Buồng trứng đa nang là bệnh phụ khoa thường gặp ở chị em phụ nữ, đặc biệt là đang trong độ tuổi sinh sản. Hội chứng này làm ảnh hưởng đén khoảng 2,2 – 26,7% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và trở thành một trong những nguyên nhân gây vô sinh phổ biến ở phụ nữ. Trong một nghiên cứu có đến 70% phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang không được chẩn đoán.
Buồng trứng đa nang là bệnh gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang có tên khoa học là polycystic ovary syndrome (PCOS), là rối loạn nội tiết thường gặp ở nữ giới. Bệnh gây nhiều tác động lên buồng trứng khiến chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, tăng nồng độ nội tiết tố nam, dẫn đến hình thành nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng
Hội chứng buồng trứng đa nang có biểu hiện như thế nào?
- Chu kỳ kinh nguyệt bất thường, không đều hoặc kéo dài là dấu hiệu phổ biến nhất của buồng trứng đa nang. Nguyên nhân bởi quá trình rụng trứng gặp trục trặc, làm cho niêm mạc tử cung không bong ra hàng tháng. Trong một năm, bạn có thể có ít hơn 9 kỳ xuất hiện “đèn đỏ”. Mỗi chu kỳ kéo dài hơn 35 ngày và xuất huyết bất thường. Kinh nguyệt có rất ít hoặc rất nhiều hoặc có kinh một cách bất ngờ
- Gặp khó khăn trong việc thụ thai.
- Có các vấn đề về da như: Nồng độ nội tiết tố nam tăng lên khiến da tiết nhiều dầu hơn bình thường, dẫn đến xuất hiện mụn trứng cá ở các vùng mặt, lưng, ngực…Da dày, mịn, và sẫm màu ở những vùng có nếp gấp (nách, cổ, háng) – được gọi là chứng dày lớp gai đen.
- Lông phát triển quá mức trên mặt, ngực, bụng hoặc đùi trên (được gọi là chứng mọc lông quá nhiều), ảnh hưởng đến hơn 70% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang.
- Tóc mỏng hoặc tóc rụng nhiều.
- Trầm cảm hoặc thay đổi tâm trạng thất thường.
- Tăng cân, béo phì: có đến 80% phụ nữ bị buồng trứng đa nang gặp phải tình trạng thừa cân hoặc béo phì
- Cảm giác đau và khó chịu ở vùng chậu: khi mắc hội chứng này, phụ nữ có thể gặp phải những cơn đau âm ỉ từ mức độ nhẹ đến dữ dội (cảm giác như cơn đau bụng kinh), đồng thời cảm thấy khó chịu ở vùng bụng, vùng chậu và lưng dưới.
- Nhức đầu: sự thay đổi hormone có thể gây đau đầu ở một số phụ nữ
- Nhiều túi nhỏ chứa đầy dung dịch lỏng (túi nang) trong buồng trứng, khiến buồng trứng có thể không hoạt động thường xuyên
Nguyên nhân dẫn dến hội chứng buồng chứng đa nang
Nguyên nhân chính xác của hội chứng buồng trứng đa nang không được biết rõ. Các yếu tố có thể đóng một vai trò bao gồm:
Kháng insulin: Có tới 70% phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang bị kháng insulin, nghĩa là các tế bào không thể sử dụng insulin đúng cách.
- Insulin là hormone được sản xuất trong tuyến tụy cho phép các tế bào sử dụng đường, nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Nếu các tế bào trở nên đề kháng với hoạt động của insulin, thì lượng đường trong máu có thể tăng lên và cơ thể phụ nữ có thể sản xuất nhiều insulin hơn. Lượng insulin dư thừa có thể làm tăng sản xuất androgen (nội tiết tố nam).
- Khi cơ thể sản xuất một lượng androgen cao hơn mức bình thường, có thể gây cản trở buồng trứng trong việc phóng trứng mỗi tháng (gọi quá trình rụng trứng). Nồng độ androgen cao cũng gây ra sự phát triển nhanh của tóc và mụn trứng cá gặp ở nhiều phụ nữ mắc buồng trứng đa nang., gây khó rụng trứng.
- Béo phì là nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng insulin. Cả béo phì và kháng insulin đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2.
Di truyền: Các nghiên cứu cho thấy một số gen có liên quan nhất định đến hội chứng buồng trứng đa nang, do đó nếu trong gia đình có mẹ hoặc chị gái mắc hội chứng này thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.
Chế độ ăn uống: Giả thuyết cho rằng một chế độ ăn uống quá nhiều tinh bột có thể là yếu tố góp phần dẫn đến hội chứng buồng trứng đa nang
Buồng chứng đa nang được chẩn đoán như thế nào?
Hội chứng buồng trứng đa nang có thể khó chẩn đoán vì các triệu chứng ở mỗi người sẽ khác nhau. Nếu bạn bị buồng trứng đa nang, các triệu chứng có thể xuất hiện và biến mất trong thời gian ngắn.
Đầu tiên,bác sĩ sẽ hỏi các thông tin liên quan đến triệu chứng, tình trạng sức khỏe hiện tại và tiền sử bệnh lý của người bệnh và gia đình. Các câu hỏi thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, sự thay đổi cân nặng trong một khoảng thời gian nhất định.
Bên cạnh đó, bác sĩ khám các dấu hiệu khác như mụn trứng cá, sự phát triển của lông, tình trạng kháng insulin và một số triệu chứng khác mà người bệnh gặp phải. Dựa vào kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các kiểm tra cận lâm sàng như:
- Xét nghiệm máu: đo và phân tích nồng độ hormone, từ đó bác sĩ sẽ loại trừ được các trường hợp gây rối loạn kinh nguyệt hoặc tăng Androgen tương tự hội chứng buồng trứng đa nang. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn cho kết quả mức độ dung nạp glucose, lượng cholesterol và triglyceride.
- Siêu âm: Từ hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể kiểm tra được tình trạng hiện tại của buồng trứng và độ dày của niêm mạc tử cung.
Trong trường hợp được chẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa nang, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện các xét nghiệm bổ sung để tìm các biến chứng. Các xét nghiệm bổ sung bao gồm:
- Tầm soát trầm cảm và lo âu.
- Tầm soát hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Buồng trứng đa ngang gây biến chứng gì cho sức khỏe?
Ảnh hưởng chu kỳ kinh nguyệt: Ảnh hưởng lớn của bệnh buồng trứng đa nang là tác động đến chu kì kinh nguyệt. Những người bị buồng trứng đa nang thường sẽ không có sự rụng trứng đều đặn, vì vậy nó cũng ảnh hưởng đến chu kì kinh nguyệt khiến chu kì kinh nguyệt có thể nhanh hoặc chậm tùy tháng.
Chu kì kinh nguyệt không đều, rối loạn rụng trứng dẫn đến việc thụ thai gặp cản trở hoặc không thể thụ thai… Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến hiếm muộn, thậm chí vô sinh ở nhiều cặp vợ chồng.
Vô sinh: buồng trứng đa nang là bệnh gây ra do tình trạng rối loạn nội tiết và là một trong những nguyên nhân thường gặp gây vô sinh do không rụng trứng hay rối loạn phóng noãn.
Khi testosteron sinh ra trong buồng trứng quá nhiều, trứng phát dục chậm hoặc dừng phát triển khi ở giai đoạn chưa chín. Người bị mắc hội chứng buồng trứng đa nang có thể kinh nguyệt ít, ít dần, không đúng chu kỳ, không thấy hiện tượng trứng rụng hằng tháng.
Qua siêu âm, trên buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ (từ 6 – 10 nang kích thước 10mm). Do nang noãn không phát triển được, trứng không thể trưởng thành và không có hiện tượng rụng trứng.
Không phải ai mắc buồng trứng đa nang cũng bị vô sinh, nhưng hầu như nếu không phát hiện sớm thì buồng trứng đa nang là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh hiếm muộn.
Béo phì: 30-50% phụ nữ buồng trứng đa nang bị béo phì. Để xác định tình trạng béo phì, người ta dựa vào chỉ số BMI (>25) hay tỉ số vòng eo/vòng mông.
Một số nghiên cứu cho rằng béo phì cũng có vai trò trong cơ chế bệnh sinh của buồng trứng đa nang. Người ta nhận thấy rằng cân nặng đóng vai trò rất quan trọng trong thúc đẩy các triệu chứng buồng trứng đa nang biểu hiện trên lâm sàng. Kiểm soát cân nặng có thể giúp cải thiện tiên lượng của bệnh.
Ung thư nội mạc tử cung: Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung cao hơn so với những người không mắc bệnh. Những phụ nữ thừa cân và bị buồng trứng đa nang cũng có khả năng mắc ung thư nội mạc tử cung cao hơn.
Do ảnh hưởng của estrogen nên lớp nội mạc tử cung sẽ dày lên để chuẩn bị đón trứng được thụ thai về đó làm tổ. Nếu người phụ nữ không thụ thai, lớp niêm mạc sẽ bong ra tạo nên hiện tượng kinh nguyệt. T
Trong khi đó, nếu chu kì kinh nguyệt bất thường hoặc mất kinh, niêm mạc tử cung cứ dày lên và không chịu bong ra do tác dụng của estrogen. Mức estrogen trong cơ thể cao làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.
Bệnh tim: buồng trứng đa nang làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim ngay cả đối với những phụ nữ có thể trạng gầy gò. Nguyên nhân do mức insulin cao dẫn đến tăng cholesterol, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, từ đó làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Tiểu đường týp 2: Ở phụ nữ bị bệnh buồng trứng đa nang, tình trạng kháng insulin khiến lượng đường glucose trong máu tăng cao, dẫn đến nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 và tiền tiểu đường. Điều này rất dễ xảy ra ở những phụ nữ thừa cân nhưng đôi khi vẫn có thể xảy ra ở những người có trọng lượng bình thường.
Hội chứng ngưng thở lúc ngủ: Ngưng thở khi ngủ là tình trạng ngừng thở trong một thời gian ngắn trong lúc ngủ, lặp đi lặp lại nhiều lần vào ban đêm. Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ thừa cân, béo phì. Đặc biệt, phụ nữ béo phì mắc hội chứng buồng chứng đa nang sẽ có nguy cơ mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ cao gấp 5 – 10 lần so với người bình thường
Điều trị buồng chứng đa nang bằng cách gì?
Giảm cân
Điều trị hội chứng buồng trứng đa nang thường bắt đầu bằng việc thay đổi lối sống như giảm cân, ăn kiêng và tập thể dục.
Chỉ giảm từ 5 – 10% trọng lượng cơ thể có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và cải thiện các triệu chứng hội chứng buồng trứng đa nang.
Giảm cân cũng có thể cải thiện mức cholesterol, giảm insulin, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đái tháo đường. Bất kỳ chế độ ăn kiêng nào giúp phụ nữ giảm cân đều có thể giúp ích cho tình trạng của phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang. Tuy nhiên, một số chế độ ăn kiêng có thể có lợi thế hơn những chế độ ăn khác.
Các nghiên cứu so sánh chế độ ăn kiêng cho hội chứng buồng trứng đa nang đã phát hiện ra rằng chế độ ăn ít carbohydrate có hiệu quả cho cả việc giảm cân và giảm mức insulin.
Chế độ ăn có chỉ số đường huyết thấp (GI thấp) nhận hầu hết các loại carbohydrate từ trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt tốt hơn so với chế độ ăn kiêng giảm cân thông thường.
30 phút tập thể dục cường độ trung bình ít nhất 3 ngày một tuần có thể giúp phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang giảm cân. Giảm cân bằng tập thể dục cũng giúp cải thiện quá trình rụng trứng và mức insulin.
Tập thể dục thậm chí còn có lợi hơn khi kết hợp với một chế độ ăn uống lành mạnh. Chế độ ăn kiêng cộng với tập thể dục giúp phụ nữ giảm cân nhiều hơn so với chỉ can thiệp và nó làm giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và bệnh tim.
Sử dụng thuốc
Tùy vào tình trạng của bạn, bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định loại thuốc nào là phù hợp với bạn. Một số loại thuốc có thể được sử dụng như:
- Clomiphene: Nếu bạn đã giảm cân mà chu kỳ kinh vẫn không đều, bác sĩ sẽ chỉ định bạn dùng thuốc clomiphene – Đây là loại thuốc có tác dụng hỗ trợ sinh sản, dùng để kích thích phóng noãn cho phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có thể mang thai. Khoảng 80% phụ nữ điều trị với thuốc clomiphene bắt đầu rụng trứng trong vòng 3 tháng đầu tiên. Trong số đó, có đến 30 – 40% phụ nữ mang thai trong lần điều trị thứ 3.
- Letrozole: Bác sĩ có thể khuyên bạn nên dùng letrozole nhằm kích thích rụng trứng. Loại thuốc này có hiệu quả hơn so với clomiphene trong việc điều hòa sự rụng trứng và hỗ trợ mang thai cho người bị hội chứng buồng trứng đa nang
- Metformin: Giúp điều trị buồng trứng đa nang bằng cách cải thiện mức insulin. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng khi dùng Metformin kết hợp với tập thể dục, thay đổi chế độ ăn uống sẽ giúp người bệnh giảm cân, giảm lượng đường trong máu và giảm rối loạn kinh nguyệt tốt hơn không dùng thuốc
- Thuốc tránh thai: Dùng thuốc tránh thai kết hợp với estrogen và progestin hàng ngày giúp cân bằng hormone trong cơ thể người bệnh, điều chỉnh quá trình rụng trứng, làm giảm các triệu chứng của buồng chứng đa nang và ngăn ngừa ung thư nội mạc tử cung. Người bệnh có thể sử dụng miếng dán tránh thai hoặc vòng âm đạo thay thế cho thuốc.
Người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ, tránh các biến chứng nguy hiểm do tác dụng phụ của thuốc.
Phẫu thuật nội soi buồng trứng
Trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật nhằm cải thiện khả năng sinh sản cho người bệnh khi các phương pháp điều trị khác không đạt hiệu quả. Bác sĩ sẽ tiến hành nội soi ổ bụng, cắt góc buồng trứng để bề mặt buồng trứng mở ra thuận lợi cho rụng trứng hoặc tạo ra các lỗ nhỏ ở buồng trứng (phẫu thuật đốt điểm buồng trứng) nhằm làm giảm nồng độ hormone nam giới, kích thích sự rụng trứng.
Mặc dù phương pháp này chỉ cho hiệu quả tạm thời nhưng hơn 50% trường hợp phụ nữ có thể mang thai trong vòng 1 năm kể từ khi phẫu thuật.
Thụ tinh ống nghiệm IVF
Một phương pháp điều trị khác giúp người bệnh mắc hội chứng buồng trứng đa nang có thể mang thai là thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Bác sĩ sẽ tiến hành lấy trứng và tinh trùng của vợ chồng, thụ tinh trong phòng thí nghiệm để tạo thành phôi thai. Sau đó, phôi thai được đưa vào tử cung người vợ để tiếp tục phát triển.
Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế
Kính chào Quý Khách hàng,
Với định hướng mang lại những giải pháp y tế toàn diện, Phòng khám Đông y OMC – một sản phẩm của Công ty CP ĐT&PT Giải Pháp Y Tế đã ra đời nhằm thực hiện sứ mệnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại chỗ như khám bệnh và điều trị bệnh bằng Đông y, chuyên trị các bệnh lý: Cơ xương khớp, Thần kinh, Tiêu hóa, Nội tiết, Phụ khoa, Nam khoa…
Tọa lạc tại vị trí trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh, phòng khám được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ có trình độ chuyên môn cao.
Chúng tôi luôn đặt sức khỏe và sự hài lòng của Quý Khách hàng là ưu tiên hàng đầu.
Với phương châm “Ân cần – Tôn trọng – Yêu thương”, Phòng khám Đông Y OMC cam kết sẽ mang đến cho Khách hàng sự hài lòng từ các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp.
Chân thành cảm ơn Quý Khách hàng đã tin dùng dịch vụ của chúng tôi.
PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y OMC
Fanpage: Phòng Khám Đông Y OMC
Youtube: Phòng Khám Đông Y OMC
Tiktok: Phòng Khám Đông Y OMC