn đề về bàng quang, chẳng hạn như viêm bàng quang kẽ
Trầm cảm
Lo lắng
“Fibro fog”: Là một tình trạng mờ mịt về tinh thần do đau cơ xơ hóa, người bệnh cảm thấy kém tập trung, khó giữ được tỉnh táo, hay quên,… Nhiều khi các triệu chứng này còn khó chịu hơn triệu chứng đau nhức.
Đặc điểm cơn đau cơ xơ hóa
Đau là triệu chứng đặc trưng của chứng đau cơ xơ hóa. Bạn sẽ cảm thấy nó ở nhiều cơ khác nhau và các mô mềm khác xung quanh cơ thể.
Cơn đau có thể từ đau nhẹ đến khó chịu dữ dội và gần như không thể chịu đựng được. Mức độ nghiêm trọng của nó có thể quyết định việc quản lý và điều trị như thế nào hàng ngày.
Đau ngực
Khi bị đau do đau cơ xơ hóa ở ngực, bạn có thể cảm thấy tương tự như cơn đau của một cơn đau tim.
Tuy nhiên, đau ngực trong đau cơ xơ hóa tập trung ở phần sụn kết nối xương sườn với xương ức của bạn. Cơn đau có thể lan đến vai và cánh tay của bạn.
Cảm nhận đau ngực do đau cơ xơ hóa có thể thấy: nhọn như dao đâm, giống như một cảm giác nóng bỏng, cảm giác bạn đang cố gắng lấy lại hơi thở, vì vậy dễ gây nhầm lẫn với triệu chứng của một cơn đau tim.
Đau lưng
Lưng là một trong những vị trí thường gặp nhất mà bạn cảm thấy đau. Hầu hết mọi người đều bị đau thắt lưng vào một thời điểm nào đó trong đời. Nếu lưng của bạn bị đau, có thể không rõ nguyên nhân thì có thể nghĩ đến do đau cơ xơ hóa hay là một tình trạng khác như viêm khớp hoặc bị căng cơ.
Đau chân
Đau chân do đau cơ xơ hóa có thể cảm thấy tương tự như tình trạng cứng khớp hoặc đau nhức cơ kéo dài. Cơn đau được mô tả là đau sâu, bỏng rát hoặc đau nhói. Đôi khi đau cơ xơ hóa ở chân có cảm giác như tê hoặc ngứa ran.
Cảm giác muốn di chuyển chân không kiểm soát được là dấu hiệu của hội chứng chân không yên, có thể trùng lặp với chứng đau cơ xơ hóa.
Đôi khi mệt mỏi cũng biểu hiện ở chân. Chân tay của bạn có thể cảm thấy nặng nề, như thể chúng bị giữ bởi trọng lượng.
Chẩn đoán đau cơ xơ hóa
Bác sĩ có thể chẩn đoán bạn bị đau cơ xơ hóa nếu bạn bị đau lan rộng trong 3 tháng hoặc lâu hơn ở 4/5 vùng cụ thể. “Lan rộng” có nghĩa là cơn đau ở cả hai bên cơ thể và bạn cảm thấy nó ở cả trên và dưới thắt lưng của mình.
Đây gần như là một chẩn đoán loại trừ. Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng các nguyên nhân gây bệnh khác, BS phải kết luận rằng không có tình trạng nào khác gây đau cho bạn thì mới hướng tới chẩn đoán đau cơ xơ hóa.
Chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm: Hầu như không có hình ảnh hay xét nghiệm nào có thể “quét” ra tình trạng cơ xơ hóa. Tuy nhiên, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh hoặc các xét nghiệm máu khác nhau để giúp loại trừ các nguyên nhân có thể khác gây ra cơn đau mãn tính của bạn.
Điều trị đau cơ xơ hóa
Hiện không có phương pháp điều trị dứt điểm cho chứng đau cơ xơ hóa.
Thay vào đó, điều trị tập trung vào việc giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống bằng thuốc, chiến lược tự chăm sóc và thay đổi lối sống.
Thuốc điều trị đau cơ xơ hóa
Thuốc có thể giảm đau và giúp bạn ngủ ngon hơn. Các loại thuốc điều trị đau cơ xơ hóa phổ biến bao gồm thuốc giảm đau, thuốc chống co giật và thuốc chống trầm cảm.
Thuốc giảm đau
Đau do đau cơ xơ hóa gây khó chịu và có thể cản trở thói quen sinh hoạt hàng ngày của bạn, vì vậy cần phải kiểm soát nỗi đau.
Nếu cơn đau của bạn nhẹ, lựa chọn đầu tay là sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như:
Acetaminophen (Paracetamol)
Ibuprofen (Advil, Motrin)
Những loại thuốc này có thể làm giảm mức độ đau của bạn, giảm sự khó chịu và giúp bạn kiểm soát tình trạng của mình tốt hơn. Chúng thậm chí có thể giúp bạn ngủ ngon hơn.
Ngoài ra nhiều người cũng sử dụng thuốc kháng viêm nhằm mục đích làm giảm.
Mặc dù viêm không phải là triệu chứng chính của đau cơ xơ hóa, nhưng các triệu chứng đau có thể cải thiện vài phần.
Xin nhớ rằng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có tác dụng phụ. Vì vậy cần thận trọng nếu sử dụng NSAID trong thời gian dài, như khi bạn đang sử dụng để kiểm soát tình trạng đau mãn tính.
Opioids (thuốc giảm đau gây nghiện) cũng được kê đơn để giảm đau. Tuy nhiên, theo thời gian chưa có hiệu quả. Ngoài ra, liều lượng các chất giảm đau gây nghiện thường tăng nhanh, có thể gây nguy hiểm cho sức khoẻ những người sử dụng. Nghiên cứu thêm về opioid là cần thiết.
Tramadol là một trong những opioid có liên quan chặt chẽ nhất đến việc giảm đau cơ xơ hóa. Tuy nhiên, một số chuyên gia không coi đây là một loại thuốc opioids cơ bản.
Theo một nghiên cứu năm 2020, không có đủ bằng chứng để ủng hộ hoặc phản đối việc sử dụng tramadol trong bệnh đau cơ xơ hóa.
Thuốc chống động kinh
Pregabalin (Lyrica), một loại thuốc chống động kinh, là loại thuốc đầu tiên mà Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chấp thuận cho chứng đau cơ xơ hóa. Nó ngăn chặn các tế bào thần kinh gửi tín hiệu đau.
Gabapentin (Neurontin) chỉ định được dùng để điều trị chứng động kinh, nhưng nó cũng có thể giúp giảm các triệu chứng ở những người bị đau cơ xơ hóa. Gabapentin đã không được FDA chấp thuận để điều trị chứng đau cơ xơ hóa và được xếp vào “sử dụng thuốc ngoài nhãn mác”.
Thuốc chống trầm cảm
Thuốc chống trầm cảm như Duloxetine (Cymbalta) và Milnacipran (Savella) đôi khi được kê đơn để điều trị đau và mệt mỏi do đau cơ xơ hóa. Những loại thuốc này cũng có thể hoạt động trên việc tái cân bằng chất dẫn truyền thần kinh và giúp cải thiện giấc ngủ.
Thuốc khác
Một số loại thuốc như thuốc hỗ trợ giấc ngủ, thống chống co thắt có thể giúp điều trị một số triệu chứng cụ thể. Thuốc giãn cơ, đã từng được sử dụng, nay không còn được khuyến khích để điều trị đau cơ xơ hóa.
Các liệu pháp tự nhiên cho chứng đau cơ xơ hóa
Nếu thuốc không làm giảm hoàn toàn các triệu chứng của bạn, bạn có thể tìm kiếm các giải pháp thay thế khác
Nhiều liệu pháp tự nhiên tập trung vào việc giảm căng thẳng và giảm đau, và chúng có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn cả về tinh thần và thể chất. Bạn có thể sử dụng chúng một mình hoặc cùng với các phương pháp điều trị y học cổ truyền khác.
Các liệu pháp tự nhiên bao gồm:
Liệu pháp vật lý trị liệu và hoạt động trị liệu, giúp cải thiện sức mạnh của bạn và giảm căng thẳng cho cơ thể của bạn
Châm cứu
Liệu pháp xoa bóp
Thiền, yoga
Thái cực quyền
Các bài tập thể dục
Các kỹ thuật giảm căng thẳng: Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là một cách tiếp cận để quản lý các tình huống căng thẳng.
Chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất dinh dưỡng, sử dụng axit amin 5-hydroxytryptophan (5-HTP)
Chế độ ăn uống và sinh hoạt dành cho người đau cơ xơ hóa
Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc chứng đau cơ xơ hóa, hãy cố gắng ăn một chế độ ăn uống cân bằng về tổng thể. Thực phẩm giàu dinh dưỡng cung cấp cho bạn một nguồn cung cấp năng lượng liên tục và giúp bạn giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Chúng cũng có thể giúp ngăn ngừa các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.
Ăn trái cây và rau, cùng với ngũ cốc nguyên hạt, sữa ít béo và protein nạc.
Ăn nhiều thực vật hơn thịt.
Uống nhiều nước.
Giảm lượng đường trong chế độ ăn uống của bạn.
Cố gắng kết hợp tập thể dục thường xuyên cũng như cố gắng đạt được và duy trì cân nặng vừa phải.
Bạn có thể thấy rằng một số loại thực phẩm hoặc chất, như gluten hoặc bột ngọt (MSG), làm cho các triệu chứng của bạn tồi tệ hơn.
Nếu đúng như vậy, hãy ghi nhật ký thực phẩm để theo dõi những gì bạn ăn và cảm giác của bạn sau mỗi bữa ăn.
Chia sẻ nhật ký này với bác sĩ của bạn. Họ có thể giúp bạn xác định bất kỳ loại thực phẩm nào làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bạn.Tránh một số loại thực phẩm có thể có lợi trong việc giúp bạn kiểm soát tình trạng của mình.
Chất lượng cuộc sống của bạn có thể bị ảnh hưởng khi bạn sống chung với đau đớn, mệt mỏi và các triệu chứng khác hàng ngày của bệnh đau cơ xơ hóa.
Vì vậy để quản lý tốt bệnh, ngoài điều trị triệu chứng thì cần phải kết hợp đa mô thức. Thuốc, liệu pháp tâm lý và thay đổi lối sống có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Biết rằng tình trạng của bạn là có thật. Hãy kiên trì với phương pháp điều trị phù hợp với bạn.
Trước khi cảm nhận được hiệu quả điều trị, bạn có thể cần thử nhiều hơn một liệu pháp hoặc phải sử dụng kết hợp nhiều phương pháp.
Quan trọng nhất, hãy có niềm tin rằng bạn có thể học cách đối phó và quản lý tình trạng của mình.
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao. Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC